Ptasia grypa - najważniejsze informacje dla społeczeństwa
Dlaczego o tym mówimy?
Ptasia grypa pojawia się w Europie cyklicznie, zwłaszcza podczas migracji ptaków. Co pewien czas obserwuje się również padłe ptaki w przestrzeni publicznej, co budzi zaniepokojenie mieszkańców. Warto więc regularnie przypominać zasady bezpieczeństwa oraz wiedzieć, jak postępować w takich sytuacjach.
Czym jest ptasia grypa?
To wirusowa choroba ptaków (dzikich i hodowlanych) wywoływana przez wirusy grypy typu A. Najgroźniejsze są wirusy HPAI, m.in. podtyp H5N1, które rzadko mogą zakażać ludzi lub niektóre ssaki.
Ryzyko dla ludzi
- W Europie, w tym w Polsce, nie potwierdzono objawowych zakażeń u ludzi związanych z aktualnie krążącymi wirusami ptasiej grypy.
- Ryzyko dla ogółu społeczeństwa, według ECDC, nadal jest oceniane jako niskie.
- Globalnie zdarzają się bardzo rzadkie przypadki zakażeń ludzi wirusami ptasiej grypy – jak podkreśla ECDC, prawie wszystkie dotyczą osób mających bliski kontakt z zakażonymi zwierzętami lub skażonym środowiskiem.
- Nie ma dowodów na zakażenie drogą pokarmową ani na trwałe przenoszenie wirusa z człowieka na człowieka.
Dlaczego wspomina się o zwierzętach domowych?
W 2023 r. w Polsce odnotowano pojedyncze przypadki zakażeń wirusem H5N1 u kotów, prawdopodobnie po kontakcie ze skażonym środowiskiem. Ryzyko jest niskie, lecz warto zachować podstawową ostrożność wobec zwierząt domowych.
Jak dochodzi do zakażenia?
Zakażenie następuje głównie przez:
- kontakt z chorymi lub padłymi ptakami,
- dotykanie ptasich odchodów lub skażonych powierzchni,
- prace w gospodarstwach (np. ubój, czyszczenie).
Wirus ginie w temperaturze 70°C, więc odpowiednio przygotowana żywność jest bezpieczna.
Objawy u ludzi
Objawy przypominają zwykłą grypę: gorączka, bóle mięśni, kaszel, ból gardła, zapalenie spojówek, duszność; czasem biegunka.
Jak się chronić?
- Unikaj kontaktu z chorymi lub martwymi ptakami.
- Nie dotykaj ptaków gołymi rękami – stosuj rękawice, maseczkę FFP3, gogle, odzież ochronną.
- Myj ręce po powrocie do domu i po kontakcie ze zwierzętami.
- Jedz tylko dobrze podgrzaną żywność.
- Zgłaszaj padłe ptaki do odpowiednich służb.
- Szczep się co roku przeciwko grypie sezonowej.
Jeśli masz zwierzęta domowe
- Czyść obuwie, zwłaszcza jeśli poruszasz się w miejscach bytowania dzikich ptaków.
- Dbaj o higienę przy przygotowywaniu karmy.
- W razie objawów choroby u zwierzęcia – skontaktuj się z weterynarzem.
Kiedy zgłosić się do lekarza?
Jeśli po kontakcie z ptakami pojawią się objawy grypopodobne – skontaktuj się z lekarzem i poinformuj o możliwej ekspozycji. Możesz też zgłosić się do lokalnej stacji sanitarno-epidemiologicznej.