Polska w Tajlandii

• System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze

Pomimo znacznej otwartości, gospodarka tajska wykazuje cechy typowe dla modelu wschodnioazjatyckiego – ingerencję państwa w procesy gospodarcze i zależność od eksportu, a zatem nadwrażliwość wobec globalnych trendów gospodarczych, co zaobserwowano szczególnie wyraźnie po wybuchu pandemii w 2020 r. W rankingach Banku Światowego dot. łatwości prowadzenia działalności gospodarczej Tajlandia awansuje na coraz wyższe pozycje, w 2020 r. zajęła 21 miejsce na 190 krajów (awans o 6 pozycji wobec rankingu z 2019 r.; Polska znalazła się na 40. pozycji). Awans był skutkiem wdrożenia licznych projektów mających na celu udoskonalenie otoczenia biznesowego, w tym zmian w przepisach i wprowadzenia usług świadczonych przez internet.

Wybuch pandemii COVID-19 oraz skomplikowana sytuacja międzynarodowa w Azji Południowo-Wschodniej (wynikająca m.in. z rywalizacji handlowej USA-ChRL) miały negatywne przełożenie na rozwój gospodarki. W 2020 r. Tajlandia doświadczyła recesji na poziomie ‑6,1% PKB. 

Tajlandia jest jednym z krajów najmocniej dotkniętych gospodarczymi skutkami pandemii w Azji Południowo-Wschodniej, pomimo względnie szybkiego i skutecznego opanowania sytuacji epidemiologicznej w pierwszych miesiącach pandemii. Wynika to przede wszystkim z ogromnej zależności tajskiej gospodarki od turystyki (ok. 15-20% PKB), która odnotowała całkowitą zapaść w związku z międzynarodowymi oraz wewnątrzkrajowymi ograniczeniami w podróżowaniu. Globalny kryzys gospodarczy wpływa na obniżenie siły nabywczej konsumentów krajowych i międzynarodowych, co doprowadziło do ograniczenia produkcji i eksportu, stanowiących istotne sektory gospodarki.

Obecne trudności gospodarcze i spadek wymiany handlowej powodują, iż rząd Tajlandii stara się liberalizować procedury dot. prowadzenia działalności gospodarczej, co może mieć pozytywny wpływ na środowisko biznesowe dla podmiotów zagranicznych. W 2016 r. utworzono tzw. wschodni korytarz gospodarczy (Eastern Economic Corridor - EEC), który w intencji władz tajskich ma zostać hubem przemysłowym Azji Południowo-Wschodniej i miejscem rozwoju wysokich technologii. Aby zachęcić inwestorów zagranicznych, planowane jest utworzenie dodatkowych specjalnych stref ekonomicznych oraz rozszerzenie zachęt inwestycyjnych dostępnych w EEC na inne regiony, a także rozwój południowego korytarza gospodarczego (SEC). Kolejnym elementem w strategii gospodarczej rządu jest oparcie transformacji gospodarczej o koncepcję Przemysłu 4.0. W ramach tej strategii zdefiniowano 10 kluczowych sektorów przemysłu, które są traktowane priorytetowo przy realizacji inwestycji w EEC. Należą do nich: samochody nowej generacji, inteligentna elektronika, turystyka medyczna i zdrowotna, rolnictwo, biotechnologia, żywność, robotyka na potrzeby przemysłowe, logistyka i awiacja, biopaliwa i bio-chemikalia, cyfryzacja i usługi medyczne.

Tajlandia jest uczestnikiem dynamicznych procesów integracji regionalnej. W 2015 r. utworzono Wspólnotę Gospodarczą ASEAN, jako kolejne stadium rozwoju relacji w ramach Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). Generalne ramy Wspólnoty (AEC) zostały ustalone w ASEAN Economic Community Blueprint i dotyczą stworzenia „wspólnego rynku i bazy produkcyjnej”. Blueprint zawiera ponadto odniesienia do polityki ekonomicznej i eliminacji różnic w poziomie rozwoju. Poza ujednoliceniem części reguł działalności gospodarczej, wspólny rynek będzie się opierać na swobodnym przepływie towarów, usług, kapitału, inwestycji oraz, z dużymi ograniczeniami, wykwalifikowanej siły roboczej. Z uwagi na pewne bariery natury biurokratycznej oraz bariery wejścia na rynek, biznes tajski ma obecnie uprzywilejowaną pozycję na rynku wewnętrznym. Ważnym tematem są bariery w handlu, w szczególności pozataryfowe (NTBs), które utrudniają wejście na rynek i prowadzenie biznesu.

