Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

Nie, nie jest dopuszczalne złożenie oświadczenia, że prawa do dysponowania zostaną udokumentowane po podpisaniu umowy z wykonawcą. Posiadanie przez wnioskodawcę pełnych praw musi być wykazane w dokumentacji aplikacyjnej w chwili składania wniosku i podlega ocenie, przy czym w przypadku prac badawczo-rozwojowych zakupionych lub zleconych muszą być one opłacone, jeżeli od opłaty uzależnione jest dysponowanie przez Wnioskodawcę wynikami tych prac.  

Przedsiębiorstwo deweloperskie w przedstawionej sytuacji formalnie może być wnioskodawcą/beneficjentem w ramach Programu Nowa Energia – dofinansowanie w ramach programu obejmować może  m.in. wdrożenie nowej albo znacząco udoskonalonej technologii lub rozwiązania we własnej działalności. Przeniesienie praw własności nie będzie jednak zwalniało beneficjenta od obowiązków związanych z potwierdzeniem efektów ekologicznych w okresie trwałości projektu (charakter efektu, sposób jego zdefiniowania i potwierdzenia są zawarte we wniosku/umowie i różnią się dla poszczególnych projektów, w zależności od specyfiki przedsięwzięcia).

Należy zwrócić uwagę, że zgodnie z kryteriami programu przedsięwzięcie musi dotyczyć wdrożenia wyników prac badawczo-rozwojowych przeprowadzonych przez Wnioskodawcę samodzielnie lub na jego zlecenie lub Wnioskodawca musi posiadać udokumentowane prawa do dysponowania rozwiązaniem/ technologią w okresie trwałości z możliwością ewentualnych modyfikacji rozwiązania, które nie ograniczają późniejszych praw do powstałej technologii/rozwiązania. Tak więc w sytuacji, gdyby technologie planowane do zastosowania w nowobudowanym osiedlu zostały np. zakupione od producenta w celu zastosowania w obiektach (co nie jest równoznaczne z posiadaniem ww. praw do rozwiązania i badań), projekt nie mógłby uzyskać dofinansowania w ramach Programu Nowa Energia.

Program nie precyzuje katalogu wskaźników, które należy osiągnąć, jak również nie określa zamkniętego katalogu technologii, które powinny/mogą zostać zastosowane w plusenergetycznym budynku.

Projekt dotyczący celu szczegółowego nr 1 pn. Plusenergetyczne budynki, o ile dotyczy realizacji całego obiektu, musi obejmować innowacyjne rozwiązanie/technologię, poprzedzone zakończonymi i odebranymi pracami badawczo - rozwojowymi, do których wnioskodawca posiada prawa, a ponadto sam budynek musi spełniać kryteria „plusenergetyczności”, co oznacza, że z charakterystyki energetycznej budynku wynika, że posiada on zerowe zapotrzebowanie na energię pierwotną, a jednocześnie generowane są nadwyżki energii.

Jeżeli natomiast realizowany jest projekt dotyczący rozwiązania/technologii o charakterze innowacyjnym, mogącej zostać potencjalnie wykorzystanej w budynku plusenergetycznym (np. projekt dotyczący uruchomienia produkcji takiej technologii/rozwiązania), należy we wniosku o dofinansowanie uprawdopodobnić możliwość zastosowania innowacyjnego rozwiązania/technologii w okresie trwałości projektu przynajmniej w jednym obiekcie plusenergetycznym, o udokumentowanym standardzie energetycznym.

Informacje i zakres zagadnień branych pod uwagę w celu oceny innowacyjności rozwiązania/technologii obejmuje punkt IV wniosku, gdzie m.in. wymagane jest przedstawienie rzetelnego opisu dziedziny oraz stosowanych rozwiązań, z uwzględnieniem najlepszych dostępnych, które będą stanowiły odniesienie do ww. oceny, następnie opis cech/funkcjonalności/właściwości rozwiązania/technologii wyróżniających je (świadczących o przewadze) względem dotychczas dostępnych rozwiązań/technologii. Dane muszą być uwiarygodnione, możliwie obiektywne, a przewagi, cechy, właściwości – konkretne i sparametryzowane. Następnie na bazie powyższych danych Wnioskodawca uzasadnia istnienie innowacyjności i przyjętą datę jej opracowania, przedstawiając merytoryczne informacje, które powinny być spójne z wszelkimi pozostałymi ww. danymi.

Szczegółowe informacje w tym zakresie przedstawione są w instrukcji wypełniania wniosku (jak również fiszki, gdzie jednak są one mniej obszerne i mają charakter ogólny).

