Urząd do Spraw Cudzoziemców

Polskie ustawodawstwo mające na celu zapewnienie stosowania przez Rzeczpospolitą Polską Umowy Wystąpienia w zakresie praw pobytowych obywateli Zjednoczonego Królestwa oraz członków ich rodzin, a także innych osób objętych zakresem stosowania tej Umowy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej po okresie przejściowym, przewiduje stosowanie systemu deklaratoryjnego, o którym mowa w art. 18 ust. 4 Umowy Wystąpienia. System ten przewiduje brak obowiązku uzyskania nowego statusu pobytowego oraz dokumentu pobytowego, jako warunku legalnego pobytu w Polsce na podstawie Umowy Wystąpienia. Osoby kwalifikujące się do prawa pobytu na podstawie tej Umowy są natomiast uprawnione do otrzymania, zgodnie z warunkami określonymi w dyrektywie 2004/38/WE dokumentu pobytu, zawierającego oświadczenie, że został wydany zgodnie z niniejszą Umową.

Brak złożenia wniosku w sprawie uzyskania dokumentu pobytowego na podstawie Umowy Wystąpienia do 31 grudnia 2021 r. nie będzie miał wpływu na prawa pobytowe w Polsce takich osób, jeżeli zachowane zostaną warunki dotyczące tych praw przewidziane przez Umowę Wystąpienia, w tym wymóg kontynuacji pobytu w Polsce po zakończeniu okresu przejściowego zgodnie z zasadą ciągłości pobytu, o której mowa w art. 11 Umowy Wystąpienia. Uprawnienia pobytowe beneficjentów Umowy Wystąpienia w Polsce wynikają bezpośrednio z tej Umowy.

Biorąc jednak pod uwagę praktyczne względy dotyczące korzystania z uprawnień beneficjentów Umowy Wystąpienia zaleca się, aby wszyscy beneficjenci Umowy jak najszybcej otrzymali dokumenty pobytowe zawierające adnotację odnoszącą się do tej Umowy. Uzyskanie takiego dokumentu ułatwi korzystanie z uprawnień beneficjenta Umowy przy przekraczaniu granic jak i podczas pobytu na terytorium Polski.

Przepisy ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o wjeździe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, pobycie oraz wyjeździe z tego terytorium obywateli państw członkowskich Unii Europejskiej i członków ich rodzin oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 2369) przewidują, iż dokumenty pobytowe wydane obywatelom Zjednoczonego Królestwa i członkom ich rodzin do końca okresu przejściowego tj. do dnia 31.12.2020 r. (zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE, dokument potwierdzający prawo stałego pobytu, karta pobytu członka rodziny obywatela UE oraz karta stałego pobytu członka rodziny obywatela UE) zachowają ważność przez okres na jaki zostały wydane, nie dłużej jednak niż do dnia 31 grudnia 2021 r. W związku z powyższym, z wnioskiem o wydanie nowego dokumentu pobytowego zawierającego adnotację odnoszącą się do Umowy Wystąpienia (tzw. wymiana dokumentu) będzie można wystąpić tylko do dnia 31 grudnia 2021 r.

Postępowanie w tych sprawach jest uproszczone, obywatele Zjednoczonego Królestwa i członkowie ich rodzin, którzy posiadają zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE lub kartę pobytu członka rodziny obywatela UE nie muszą wykazywać spełniania warunków prawa pobytu na dzień wydawania dokumentu zawierającego adnotację z Umowy Wystąpienia. Wystarczy wykazanie, że są beneficjentami Umowy Wystąpienia.

Ponadto, zgodnie z przepisami tej ustawy, w razie złożenia wniosku w sprawie uzyskania dokumentu pobytowego na podstawie Umowy Wystąpienia do dnia 31.12.2021 r. wnioskodawcy zostanie wydane zaświadczenie o złożeniu wniosku służące jako tymczasowy dokument pobytowy uprawniający do krótkoterminowych podróży po terytorium państw obszaru Schengen.

