Dzień Pamięci Ofiar Niemieckiego Obozu Wysiedleńczego w Smukale
31.05.2025
Na Cmentarzu Wojennym w bydgoskiej Smukale odbyły się uroczyste obchody Dnia Pamięci Ofiar Niemieckiego Obozu Wysiedleńczego, upamiętniające tragiczne losy mieszkańców Kujaw i Pomorza w czasie II wojny światowej. Wydarzenie zorganizowali Wojewoda Kujawsko-Pomorski Michał Sztybel oraz Naczelnik Delegatury Instytutu Pamięci Narodowej w Bydgoszczy Edyta Cisewska.
Uroczystości rozpoczęły się od występu zespołu wokalnego „MELANGE” ze Szkoły Podstawowej nr 34 im. Bohaterów 3 Pułku Lotnictwa Szturmowego w Bydgoszczy, który w poruszający sposób uczcił pamięć ofiar.
Następnie odśpiewano hymn państwowy i odprawiono mszę polową. Odczytany został uroczysty Apel Pamięci, który zakończono salwą honorową. Przedstawiciele władz, instytucji oraz mieszkańcy oddali hołd wszystkim ofiarom, składając kwiaty pod symbolicznym pomnikiem.
W imieniu Wojewody Kujawsko-Pomorskiego kwiaty złożył Wicewojewoda Michał Koniuch, który podczas swojego przemówienia przypomniał tragiczne wydarzenia związane z funkcjonowaniem obozu w Smukale.
Pamięć to nie jest jedynie gest. To akt sprawiedliwości. To wołanie, które nie pozwala zapomnieć. I które domaga się, byśmy umieli spojrzeć w oczy przeszłości – nie odwracając wzroku.
– powiedział Wicewojewoda Michał Koniuch, podkreślając znaczenie pamięci o ofiarach.
Niemiecki obóz wysiedleńczy w Smukale był jednym z miejsc metodycznej eksterminacji ludności polskiej przez okupanta niemieckiego. Pomimo krótkiego okresu funkcjonowania, przez obóz przeszło co najmniej kilka tysięcy osób, a oficjalnie potwierdzona liczba 329 zmarłych więźniów prawdopodobnie nie jest pełna ze względu na braki w dokumentacji.
Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego funkcjonowały także inne obozy przesiedleńcze, między innymi w podtoruńskiej „Szmalcówce” oraz Potulicach.
