Polska w Tajlandii

• System gospodarczy i najważniejsze strategie gospodarcze

Laos jest przykładem wschodnioazjatyckiego modelu rozwoju, co oznacza funkcjonowanie gospodarki rynkowej z silnym – często nieformalnym – interwencjonizmem państwowym. Model gospodarki centralnie planowanej (wprowadzany od 1975 r.) został zarzucony już w drugiej połowie lat 80-tych XX w. – wraz z rozpoczęciem wprowadzania Nowego Mechanizmu Ekonomicznego (New Economic Mechanism – 1986 r.). Laos zawdzięcza rozwój społeczno-gospodarczy w dużym stopniu inwestycjom w sektor górniczy oraz energetyczny (energetyka wodna).

Gospodarka Laosu pozostaje mało konkurencyjna, z uwagi na wciąż niski poziom rozwoju, ograniczone zasoby kapitału ludzkiego i niską dywersyfikację produkcji i handlu. W 2019 r. w raporcie Global Competitiveness Report Laos zajął 113. miejsce (na 141 państw). Oznacza to najniższą pozycję spośród członków Stowarzyszenia Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN). W okresie transformacji gospodarczej, Laos miał chroniczne problemy z inflacją. W okresie 1995-2013, jedynie dwukrotnie zeszła ona poniżej 4,5%, w 2009 r. i 2012 r. Do 2021 utrzymywała się na poziomie poniżej 6%; w 2022 było to już 23% a w 2023 31%. Dług publiczny w relacji do PKB nieustannie rośnie, w 2023 r. osiągnął poziom 74,2% PKB.

Laos należy do krajów najsłabiej rozwiniętych (LDC), w rankingu UNDP Human Development Index znalazł się na 139 miejscu (wśród 193 państw) ze wskaźnikiem rozwoju społecznego na poziomie 0,601 (2022 r.). Z punktu widzenia rozwoju gospodarki istotną kwestią pozostaje przyciąganie inwestycji zagranicznych. W tym celu powstało 11 specjalnych stref ekonomicznych. Pięcioletnie cele rozwojowe są zawierane w kolejnych Narodowych Planach Rozwoju Społeczno-Gospodarczego (NSEDP).

W lutym 2013 r. Laos stał się 158. członkiem Światowej Organizacji Handlu (WTO), jako ostatnie państwo ASEAN. W kontekście gospodarczym, Laos zyskał łatwiejszy dostęp dla swoich produktów do rynków państw członkowskich WTO, a należąc do grupy LDC, wciąż może stosować pewne ograniczenia w dostępie do własnego rynku. Członkostwo w WTO uwiarygodniło Laos jako miejsce inwestycji zagranicznych i stworzyło mechanizm polityczny dla rządu, aby bronić interesów gospodarczych na dodatkowym forum międzynarodowym.

• Główne sektory gospodarki i ich udział w PKB

Rozwój społeczno-gospodarczy doprowadził na przestrzeni ostatnich 25 lat do znaczących zmian w strukturze PKB Laosu. O ile jeszcze w 1995 r. ponad 55% PKB generowało rolnictwo, o tyle w 2018 r. ten udział spadł ponad dwukrotnie, do 23,1%. W międzyczasie rósł udział przemysłu i usług. W 1995 r. usługi wytwarzały 26% PKB, podczas gdy w 2018 r.  43,5%. W 2018 r. udział przemysłu w PKB wyniósł 33,4%. W ostatniej dekadzie sektor górniczy i energetyczny (hydroenergetyczny) był odpowiedzialny za ponad 70% wartości zagranicznych inwestycji kapitałowych. Sam sektor energetyczny przyciągnął ponad 50% inwestycji zagranicznych.

Obecnie największy udział w PKB odnotowują usługi. Rząd w swojej strategii stawia przede wszystkim na rozwój turystyki i handlu. W handlu międzynarodowym dominują towary sektora górniczego i energetycznego oraz produkty spożywcze.

Rolnictwo zatrudnia ponad 61% siły roboczej i zdecydowaną większość mieszkańców terenów niezurbanizowanych. Obecna polityka rządu – próba przyspieszenia rozwoju terenów wiejskich częściowo poprzez inwestycje w sektor przetwórstwa rolno-spożywczego – może wesprzeć stopniową, międzysektorową migrację pracowników.

