Archiwalna strona
Ministerstwa Środowiska

Operacja THUNDERSTORM została zorganizowana przez INTERPOL we współpracy z Sekretariatem CITES, Międzynarodowym Konsorcjum do Walki z Przestępczością wobec Dzikiej Przyrody (International Consortium on Combating Wildlife Crime - ICCWC) oraz Światową Organizacją Celną (World Customs Organisation – WCO). Ze strony Polski, na prośbę Ministerstwa Środowiska, w operacji uczestniczyły Krajowa Administracja Skarbowa (KAS) oraz Policja, egzekwujące przepisy w zakresie CITES.

Wzmożone kontrole KAS

Przez cały maj funkcjonariusze oddziałów celnych, w ramach ustalonych wcześniej priorytetów, skupili się na przewozie i obrocie wewnętrznym okazów roślin i zwierząt gatunków objętych przepisami Unii Europejskiej dotyczącymi CITES. W szczególności skupiono się na kontrolach pod kątem okazów kości słoniowej, rogów nosorożców, okazach łuskowców, węgorza europejskiego oraz preparatach tradycyjnej medycyny azjatyckiej zawierającej części i pochodne gatunków CITES. Wzmożone kontrole KAS zaowocowały 16 zatrzymaniami nielegalnie przewożonych lub oferowanych do sprzedaży okazów. Policja wszczęła natomiast 3 postępowania w zakresie oferowania do sprzedaży okazów CITES bez wymaganych dokumentów. Wśród zatrzymanych przez funkcjonariuszy administracji skarbowej okazów znalazły się m.in.: papuga żako, pijawki lekarskie oraz medykamenty i kosmetyki z nich wykonane, mrożone węgorze europejskie, produkty medycyny azjatyckiej wytworzone w oparciu o żółć i sadło niedźwiedzia brunatnego, pławikoniki, koralowce, gitary wykonane z palisandru. Przeprowadzone działania były cennym elementem realizacji omawianej operacji w Europie Środkowo-Wschodniej.

Rogi nosorożca na czarnym rynku

Przestępczość związana z CITES często ma charakter przestępczości zorganizowanej, która przynosi ogromne zyski z przemytu okazów gatunków zagrożonych wyginięciem. W zjawisko to wpisuje się nielegalny handel rogami nosorożców - jedno z największych zagrożeń dla przetrwania gatunków tych zwierząt. Problematyka ta jest wciąż jednym z głównych wyzwań stojących przed międzynarodową społecznością odpowiedzialną za realizowanie postanowień i przestrzeganie Konwencji o międzynarodowym handlu dzikimi zwierzętami i roślinami gatunków zagrożonych wyginięciem (Konwencji Waszyngtońskiej - CITES) oraz przepisów Unii Europejskiej w zakresie handlu dziką fauną i florą. Nielegalne pozyskiwanie i sprzedaż rogów nosorożców angażuje przestępczość zorganizowaną ze względu na duże zyski osiągane przemytu i sprzedaży - czarnorynkowa wartość rogu nosorożca sięga nawet 80 tys. USD za 1 kg. Walka z kłusownictwem i przemytem rogów nosorożców jest niezwykle wymagającym wyzwaniem, szczególnie ze względu na fakt, że przestępczość w tym zakresie dopasowuje się do wymierzanych w nią działań służb egzekwujących prawo. Przykładem tego jest metoda, którą nazwano „pseudo-myślistwem”. Polega na wynajmowaniu osób, w tym również licencjonowanych myśliwych, w celu legalnego pozyskania trofeum nosorożca (łącznie z rogami) w ramach autoryzowanego przez organy ochrony przyrody RPA polowania. Rogi są następnie oddawane przez myśliwych pośrednikom i przekazywane dalej przemytniczym łańcuchem aż do ostatecznego zleceniodawcy. Poza nagannym, również ze względów etyki łowieckiej, podejściem myśliwych, działanie takie niesie również ze sobą znamiona przestępstwa i konsekwencje karne. W związku z postulowaną przez Ministerstwo Środowiska koniecznością przeprowadzenia przez właściwe służby kontroli w zakresie potencjalnego nielegalnego obrotu trofeami myśliwskimi w postaci rogów nosorożca sprowadzonymi do celów prywatnych, Komenda Wojewódzka w Opolu prowadzi śledztwo pod nadzorem tamtejszej Prokuratury Okręgowej. Ministerstwo Środowiska postrzega to pierwsze w Polsce śledztwo związane z omawianą problematyką jako priorytetowe m.in. ze względu na fakt możliwości wykrycia większego niż w Czechach (pod względem czarnorynkowej wartości „upłynnionych” rogów nosorożców) procederu związanego z rażącym naruszeniem przepisów Unii Europejskiej w zakresie CITES. Polska będąc członkiem UE zobligowana jest do wdrażania i skutecznego egzekwowania przepisów w tym zakresie oraz realizowania przyjętego w 2016 r. „Planu działań UE przeciwko nielegalnemu handlowi dziką fauną i florą” zakładającego zwiększenie wysiłków na rzecz walki z przestępczością dotyczącą gatunków zagrożonych wyginięciem, w szczególności o charakterze zorganizowanym.