Kujawsko-Pomorski Urząd Wojewódzki w Bydgoszczy

W Bydgoszczy odbyły się uroczystości zorganizowane przez Oddział Kujawsko-Pomorski Towarzystwa Pamięci Powstania Wielkopolskiego 1918/1919 we współpracy z Prezydentem Miasta Bydgoszczy.

Uroczystości rozpoczęła Msza Święta w Kościele Garnizonowym, po której uczestnicy zgromadzili się przy Grobie Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego, gdzie odbył się uroczysty apel pamięci, złożono kwiaty oraz oddano hołd bohaterom. W wydarzeniu udział wzięli przedstawiciele władz rządowych i samorządowych, wojska, służb mundurowych, organizacji kombatanckich, harcerze oraz mieszkańcy miasta. Wojewodę Kujawsko-Pomorskiego reprezentował Wicewojewoda Michał Koniuch, który podczas uroczystości podkreślił, jak ważna jest pamięć o bohaterach:

Narodowy Dzień Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego przypomina, że wolność bywa dziełem wspólnoty. Spokojnej w zamiarze, precyzyjnej w działaniu. To zwycięstwo nie było krzykiem, było konsekwencją, było wyborem. Wyborem, który przyniósł stały porządek i wzmocnił państwową ciągłość. Dlatego pamięć o nim jest nie tylko hołdem dla przeszłości, ale i zobowiązaniem wobec teraźniejszości

- mówił Wicewojewoda Koniuch

W Bydgoszczy znajduje się jedyny w Polsce pomnik Nieznanego Powstańca Wielkopolskiego, który jest symbolem pamięci o bohaterach, dzięki którym Wielkopolska i Kujawy, w tym Bydgoszcz, powróciły do odrodzonej Rzeczypospolitej.

Wicewojewoda Piotr Hemmerling razem z Burmistrzem Kcyni, Przewodniczącym Rady Miejskiej w Kcyni i Prezesem Towarzystwa Historycznego w Kcyni złożył kwiaty pod pomnikiem Powstańców Wielkopolskich.

W Szczepanowie Pełnomocnik Wojewody Kujawsko-Pomorskiego do spraw Dziedzictwa Historycznego Mikołaj Hetzig  uczestniczył w Gminnych Obchodach Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego podczas których odsłonięto Pomnik Powstańców Wielkopolskich.

Kulminacją regionalnego świętowania będą Wojewódzkie Obchody Narodowego Dnia Zwycięskiego Powstania Wielkopolskiego, które odbędą się 9 stycznia 2026 roku w Żninie. Na zaproszenie Wojewody Michała Sztybla, Marszałka Piotra Całbeckiego oraz władz samorządowych, miasto stanie się centrum uroczystości. W programie przewidziano mszę św. w intencji Ojczyzny pod przewodnictwem Prymasa Polski abp. Wojciecha Polaka, a także odsłonięcie kamieni bohaterów, pokazy grup rekonstrukcyjnych na Rynku oraz koncert patriotyczny. Oficjalne uroczystości dopełni bogaty program towarzyszący: wykłady historyczne o walkach w powiecie mogileńskim (7 stycznia), wernisaż wystawy połączony z prelekcją o międzywojennej kuchni wielkopolskiej (8 stycznia) oraz VII Żniński Bieg Powstańczy (11 stycznia). Tak kompleksowy cykl wydarzeń w Żninie stanowi kluczowy punkt upamiętnienia powstańczego zwycięstwa w naszym województwie.

Powstanie wielkopolskie wybuchło 27 grudnia 1918 r. w Poznaniu. Swoim zasięgiem szybko objęło całą Wielkopolskę. Polacy czynem zbrojnym domagali się powrotu ziem spod zaboru pruskiego do Macierzy. Po kilku miesiącach walki, wojska powstańcze zbliżały się w okolice Bydgoszczy. Trwały bitwy pod Brzozą, Rynarzewem, Ślesinem i Mroczą. W nocy z 15 na 16 czerwca 1919 r. w Murowańcu stoczono zaciętą bitwę. Poległo 15 powstańców. Rannych powstańców Niemcy zabrali do niewoli, a następnie do szpitala wojskowego w Bydgoszczy. Wśród nich był nieznany z imienia i nazwiska powstaniec, który po kilku dniach zmarł, nie odzyskując przytomności. Mimo prób identyfikacji, nie udało się ustalić jego tożsamości. Społeczeństwo Bydgoszczy sprawiło poległemu za wolność ojczyzny powstańcowi godny pochówek. Pogrzeb odbył się 26 czerwca 1919 r. na cmentarzu Nowofarnym. Pod koniec czerwca 1925 r. powstała murowana krypta, w części nadziemnej obłożona granitem. W Święto Żołnierza trumnę ze szczątkami Nieznanego Powstańca złożono w nowym grobie, który przykryto płytą z białego marmuru, z płaskorzeźbą anioła trzymającego wiązankę kwiatów i wieniec laurowy, opatrzoną napisem „Nieznanemu Powstańcowi Wlkp. Rodacy”. Bydgoski Grób Nieznanego Powstańca jest jedynym w kraju grobem upamiętniającym nieznanego z nazwiska powstańca, a jednocześnie symbolizuje pamięć o powstańczym zrywie przodków. Podpisany 28 czerwca 1919 r. traktat wersalski sprawił, że do Polski powróciła niemal cała Wielkopolska i Kujawy wraz z Bydgoszczą. Zapisy traktatu weszły w życie 10 stycznia 1920 r. W Bydgoszczy oficjalne przejęcie władzy nastąpiło 19 stycznia 1920 r., a dzień później do miasta wkroczyły oddziały Wojska Polskiego.