Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy

Zbrodnia Katyńska to masowy mord dokonany w 1940 roku przez sowieckie NKWD na około 22 tysiącach polskich obywateli, głównie oficerach Wojska Polskiego, policjantach i przedstawicielach inteligencji. Egzekucje przeprowadzono m.in. w Katyniu, Charkowie i Twerze na podstawie decyzji Biura Politycznego KC WKP(b) z 5 marca 1940 roku. Przez wiele lat Związek Radziecki zaprzeczał swojej odpowiedzialności, przypisując ją Niemcom. Oficjalne przyznanie się do winy nastąpiło dopiero w 1990 roku. W 2007 r. Sejm RP ustanowił 13 kwietnia Dniem Pamięci Ofiar Zbrodni Katyńskiej. 

W wydarzeniach uczestniczyli Wojewoda Kujawsko-Pomorski Michał Sztybel, Wicemarszałek Województwa Zbigniew Ostrowski, Zastępczymi Prezydenta Miasta Bydgoszczy Iwona Waszkiewicz, Prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Bydgoszczy Magdalena Wolska, a także przedstawiciele służb mundurowych, środowisk edukacyjnych i mieszkańcy regionu.

Obchody rozpoczęła sobotnia projekcja filmu „Katyń” Andrzeja Wajdy w kościele pw. Świętych Polskich Braci Męczenników. Seans był okazją do refleksji nad losem tysięcy polskich rodzin dotkniętych tą tragedią. Przed kościołem zaprezentowana została także wystawa pt. „Uciekli do Mandżurii”, którą przygotował Dom Spotkań z Historią. Opowiada ona o losach osób, które zdołały przetrwać sowieckie represje. Następnie wystawę będzie można obejrzeć przed Kujawsko-Pomorskim Urzędem Wojewódzkim przy ul. Jagiellońskiej 3 w Bydgoszczy od 15 kwietnia 2025 r. do 25 kwietnia 2025 r.

Niedzielne uroczystości rozpoczęła msza święta w intencji ofiar, której przewodniczył biskup Krzysztof Włodarczyk. Po nabożeństwie uczestnicy uroczystości zgromadzili się przy Pomniku Ofiar Katynia, gdzie ceremonię rozpoczęło odśpiewanie hymnu państwowego. Nie zabrakło także apelu pamięci, salwy honorowej oraz złożenia kwiatów.

Wojewoda Michał Sztybel w swoim przemówieniu podkreślił znaczenie pielęgnowania pamięci o Zbrodni Katyńskiej jako istotnego elementu tożsamości narodowej.

Musimy pamiętać, bo pamięć to nasze zobowiązanie wobec przeszłości i przestroga dla przyszłości. Pamięć o Katyniu to część naszej tożsamości. To ostrzeżenie przed totalitaryzmem, pogardą dla ludzkiego życia i brutalnym niszczeniem narodów. To również apel o prawdę, która choć późno, ale zawsze powinna zwyciężać

- mówił Wojewoda podkreślając, że dziś wspominamy nie tylko tych, którzy zginęli w 1940 roku, ale też wszystkich, którzy przez lata walczyli o ujawnienie prawdy - badaczy, dziennikarzy, członków Rodzin Katyńskich, polityków i zwykłych obywateli.

W trakcie uroczystości przypomniano także o lokalnym wymiarze zbrodni – wśród ofiar byli również mieszkańcy Kujaw i Pomorza. Przywołano postacie amerykańskich oficerów – ppłk. Johna H. Van Vlieta Jr. i kpt. Donalda B. Stewarta, którzy jako jeńcy w oflagu 64 w podbydgoskim Szubinie zostali przewiezieni przez Niemców na miejsce ekshumacji w Katyniu.

Niech ta rocznica będzie chwilą refleksji, wdzięczności i hołdu dla tych, którzy zginęli, wierni Polsce — aż po śmierć.

- mówił Wojewoda, zaznaczając, że Bydgoszcz szczególnie pielęgnuje pamięć o ofiarach Katynia. Od lat przy Pomniku Ofiar Katynia, przy kościele Świętych Polskich Braci Męczenników, gromadzą się mieszkańcy, by oddać im hołd.

Organizatorami wydarzenia są Wojewoda Kujawsko-Pomorski Michał Sztybel, Marszałek Województwa Kujawsko-Pomorskiego Piotr Całbecki, Prezydent Miasta Bydgoszczy Rafał Bruski, Prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska w Bydgoszczy Magdalena Wolska.

---

11 kwietnia 2025 r.  w związku z 85. Rocznicą zbrodni katyńskiej, Kujawsko-Pomorskie Centrum Edukacji Nauczycieli w Bydgoszczy organizowało Wojewódzką Konferencję Historyczną „Katyń: Zbrodnia, która nie może być zapomniana” pod Honorowym Patronatem Wojewody Kujawsko-Pomorskiego, która była skierowana do nauczycieli oraz uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych z terenu województwa kujawsko-pomorskiego.

Podczas Konferencji swoje wystąpienia poświęcone tematyce katyńskiej wygłoszą następujący prelegenci:

• dr Sławomir Łaniecki, pełnomocnik Wojewody Kujawsko-Pomorskiego ds. Dziedzictwa Historycznego, UKW,
• Mirosław Sprenger, Kierownik Referatu Edukacji Narodowej IPN,
• Magdalena Wolska, Prezes Stowarzyszenia Rodzina Katyńska Bydgoszcz,
• Małgorzata Kalinowska, historyk, muzealnik z Muzeum Oświaty w Bydgoszczy,
• Grzegorz Kacprzak, nauczyciel historii z Zespołu Szkół nr 1 w Bydgoszczy.

W trakcie konferencji rozdane zostały również nagrody i pamiątkowe dyplomy dla laureatów i uczestników Wojewódzkiego Konkursu Historycznego dla uczniów szkół podstawowych i ponadpodstawowych pt.: "Tatusiu kochany! Najdroższy! Czemu nie wracasz? Obraz tragedii śmierci polskich oficerów  - rozpacz, ból i niepojęta strata dla polskiego narodu" zorganizowany przez Szkołę Podstawową nr 37 w Bydgoszczy oraz Zespół Szkół Mechanicznych nr 1 w Bydgoszczy