Jakość wypełnienia wniosku, podanie pełnych informacji zgodnie z zakresem poszczególnych punktów oraz zgodnie z instrukcją wypełniania wniosku będzie mieć kluczowe znaczenie dla udowodnienia przez Wnioskodawcę istnienia innowacyjności i w związku z tym dla pozytywnej oceny przez ekspertów w ramach tego kryterium.

Program nie precyzuje sposobu udokumentowania/potwierdzenia istnienia innowacyjności i daty jej opracowania, jak również nie jest możliwe dla projektów innowacyjnych (z uwagi m.in. na ich specyfikę, niepowtarzalność, niezwykle różnorodny charakter) określenie uniwersalnych dokumentów. Sposób udokumentowania jest uzależniony od specyfiki projektu i powinien dotyczyć szczególnie najważniejszych cech świadczących o innowacyjności, z podaniem odpowiednich źródeł danych i miejsca ich dostępności, uwzględnieniem wyników prac badawczo – rozwojowych, przedstawieniem/załączeniem dokumentów lub wyciągów jednoznacznie potwierdzających informacje przedstawione we wniosku w tym zakresie.

Formalnie brak przeszkód dla skorzystania przez przedsiębiorstwo ESCO.

Z punktu widzenia pomocy publicznej może zostać udzielona pomoc de minimis lub na bazie rozporządzenia 651/2012, zmienionego rozporządzeniem Komisji Europejskiej dostępnego pod adresem:

https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A32021R1237&qid=1627885253480,

gdzie wprowadzono nowe przeznaczenia pomocy, której można udzielać bez notyfikacji, w tym wprowadzono też pomoc w zakresie np. ESCO, gdzie zapisy stanowią (m.in. pkt. 20 c) i inne):

„7.Pomoc na środki służące poprawie efektywności energetycznej budynków może również dotyczyć ułatwienia zawierania umów o poprawę efektywności energetycznej, z zastrzeżeniem spełnienia łącznie następujących warunków:

a)wsparcie ma formę pożyczki lub gwarancji udzielanej dostawcom realizującym środki poprawy efektywności energetycznej na podstawie umowy o poprawę efektywności energetycznej lub ma postać produktu finanso­wego mającego na celu refinansowanie danego dostawcy (np. faktoring, forfaiting);

b)nominalna kwota całkowitego pozostałego finansowania przyznanego na podstawie niniejszego ustępu na beneficjenta nie przekracza 30 mln EUR;

c)wsparcie przyznawane jest MŚP lub małym spółkom o średniej kapitalizacji;

d)wsparcie przyznawane jest w odniesieniu do umów o poprawę efektywności energetycznej w rozumieniu art. 2 pkt 27 dyrektywy 2012/27/UE;

e)umowy o poprawę efektywności energetycznej odnoszą się do budynków, o których mowa w ust. 3 lit. b).

Pomoc dla tego typu przedsiębiorstw powinna więc spełniać warunki określone w ww. zmienionym Rozporządzeniu, jak również obowiązujące warunki ogólne.

W przypadku, gdy wnioskodawcą byłaby firma korzystająca z usługi ESCO (wyłącznie przedsiębiorca zgodnie z wymogami PP), a zainstalowane urządzenia/infrastruktura stanowiłyby majątek tego podmiotu, konieczne jest m.in. aby podmiot ten posiadał pełne prawa do innowacyjnego rozwiązania/technologii oraz wyników prac b+r (również w całym okresie trwałości).

Umorzenie jest przeznaczone dla wszystkich przedsiębiorców po spełnieniu warunków określonych w Programie (m.in. pkt. 7.3 ust. 5) PP), na warunkach ogólnych określonych w Zasadach Udzielania Dofinansowania ze środków NFOŚiGW (m.in. §6 pkt. 11.b). Należy pamiętać, że umorzenie oceniane jest również pod kątem dopuszczalności pomocy publicznej.

Możliwość taka nie jest wykluczona, jednak warunki dzierżawy będą podlegały ocenie, biorąc pod uwagę szczegóły projektu, w tym w kontekście obowiązkowego okresu trwałości. Jednocześnie odpowiedzialność za zobowiązania z tytułu umowy pożyczki zawartej z Narodowym Funduszem spoczywa na Wnioskodawcy/Pożyczkobiorcy, należy więc mieć na uwadze odpowiednie zapisy w umowie dzierżawy minimalizujące potencjalne ryzyka w tym zakresie (np. w przypadku ewentualnego rozwiązania takiej umowy dzierżawy). W przypadku kosztów dzierżawy mogą pojawić się dodatkowe ograniczenia wynikające z przepisów dotyczących pomocy publicznej.