W regionie mają ponadto miejsce inne procesy integracyjne – RCEP (Regional Comprehensive Economic Partnership) i CPTPP (Comprehensive and Progressive Agreement for Trans-Pacific Partnership). 15 listopada 2020 r. TH przystąpiła do Regionalnego Kompleksowego Partnerstwa Gospodarczego. RCEP to największe porozumienie o wolnym handlu na świecie, obejmujące 15 państw (kraje ASEAN oraz Chiny, Japonię, Republikę Korei, Australię i Nową Zelandię), których gospodarki generują łącznie 25,6 biliona USD i obejmują 2,3 mld ludzi. RCEP reguluje relacje między stronami umowy w zakresie m.in. handlu towarami i usługami, procedur celnych, wymogów sanitarnych i fitosanitarnych, wzajemnych inwestycji, czy zamówień publicznych. Władze oczekują, że po wejściu w życie porozumienie zdywersyfikuje rynki zbytu TH oraz przyciągnie szerszy strumień inwestycji zagranicznych. Z kolei członkami CPTPP, spośród państw ASEAN, zostały dotychczas: Singapur, Brunei, Malezja i Wietnam. W Tajlandii trwa wewnętrzna debata nad przystąpieniem do paktu.

• Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB

Według najnowszych dostępnych danych za rok 2023, wkład poszczególnych sektorów gospodarki Tajlandii w tworzenie Produktu Krajowego Brutto był następujący: usługi – 58,5%; przemysł – 32,9%; rolnictwo – 8,6%.

Zatrudnienie w głównych sektorach gospodarki: rolnictwo – 31,2%; przemysł – 22,5%l usługi – 46,3%.

• Polityka kursowa

Walutą w Tajlandii jest bat (THB). 1 bat = 100 satangów. W obiegu są banknoty o nominałach: 1000, 500, 100, 50, oraz 20 batów. Są one oznaczone cyframi arabskimi i tajskimi, a ich rozmiar powiększa się wraz ze wzrostem wartości. Monety mają nominały 25 i 50 satangów, oraz 1, 2, 5 i 10 batów.

Wymiany walut zagranicznych można dokonać w bankach lub w kantorach wymiany znajdujących się w kompleksach handlowych i na ulicach dużych miast. Kursy wymiany walut na dzień 27.11.2024 r. wynosiły: 1 USD = 34,69 THB, 1 EUR = 36,36 THB. ​​​ Aktualny kurs THB można znaleźć na stronie Banku Tajlandii – Bank of Thailand, BOT (www.bot.or.th).

W Tajlandii obowiązuje system płynnego kursu walutowego, w ramach którego kurs bata wyznaczany jest wyłącznie przez oddziaływanie sił popytu i podaży na rynku walutowym. Za politykę pieniężną odpowiada BOT, który co roku wraz z ministrem finansów zawiera porozumienie w sprawie celów polityki pieniężnej na kolejny rok i przedstawia je rządowi do zatwierdzenia w grudniu każdego roku.

• Surowce i technologie krytyczne

Z zasobów mineralnych występują: rudy cyny, wolframu, tantalu, ołowiu, gips, gaz ziemny, węgiel brunatny, pewne ilości ropy naftowej, fluoryt.

• Stan infrastruktury

Podstawową formą transportu w Tajlandii jest transport drogowy. Sieć drogowa jest najbardziej rozwinięta w całym regionie Azji Południowo-Wschodniej. Według danych Ministerstwa Transportu, łączna długość dróg wynosi ok. 456 tys. km, łączących wszystkie prowincje. Transport drogowy, w tym komunikacja międzymiastowa, obsługiwany jest przez prywatne firmy.

Długość linii kolejowych wynosi 4.644 km. Transport kolejowy obsługiwany jest przez State Railway of Thailand. Na najbliższe lata planowana jest duża rozbudowa sieci kolejowej. Strategia Rozwoju Kolei opracowana przez Biuro Transportu i Planowania Ruchu w Ministerstwie Transportu przewiduje, że wydatki na rozbudowę i unowocześnienie sieci kolejowej wyniosą w ciągu najbliższych dwudziestu lat 2,7 biliona THB (ok. 90 miliardów USD). Plany przewidują budowę ponad 1000 km. kolei wysokich prędkości łączącej Bangkok z dużymi ośrodkami miejskimi oraz z miastem Kunming (prowincja Yunnan, Chiny), przez Laos. W ramach Wschodniego Korytarza Gospodarczego (EEC) zbudowana zostanie również 220. km trasa szybkiej kolei łącząca trzy międzynarodowe lotniska: U-Tapao – Suvarnabhumi – Don Muang. Równie ambitnie prezentują się plany rozwoju transportu szynowego na terenie Bangkoku, władze pracują nad utworzeniem co najmniej 350 km dodatkowych tras metra.