•  Polityka kursowa

Walutą Laosu jest kip (LAK). W obiegu są banknoty o nominałach: 50000, 20000, 10000, 2000, 1000, 500 kip, 100, 50, 20, 10, 5, 1 kip. Wymiany walut zagranicznych można dokonać oficjalnie na lotniskach międzynarodowych, w bankach oraz w hotelach. Średni kurs sprzedaży na 10 lutego 2025 r. wynosił: 1 USD = 21872 LAK; 1 EUR = 22554 LAK.

Za politykę pieniężną odpowiada Bank Laosu (Bank of the Lao PDR – BOL).

• Surowce i technologie krytyczne

Eksploatowane są zasoby leśne (drewno). Z zasobów mineralnych występują: cyna, miedź, gips, złoto, kamienie szlachetne.

• Stan infrastruktury

Podstawowymi formami transportu w Laosie są transport drogowy i wodny. Łączna długość dróg wynosi ok. 43,6 tys. km, z czego ok. 6,5 tys. km stanowią drogi z nawierzchnią utwardzoną. Łączna długość dróg wodnych (głównie Mekong i jego dopływy) wynosi ok. 4,6 tys. km. Poziom rozwoju infrastruktury w Laosie jest niski, ale szybko się poprawia. Laotańsko-chińska kolej rozpoczęła działalność w grudniu 2021 r., łącząc Wientian z miastem Kunming w chińskiej prowincji Junnan za pomocą kolei średnio-szybkiej. Linia kolejowa łączy również północne miasta Laosu: Boten, Vang Vieng i Luang Prabang z Wientianem. W sierpniu 2023 r. rząd poinformował, że koleją Lao-Chiny przewieziono milion ton towarów, w tym 773,5 tys. ton wysłanych z Laosu do Chin, od czasu otwarcia linii w grudniu 2021 r. Inne projekty infrastrukturalne obejmują m.in autostradę łączącą Wientian z Boten na granicy Laosu z Chinami, modernizacje dróg tworzących Korytarz Ekonomiczny Wschód-Zachód w prowincji Savannakhet w południowym Laosie, oraz – prawdopodobnie – nową autostradę łączącą Wientian z Hanoi w Wietnamie. Rozważane są również dwie inne linie kolejowe, w tym jedna łącząca południowy Laos z Tajlandią i jedna łącząca linię kolejową Laos-Chiny z Kambodżą.

Międzynarodowy port lotniczy Wattay w Wientianie jest głównym lotniskiem i siedzibą Lao Airlines, komercyjnego przewoźnika kraju. Mniejsze międzynarodowe lotniska znajdują się w Luang Prabang i w prowincji Champasak.

• Kalendarz dni wolnych od pracy

1 stycznia – Nowy Rok

20 stycznia – Dzień Wojska

8 marca –  Międzynarodowy Dzień Kobiet

14-16 kwietnia – Laotański Nowy Rok (Pi Mai)

1 maja – Święto Pracy

5 lipca - Boun Khao Phansa, (początek postu buddyjskiego)

20 lipca – Dzień Związku Kobiet Laotańskich

1 października – Bouk Ok Pansa (koniec postu buddyjskiego)

8 października – festiwal wyścigów łodzi na Mekongu

5 listopada – That Luang Festival (festiwal pełni księżyca)

2 Grudnia – Święto Narodowe, dzień proklamacji Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej

• • Podstawowe dane makroekonomiczne

​​​​Dane MFW, WB, *szacunki ILO

*dane Asian Development Bank za 2018 r.

• Najważniejsi partnerzy handlowi

Najważniejszymi partnerami handlowymi Laosu w 2021 (najnowsze dane) r. były: Tajlandia, Chiny, Wietnam, Australia oraz USA. Laos odnotował nadwyżkę handlową w wysokości 1 mld USD w 2021 r., przy imporcie towarów w wysokości 6 mld USD (wzrost o 15,6% w porównaniu z 2020 r.), i eksporcie w wysokości 7 mld USD (wzrost o 11,88% w porównaniu z 2020 r.).

• Podstawowe produkty i usługi importowe i eksportowe

Do głównych towarów i usług eksportowych Laosu należą: energia elektryczna, złoto, guma, nawozy potasowe oraz papiery niepowlekane.

Najważniejszymi towarami importowanymi są ropa naftowa, maszyny i urządzenia, pojazdy, żelazo i stal, sprzęt telekomunikacyjny, napoje oraz cement.