W razie braku możliwości osobistego złożenia wniosku do końca 2021 r. istnieje możliwość przesłania wniosku do końca 2021 r. pocztą do wojewody właściwego ze względu na miejsce pobytu obywatela Zjednoczonego Królestwa lub członka rodziny. Termin uważa się za zachowany, jeżeli przed jego upływem pismo (wniosek) zostało nadane w polskiej placówce pocztowej operatora wyznaczonego w rozumieniu ustawy z dnia 23 listopada 2012 r. - Prawo pocztowe, którym jest Poczta Polska Spółka Akcyjna. Wnioskodawca taki zostanie następnie wezwany przez organ do osobistego stawiennictwa.

Ponadto w szczególnie uzasadnionych przypadkach, w tym ze względu na stan zdrowia obywatela Zjednoczonego Królestwa lub członka rodziny obywatela Zjednoczonego Królestwa, wojewoda może odstąpić od wymogu osobistego stawiennictwa.

Począwszy od dnia 1 stycznia 2022 r. obywatele Zjednoczonego Królestwa i członkowie ich rodzin, którzy posiadali dokumenty pobytowe wydane do końca okresu przejściowego tj. do dnia 31.12.2020 r. (zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE, dokument potwierdzający prawo stałego pobytu, karta pobytu członka rodziny obywatela UE oraz karta stałego pobytu członka rodziny obywatela UE), będą mogli składać nowe wnioski w tych sprawach, podobnie, jak obywatele Zjednoczonego Królestwa i członkowie ich rodzin, będący beneficjentami Umowy Wystąpienia, którzy nie uzyskali w/w  dokumentów pobytowych do końca okresu przejściowego, tj:

- wniosek o zarejestrowanie pobytu (dla obywateli Zjednoczonego Królestwa, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia),

- wniosek o wydanie dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu (dla obywateli Zjednoczonego Królestwa, będących beneficjentami Umowy Wystąpienia),

- wniosek o wydanie karty pobytowej (dla członka rodziny nie będącego obywatelem Zjednoczonego Królestwa),

- wniosek o wydanie karty stałego pobytu (dla członka rodziny nie będącego obywatelem Zjednoczonego Królestwa).

Obywatele Zjednoczonego Królestwa i członkowie ich rodzin posiadający zaświadczenie o zarejestrowaniu pobytu obywatela UE lub kartę pobytu członka rodziny obywatela UE, które utracą ważność z dniem 31.12.2021 r., którzy nie nabyli jeszcze prawa stałego pobytu, będą musieli wykazać, że są beneficjentami Umowy Wystąpienia w Polsce a ponadto, że spełniają warunki prawa pobytu przez okres przekraczający 3 miesiące na dzień wydawania dokumentu zawierającego adnotację z Umowy Wystąpienia (obywatel Zjednoczonego Królestwa powinien wykazać, że aktualnie posiada status pracownika lub osoby pracującej na własny rachunek, albo że jest osobą samowystarczalną ekonomicznie, posiadającą wystarczające środki finansowe dla siebie i członków rodziny na utrzymaniu i posiadającą odpowiednie pełne ubezpieczenie zdrowotne, albo że jest studentem lub odbywa szkolenie zawodowe w RP oraz posiada wystarczające środki finansowe oraz odpowiednie pełne ubezpieczenie zdrowotne, albo, że jest małżonkiem obywatela RP).

Posiadacze dokumentu potwierdzającego prawo stałego pobytu lub karty stałego pobytu członka rodziny obywatela UE, które utracą ważność z dniem 31.12.2021 r., nie będą natomiast musieli ponownie wykazywać nabycia prawa stałego pobytu w Polsce, gdyż jest ono nabywane z mocy prawa.

Wnioskodawcom składającym od dnia 1 stycznia 2022 r. wnioski w sprawie uzyskania dokumentu pobytowego na podstawie Umowy Wystąpienia nie będzie wydawane zaświadczenie o złożeniu wniosku służące jako tymczasowy dokument pobytowy. Na żądanie będą oni mogli uzyskać zwykłe potwierdzenie złożenia wniosku. Prawo pobytu beneficjentów Umowy Wystąpieniu w Polsce stosującej system deklaratoryjny na podstawie art. 18 ust. 4 Umowy wynikają bezpośrednio z niniejszej Umowy.