Długość dróg wodnych wynosi 4000 km, a głównymi portami morskimi są: Bangkok, Laem Ngop, Laem Chabang, Pattani, Phuket, Sattahip, Si Racha, Songkhla, Ranong, Satun.

Graniczne przejścia drogowe znajdują się w 26 miejscowościach, z głównymi położonymi w: Padang Besar (Songkhla) – z Malezją, Aranjapratet (SaKaew) – z Kambodżą, Nong Klai – z Laosem, Mae Sai i Ranong z Mjanmą.

Międzynarodowe porty lotnicze znajdują się: w Bangkoku - uruchomione w 2006 r. główne lotnisko międzynarodowe Suvarnabhumi Airport (BKK), Don Mueang International Airport (DMK), obsługujące obecnie loty czarterowe i częściowo ruch krajowy i zagraniczny oraz U-Tapao International Airport (UTP). Trzy lotniska zostaną połączone szybką koleją, na budowę której zawarto już kontrakt. Poza Bangkokiem głównymi lotniskami są: Chiang Mai International Airport (CNX), Hat Yai International Airport (HDY) oraz Phuket International Airport (HKT).

• Kalendarz dni wolnych od pracy

1 stycznia – Nowy Rok 

12 lutego - Makha Bucha Day (św. buddyjskie)

6 kwietnia Chakri Memorial Day (dzień dynastii panującej)

13-15 kwietnia Songkran (tajski Nowy Rok)

4 maja - Coronation Day (Dzień Koronacji)

10 maja –  Royal Ploughing Ceremony Day

22 maja – Visakha Bucha (św. buddyjskie)

3 czerwca – urodziny Królowej Suthidy

10 lipca - Asarnha Bucha Day

28 lipca – urodziny Króla Ramy X

12 sierpnia - urodziny Królowej Sirikit, żony Króla Ramy IX

13 października – rocznica śmierci Króla Ramy IX

23 października - Chulalongkorn Day (święto upamiętniające Króla Ramę V)

5 grudnia – urodziny Króla Ramy IX (święto narodowe)

10 grudnia – Dzień Konstytucji

31 grudnia – wigilia Nowego Roku

​​​​Dane Narodowej Rady Rozwoju Gospodarczego i Społecznego (NESDC).

• Najważniejsi partnerzy handlowi,

Najważniejszymi partnerami handlowymi Tajlandii w 2023 r. były: USA, Chiny, Japonia, Malezja, Australia, Wietnam, Hong Kong, Singapur, Indie oraz Indonezja. Do najważniejszych rynków eksportowych należały Stany Zjednoczone (eksport o wartości 48 mld USD), ChRL (34 mld USD, bez Hong Kongu) oraz Japonia (24 mld USD). Najwięcej towarów sprowadzanych było natomiast kolejno z ChRL (70 mld USD), Japonii (31 mld) oraz USA (19,4 mld).

• Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe

Do głównych towarów eksportowych Tajlandii należą: samochody osobowe i transportowe oraz części zamienne, maszyny do automatycznego przetwarzania danych, układy scalone, opony i wyroby gumowe, kamienie i metale szlachetne.

Najważniejszymi towarami importowanymi są sprzęt elektryczny i elektroniczny, maszyny, paliwa mineralne, oleje mineralne i produkty ich destylacji, żelazo, stal i inne metale.

• Główni inwestorzy

W latach 2015–2022 największym inwestorem w Tajlandii była Japonia. W 2023 największym zagranicznym inwestorem w Tajlandii były Chiny, Singapur zajął drugie miejsce, a Stany Zjednoczone trzecie. Japonia spadła na czwarte miejsce, na piątym znalazł się Tajwan. W 2023 r. odnotowano również rekordową liczbę wniosków o pozwolenie na inwestycje, co świadczy o wyjściu z kryzysu inwestycyjnego w szczytowym okresie pandemii COVID-19.