Zakup licencji niewyłącznej, której szczegółowe warunki nie są znane, najprawdopodobniej nie zapewni wymaganych praw do  dysponowania rozwiązaniem/technologią w zakresie niezbędnym zgodnie z zapisami Programu Priorytetowego.   

Co do zasady sam fakt, że inny podmiot będzie jednocześnie realizował projekt oparty na przedmiotowej technologii, nie jest przeszkodą – technologia/rozwiązanie nie muszą być pierwsze na rynku, oczekuje się, że technologia będzie nie starsza niż 3 lata (musi spełniać wymogi co do innowacyjności, które określono w kryterium preselekcji nr 5 na str. 9 PP i – bardziej szczegółowo – w kryterium nr 4 na str. 13 PP). Jednak posiadanie praw do technologii i jej modyfikacji, w tym prowadzenia prac B+R, oraz późniejszych praw do powstałej (zmodyfikowanej na tym etapie) technologii/rozwiązania może być w takiej sytuacji ograniczone zapisami licencji, w szczególności w związku z prawami innego podmiotu.

Wymogi w tym zakresie w PP określone są przede wszystkim w kryterium jakościowym punktowym nr 2 (str. 12 PP) oraz nr 6.5 (str. 15 i 16 PP). Jakiekolwiek ograniczenie tych praw (przykładowo w zakresie ilości wdrożeń, czy też dotyczące samych badań –  np. prawa wyłącznie do wyników lub tylko do części badań, lub brak możliwości ich kontynuacji w dowolny sposób i w dowolnym zakresie, ograniczenia prawami osób trzecich itp.) najczęściej spowodują brak możliwości spełnienia ww. warunków określonych w PP. Posiadanie praw do technologii i jej modyfikacji nie musi oznaczać pełnego dostępu do wykonanych już badań i wyników, będących  podstawą realizacji projektu,  możliwości skorzystania ze wsparcia autora rozwiązania, korzystania z know-how itp.

Ważność licencji w okresie trwałości jest to minimalny wymagany okres, jednak możliwość umorzenia pożyczki w PP Nowa Energia następuje już po okresie trwałości (pkt. 7.3.5) PP) i po spłacie części dofinansowania, a jednym z warunków jest przeznaczenie kwoty na realizację kolejnego przedsięwzięcia polegającego na wdrożeniu tego samego rozwiązania/technologii. Wobec wygaśnięcia ważności licencji skorzystanie z umorzenia najprawdopodobniej byłoby niemożliwe.

Podsumowując wydaje się, że licencja niewyłączna w praktyce nie pozwoli na spełnienie wymogów PP. Należy więc każdorazowo przeanalizować poszczególne ww. wymogi PP w świetle przewidywanych zapisów umowy licencyjnej

Nie istnieją takie wytyczne, wzory ani też zakres informacji czy też klauzul, które w takim liście obligatoryjnie powinny się znaleźć.

Celem załączenia listów intencyjnych jest wykazanie w jak największym stopniu (na ile to możliwe na danym etapie), że realizacja projektu została odpowiednio zaplanowana, że wdrożenie projektu przebiegnie sprawnie, a jego funkcjonowanie w okresie trwałości (w tym osiągnięcie celów projektu, głównie efektów rzeczowych i ekologicznych) nie jest zagrożone.

W zależności od specyfiki projektu, jak również w zależności od aktualnego stopnia jego przygotowania, należy więc dołączyć listy intencyjne pozwalające na uprawdopodobnienie wszelkich istotnych kwestii. Istotne jest, aby listy nie miały charakteru wyłącznie ogólnego - wskazane jest w miarę możliwości zawarcie konkretnych informacji/ustaleń, które będą mogły w trakcie oceny zostać uznane za wiarygodne.

W przypadku, gdy projekt znajduje się na wczesnym etapie przygotowania i listy są ogólne, warto we wniosku przedstawić odpowiednie wyjaśnienia w tym zakresie z podaniem terminów/harmonogramu uzyskania stosownych pełniejszych dokumentów, z odpowiednim uzasadnieniem, co zwiększa szanse na pozytywną ocenę

Tak, do kosztów kwalifikowanych można zaliczyć nabycie nieruchomości zrealizowane w okresie kwalifikowalności kosztów dla Programu, to jest po 01.09.2020 r. Należy oczywiście mieć na uwadze zapisy pkt. 6.2) PP, gdzie wysokość tych kosztów została ograniczona, jak również przepisy o dopuszczalności pomocy publicznej.

Sposób oceny innowacyjności danego przedsięwzięcia został szczegółowo opisany w punktach 8.1.5 i 8.2.2)b.4 PP NE. Wszelkie dodatkowe opinie mogą być pomocne w ocenie, jednak nie są one wiążące dla oceniających ekspertów.