Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

Przyjęte Memorandum of Understanding, czyli umowa międzynarodowa pomiędzy Polską a Islandią, Liechtensteinem i Norwegią w sprawie wdrażania MF EOG/NMF na lata 2021-2028, została oficjalnie podpisana 23 kwietnia 2025 r. w Warszawie. W wydarzeniu wzięli udział przedstawiciele państw darczyńców: Islandii, Liechtensteinu i Norwegii, krajowi operatorzy programów, a także międzynarodowi partnerzy, by wspólnie omówić dalsze kierunki współpracy. Konferencję zorganizowano we współpracy z Ministerstwem Funduszy i Polityki Regionalnej oraz przy wsparciu Ambasady Królestwa Norwegii w Warszawie. Wybór naszego kraju nie był przypadkowy - Polska jako pierwsza spośród 15 państw beneficjentów podpisała Memorandum of Understanding, otwierając tym samym nowy etap wdrażania funduszy.

Powyższe pozwoliło na oficjalne rozpoczęcie prac nad koncepcjami programów, tzw. Concept Note, określających zakres i rezultaty planowanych do uruchomienia programów na lata 2021-2028.

Operatorem Programu „Zielona Transformacja” finansowanego ze środków MF EOG na lata 2021-2028 jest Ministerstwo Klimatu i Środowiska przy wsparciu Narodowego Funduszy Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jest to jedyny wdrażany w Polsce Program w ramach MF EOG/NMF na lata 2021-2028 charakteryzujący się unikalną strukturą operatorską złożoną z dwóch odrębnych, publicznych instytucji - niezależnych organizacyjnie i funkcjonalnie.

Głównym celem Programu „Zielona Transformacja” jest przyśpieszenie zielonej transformacji w kierunku bardziej zrównoważonego społeczeństwa. Program, analogicznie do poprzedniej, III edycji funduszy MF EOG/NMF na lata 2014-2021, będzie skupiał się na obszarach: Energia, Środowisko oraz Zmiany Klimatu. Darczyńcy zainteresowani są również kwestiami dotyczącymi gospodarki o obiegu zamkniętym - analizowane są obecnie możliwości w zakresie realizacji tego typu projektów. Edukacja klimatyczna będzie ponownie istotnym aspektem horyzontalnym, włączanym w różnorodne działania.

Szczegółowy zakres Programu jest przedmiotem negocjacji prowadzonych pomiędzy MKiŚ i NFOŚiGW oraz partnerami zagranicznymi (Norweska Agencja ds. Środowiska, Norweska Dyrekcja ds. Zasobów Wodnych i Energii, Islandzkie Centrum Badań oraz Biuro Mechanizmów Finansowych). Obecnie trwają intensywne prace oraz panele eksperckie z udziałem przedstawicieli resortu, partnerów krajowych i reprezentantów Państw-Darczyńców nad opracowaniem szczegółowych założeń Programu.

Całkowita zaplanowana kwota dofinansowania dostępna w ramach Programu „Zielona Transformacja” na wsparcie projektów to 188 mln EUR (160 mln EUR ze środków MF EOG oraz współfinansowanie krajowe ze środków budżetu państwa w wysokości 28 mln EUR). Alokacja dla poszczególnych obszarów programowych jest w trakcie uzgodnień i jest ściśle powiązana z trwającymi pracami nad szczegółowym zakresem Programu.

Warto przypomnieć, iż w ramach Programu „Środowisko, Energia i Zmiany Klimatu” poprzedniej, III edycji funduszy EOG na lata 2014-2021 zrealizowano i rozliczono 107 projektów, osiągając poziom wykorzystania środków na poziomie 95%.

Inwestycje realizowane były w ramach czterech kluczowych obszarów:

• Rezultat 1: Adaptacja do zmian klimatu: zielono-niebieska infrastruktura w miastach, programy edukacyjne w szkołach, wzmacnianie gospodarki o obiegu zamkniętym.
• Rezultat 2: Ochrona środowiska i ekosystemów: zarządzanie ekosystemami, walka z gatunkami inwazyjnymi, projekty NGO.
• Rezultat 3: Poprawa efektywności energetycznej i bezpieczeństwa energetycznego: termomodernizacja budynków szkolnych, rozwój kogeneracji, inwestycje w miejskie systemy ciepłownicze.
• Rezultat 4: Wzrost produkcji energii z OZE: modernizacja małych elektrowni wodnych, rozwój geotermii, szkolenia dla interesariuszy sektora OZE.

Serdecznie zapraszamy do zapoznania się ze zrealizowanymi inicjatywami pod poniższym linkiem:

https://www.gov.pl/web/klimat/projekty-w-programie-srodowisko-energia-i-zmiany-klimatu