Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Koninie

Czerniak jest nowotworem złośliwym skóry. Wywodzi się z melanocytów - komórek pigmentowych wytwarzających barwnik zwany melaniną, który sprawia, że skóra ciemnieje w kontakcie z promieniowaniem ultrafioletowym. Czerniaki najczęściej pojawiają się na skórze, ale także w obrębie ust, nosa oraz gałki ocznej. Czerniak charakteryzuje się bardzo agresywnym wzrostem oraz wczesnymi i licznymi przerzutami, które są trudne w leczeniu farmakologicznym. To oznacza, że czerniak szybko przechodzi z choroby miejscowej (rozwijającej się w jednym miejscu na skórze) w postać rozsianą tzw. uogólnioną. Jednak, usunięcie czerniaka miejscowego, kiedy choroba nie jest jeszcze zaawansowana, pozwala na wyleczenie nawet 80% chorych. Dlatego tak ważne jest szybkie i prawidłowe rozpoznanie tego nowotworu. Czerniak jest nowotworem, który łatwo dostrzec, gdyż rozwija się na skórze, a nie wewnątrz organizmu.

Kto jest w grupie ryzyka zachorowania na czerniaka?
Około 25% Polaków ma jasną lub bardzo jasną karnację, która łatwo ulega poparzeniom słonecznym - to osoby, które właściwie w ogóle nie powinny korzystać z kąpieli słonecznych. Dodatkowo ok. 40% Polaków ma jasną karnację, która, mimo iż jest bardziej odporna na promieniowanie słoneczne, nadal jest fenotypem skóry, który mieści nasz naród w grupie o wysokim stopniu ryzyka zachorowania na czerniaka.  Osoby najbardziej narażone na rozwój czerniaka to osoby:

• jasnych i rudych włosach,  jasnych oczach, jasnej lub bardzo jasnej cerze,  z piegami i/lub znamionami,  które łatwo ulegają poparzeniom słonecznym, słabo tolerują słońce, opalają się z dużym trudem lub w ogółem u których w rodzinie występował czerniak.

Grupą szczególnie narażoną na poparzenia słoneczne są dzieci. Ich skóra nie jest jeszcze dojrzała  i nie potrafi obronić się przed silnym promieniowaniem słonecznym. Poparzenia słoneczne wśród dzieci, które niestety nie są rzadkie, podnoszą dwukrotnie ryzyko zachorowania na czerniaka  w przyszłości.

Jak wygląda czerniak, czyli ABCDE Czerniaka?
Badanie opinii publicznej TNS OBOP zrealizowane przez Akademię Czerniaka w 2013 roku wska-zują, że aż 30% Polaków, którym pokazano zdjęcie czerniaka - nie rozpoznałoby nowotworu i nie udałoby się do lekarza, aby zbadać znamię.