Asia Cooperation Dialogue (ACD)The Ayeyawada – Chao Phraya – Mekong Economic Cooperation Strategy (ACMECS);

Azjatycki Banku Rozwoju (ADB);

Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych (AIIB);

Dialog Azja – Bliski Wschód (The Asia-Middle East Dialogue - AMED);

Forum Dialogu Międzyregionalnego Azja Wschodnia-Ameryka Łacińska (EALAF);

Forum Współpracy Azja Wschodnia – Ameryka Łacińska (Forum for East Asia – Latin America Cooperation - FEALAC);

Forum Współpracy Gospodarczej Azji i Pacyfiku (APEC);

Indonesia – Malaysia – Thailand Growth Triangle (IMT-GT);

Mekong-Ganga Cooperation;

Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC);

Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD) - Bank Światowy;

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF);

Międzyregionalny Dialog Azja-Europa (ASEM);

Porozumienie Inwestycyjne Krajów ASEAN (AIA);

Porozumienia o Współpracy między Bangladeszem, Indiami, Mjanmą, Sri Lanką i Tajlandią (BIMSTEC);

Porozumienie o Współpracy Przemysłowej Krajów ASEAN (AICO);

Porozumienie o Współpracy Subregionu Wielkiego Mekongu (Greater Mekong Subregion – GMS);

Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN);

Światowa Organizacja Handlu (WTO);

Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO);

Wspólnota Gospodarcza ASEANu (AEC);

Wszechstronne Regionalne Partnerstwo Gospodarcze (Regional Comprehensive Economic Partnership RCEP).

• Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne

Handel Polski z Tajlandią (mln USD):

Dane na podstawie Bazy Handlu Zagranicznego GUS;

W 2023r. obroty handlowe Polski z Tajlandią osiągnęły wartość niemal 1,8 mld USD (wzrost o 4% w porównaniu do 2022 r.). Poziom eksportu spadł o 8,9%, jednocześnie import wzrósł o 9,2%, co pogłębiło deficyt obrotów handlowych o 8,3% do poziomu 1,1 mld USD. Najważniejsze grupy produktów w eksporcie do Tajlandii w 2023: miedź rafinowana w postaci katod i części katod (112 mln USD), śmigłowce o masie własnej > 2000 kg (37 mln USD), kazeiniany i pozostałe pochodne kazeiny (19 mln USD), części do silników spalinowych tłokowych (16 mln USD), serwatka i serwatka zmodyfikowana (10 mln USD), kauczuk styrenowo-butadienowy (8 mln USD), tkaniny kordowe (8 mln USD). Najważniejsze grupy produktów w imporcie z Tajlandii: wyroby przemysłu elektromaszynowego (59,1%), wyroby przemysłu chemicznego (16,6%), artykuły rolno-spożywcze (10,8%), wyroby przemysłu lekkiego (4,9%).

• Relacje z UE

Unia Europejska jest jednym z głównych partnerów gospodarczych Tajlandii, zarówno w zakresie współpracy handlowej jak i inwestycyjnej.

W 2023 r. UE była czwartym co do wielkości partnerem handlowym Tajlandii (po Chinach, USA i Japonii), odpowiadając za 7,1% wymiany handlowej. Tajlandia jest 28. partnerem handlowym UE na świecie. Wartość wymiany handlowej pomiędzy Tajlandią a UE wyniosła w 2023 r. 40,2 mld euro. Tajlandia wyeksportowała wtedy towary o wartości 25,2 mld euro do UE. Kluczowe towary eksportowe z Tajlandii to maszyny, elektronika i pojazdy transportowe, a także różne artykuły przemysłowe i produkty spożywcze.

UE wyeksportowała towary o wartości 15 mld euro do Tajlandii. Kluczowe towary eksportowe UE do Tajlandii to maszyny i pojazdy transportowe, chemikalia i produkty pokrewne oraz towary przemysłowe (dane za 2023).

Negocjacje w sprawie umowy o wolnym handlu (FTA) między UE a Tajlandią zostały rozpoczęte w marcu 2013 r. i zawieszone w 2014 r. po przejęciu władzy w kraju przez wojsko. W 2019 r. UE podjęła kroki w celu wznowienia negocjacji w sprawie kompleksowej umowy o wolnym handlu. UE i Tajlandia ogłosiły wznowienie negocjacji w FTA w marcu 2023 r.

Tajlandia i UE wynegocjowały Umowę o partnerstwie i współpracy (Partnership and Cooperation Agreement – PCA), która zapewnia kompleksowe ramy współpracy UE-Tajlandia. PCA zostało podpisane w grudniu 2022 r.

• Baza traktatowa

Gospodarcze umowy dwustronne:

• Umowa o komunikacji lotniczej z 19.05.1976 r.
• Umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodów z 08.12.1978 r.
• Umowa o popieraniu i ochronie inwestycji z 18.12.1992 r.
• Umowa o współpracy naukowej i technicznej z dnia 21.03.1996 r.