Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

• Całkowity koszt projektu to 300 814 euro (blisko 1,29 mln zł).
• Wsparcie z Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej ma wynieść 450 388 zł.
• Projekt obejmie lata 2025–2029 i będzie prowadzony na terenie Rzeszowa.
• Umowę w imieniu Funduszu podpisał Paweł Augustyn, zastępca prezesa zarządu, a Gminę Miasto Rzeszów reprezentował Konrad Fijołek, prezydent Rzeszowa. W wydarzeniu wzięła udział również posłanka Elżbieta Burkiewicz.
• Rzeszowski projekt „Zakup autobusów wykorzystujących energię elektryczną i wytworzoną z wodoru”  dodatkowo obejmie zakup 3 autobusów elektrycznych dzięki podpisanemu aneksowi umowy.

LIFE CLEAN-AIR to europejski projekt, który ma poprawić jakość powietrza i zdrowie mieszkańców. Zamiast reagować dopiero wtedy, gdy pojawia się smog, inicjatywa stawia na wcześniejsze działania, które mają zapobiegać takim sytuacjom. Konsorcjum projektu tworzą partnerzy z Hiszpanii, Litwy, Rumunii i Polski, a liderem jest hiszpańska organizacja Business Bayesian Science (INVERENCE). W ramach przedsięwzięcia opracowane i wdrożone zostaną cztery dobrowolne Plany Jakości Powietrza (AQP) w miastach Murcia, Wilno, Roman i Rzeszów. Staną się one nowym standardem zarządzania jakością powietrza w Europie, zgodnym z kierunkiem rewizji unijnej dyrektywy dotyczącej jakości powietrza.

Poprawa jakości powietrza wymaga nie tylko szybkich reakcji, ale przede wszystkim mądrego planowania i działań wyprzedzających. LIFE CLEAN-AIR to międzynarodowe przedsięwzięcie, które daje nam dostęp do wiedzy, doświadczeń i rozwiązań wypracowanych w całej Europie. Dzięki temu możemy skuteczniej chronić zdrowie mieszkańców i budować bardziej odporną, świadomą społecznie przyszłość. Cieszymy się, że możemy być częścią tak ważnej inicjatywy i wspólnie pracować nad trwałą poprawą warunków życia

– powiedział Paweł Augustyn, zastępca prezesa zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

Rzeszów będzie jednym z kluczowych miast projektu. W pierwszym etapie przewidziano instalację czterech nowych czujników jakości powietrza na osiedlach, gdzie odnotowywane są najniższe wskaźniki czystości powietrza. Dane z czujników, zintegrowane z istniejącą siecią monitoringu, posłużą do opracowania lokalnego Planu Jakości Powietrza we współpracy z instytucjami, organizacjami i przedstawicielami społeczności lokalnej. Plan będzie zawierał działania wyprzedzające, umożliwiające reagowanie zanim dojdzie do przekroczenia norm, co wykracza poza obowiązek wynikający z obecnych regulacji europejskich.

Jednym z najważniejszych elementów projektu będzie wdrożenie zaawansowanego narzędzia LLULL ENVIRONMENT, które pozwala na precyzyjne prognozowanie poziomu zanieczyszczeń. Rzeszów weźmie udział w jego testowaniu, szkoleniach oraz dostarczaniu danych potrzebnych do optymalizacji modelu. Miasto wdroży także pierwsze działania wskazane w AQP, równolegle prowadząc aktywne poszukiwanie finansowania zarówno ze środków publicznych, jak i prywatnych.

Duży nacisk położono na edukację i zaangażowanie mieszkańców. W projekcie przewidziano warsztaty, działania z zakresu nauki obywatelskiej, udział społeczności w monitorowaniu jakości powietrza za pomocą prostych czujników oraz zbieranie informacji o wpływie zanieczyszczeń na samopoczucie i zdrowie. W badania terenowe zostaną włączeni także uczniowie szkół ponadpodstawowych, którzy będą monitorować jakość powietrza w otoczeniu szkolnym. Rzeszów aktywnie włączy się również w działania informacyjne, współorganizując krajowy dzień informacyjny projektu i uczestnicząc w inicjatywie Green City Accord.

Realizacja projektu przyniesie wymierne korzyści miastu. Dzięki rozbudowanemu monitoringowi oraz narzędziom predykcyjnym możliwe będzie skuteczniejsze planowanie i wdrażanie działań ograniczających zanieczyszczenia, zanim osiągną one poziomy zagrażające zdrowiu mieszkańców. Projekt wzmocni lokalne kompetencje w zakresie ochrony powietrza, poprawi współpracę między instytucjami oraz przyczyni się do zwiększenia świadomości ekologicznej. Mieszkańcy skorzystają z lepszej jakości powietrza, a tym samym – z poprawy komfortu i zdrowia.

Przedsięwzięcie LIFE CLEAN-AIR obejmie ponad 1,29 mln mieszkańców terenów o łącznej powierzchni 1 462 km². Do czasu zakończenia projektu opracowane i wdrożone zostaną cztery Plany Jakości Powietrza, a metodologia projektu będzie replikowana w kolejnych gminach europejskich. Celem jest zmniejszenie liczby dni ze złą jakością powietrza w miastach uczestniczących oraz stworzenie trwałych, przejrzystych standardów działania na rzecz czystego powietrza w UE.

Zielony transport

Rzeszów pozyskał blisko 70 mln zł dofinansowania na zakup 20 autobusów wodorowych i 3 elektrycznych z Krajowego Planu Odbudowy i Zwiększania Odporności (KPO), z inwestycji G 1.3.2 „Zeroemisyjny transport zbiorowy (autobusy)”. Nowy tabor pozwoli znacząco ograniczyć emisję dwutlenku węgla, tlenków azotu i pyłów, wspierając rozwój transportu opartego na paliwach alternatywnych i spełniającego wysokie standardy środowiskowe obowiązujące w Unii Europejskiej.

Rzeszów dołączył tym samym do grona miast intensywnie inwestujących w czyste technologie. Tylko w 2025 roku do polskich samorządów trafiło łącznie 138 nowych autobusów zeroemisyjnych – 127 elektrycznych i 11 wodorowych. Aż 124 z nich zostały sfinansowane z Krajowego Planu Odbudowy, a pozostałe 14 z Funduszu Niskoemisyjnego Transportu. Dane te pokazują, że nowoczesny, bezemisyjny tabor staje się jednym z najważniejszych kierunków rozwoju transportu publicznego w Polsce i realnie wpływa na poprawę jakości powietrza w miastach.

Chcesz być na bieżąco? Zapisz się do naszego newslettera.