• Główni inwestorzy

Największym inwestorem w Laosie są Chiny, następnie Tajlandia, Wietnam, Francja i Japonia. 

Wielkość inwestycji zagranicznych w Laosie wzrosła z ok. 5,7 mld USD w 2016 r. do ok. 10 mld USD w 2019 r., chociaż ​​wiarygodne dane są trudne do uzyskania i zweryfikowania. Oficjalne dane opublikowane przez rząd Laosu podają, że inwestycje zagraniczne wyniosły 20,5 mld USD w 2021 roku, przy czym trzema największymi inwestorami w okresie obejmującym lata 2010–2021.

Stowarzyszenie Narodów Azji Południowo-Wschodniej (ASEAN);

Wspólnota Gospodarcza ASEAN (AEC);

Międzynarodowy Bank Odbudowy i Rozwoju (IBRD) - Bank Światowy;

Międzynarodowy Fundusz Walutowy (IMF);

Azjatycki Banku Rozwoju (ADB);

Światowa Organizacja Handlu (WTO);

Światowa Organizacja Własności Intelektualnej (WIPO);

Międzyregionalny Dialog Azja-Europa (ASEM);

Międzynarodowa Korporacja Finansowa (IFC);

Porozumienie o Współpracy Subregionu Wielkiego Mekongu (Greater Mekong Subregion - GMS);

The Ayeyawada – Chao Phraya – Mekong Economic Cooperation Strategy (ACMECS).

• Dwustronne relacje handlowe i inwestycyjne

Handel Polski z Laosem (mln USD):

Dane na podstawie Bazy Handlu Zagranicznego GUS;

Na przestrzeni ostatnich lat poziom dwustronnej wymiany handlowej podlegał istotnym fluktuacjom, a jego wolumen pozostaje niewielki. Wartość obrotów w 2023 r. wyniosła 25,1 mln USD, zaś w pierwszych jedenastu miesiącach 2024 r. ok. 24,5 mln USD. W tym okresie Polska odnotowała w wymianie z LS ujemny bilans handlowy w wysokości -14,8 mln USD.

Z uwagi na niską wartość obrotów dwustronnych, zauważalny jest duży wpływ na ich wielkość pojedynczych kontraktów czy też transakcji, powodujący wahania w wielkości wolumenu. Niemniej jednak handel dwustronny wykazuje dość stabilne trendy sektorowe, szczególnie w zakresie importu artykułów włókienniczych i obuwniczych. Przyczynami niskiego poziomu handlu z LS są znaczna odległość, duże koszty związane z nawiązaniem kontaktów i prowadzeniem działalności marketingowej, a także niski poziom siły nabywczej laotańskiego społeczeństwa, eliminujący całe grupy towarów konsumpcyjnych z polskiej oferty eksportowej. Towary laotańskie mają praktycznie bezcłowy dostęp do rynku polskiego jako pochodzące z kraju zaliczanego do grupy krajów najsłabiej rozwiniętych (LDC), w ramach unijnego systemu preferencji handlowych „Everything But Arms” (EBA).

• Relacje z UE

Unia Europejska jest jednym z głównych partnerów gospodarczych Laosu. W handlu plasuje się na czwartej pozycji (za Tajlandią, Chinami i Wietnamem). Według danych Komisji Europejskiej, w 2023 r. wymiana handlowa UE-Laos wyniosła 550 mln EUR.  UE zaimportowała towary o wartości ok. 400 mln EUR, głównie tekstylia i żywność, wyeksportowała natomiast towary o wartości 150 mln EUR, przede wszystkim maszyny. UE zanotowała deficyt w handlu dwustronnym w wysokości ok. 250 mln EUR. Z uwagi na niewielki wolumen handlu dane dot. wymiany z konkretnymi państwami UE ulegają dużym wahaniom.

• Baza traktatowa

Gospodarcze umowy dwustronne:

• Umowa między Rządem PRL a Rządem Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej o współpracy w zakresie nauki i techniki z dn. 04.10.1976 r. (data wejścia w życie: 28.03.1977);
• Umowa między Rządem PRL a Rządem Laotańskiej Republiki Ludowo-Demokratycznej o cywilnej komunikacji lotniczej z dn. 04.10.1976 r. (data wejścia w życie: 1977-03-28).