Naturalna Nida - życie dla rzeki, bezpieczeństwo dla mieszkańców
04.09.2025
Dolina Nidy, perła świętokrzyskiej przyrody, przechodzi wielką przemianę. Dzięki projektowi „Naturalna Nida” rzeka odzyskuje swój naturalny rytm, a mieszkańcy regionu zyskują lepszą ochronę przed powodziami. To największa od lat inwestycja w regionie, łącząca troskę o środowisko z realnymi korzyściami dla lokalnych społeczności.
Projekt „Odbudowa różnorodności biologicznej doliny Nidy, poprzez odbudowy korytarzy ekologicznych i zwiększenie retencji gruntowej” realizowany jest przez Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Krakowie, przy wsparciu funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej 2021–2027.
– Zmiany klimatyczne to rzeczywistość, która wymaga od nas zdecydowanych działań. Projekt „Naturalna Nida” to przykład nowoczesnego podejścia do gospodarki wodnej – łączymy ochronę środowiska z poprawą bezpieczeństwa mieszkańców. Musimy inwestować w retencję, renaturyzację i odbudowę korytarzy ekologicznych, bo tylko tak możemy skutecznie reagować na susze i powodzie – podkreśla Mateusz Balcerowicz, Prezes Wód Polskich.
Sześć zadań – jeden cel: życie i bezpieczeństwo
Zakres prac obejmuje 39 kilometrów rzek między Brzeźnem a Pińczowem i składa się z sześciu głównych działań:
- zwiększenie retencji w Umianowicach – przebudowa rowów i montaż urządzeń pomiarowych,
- udrożnienie korytarzy ekologicznych Nidy i Brzeźnicy – budowa przepławek i przebudowa progów,
- renaturyzacja Mierzawy – likwidacja barier i przywrócenie naturalnego koryta,
- rewitalizacja starorzecza w Brzeźnie – poprawa warunków siedliskowych dla bobrów, wydr i ryb,
- rewitalizacja zalewu w Pińczowie – oczyszczenie zbiorników i zwiększenie atrakcyjności turystycznej,
- renaturyzacja delty śródlądowej Nidy – rozbiórka wałów i odtworzenie terenów zalewowych.
Rzeka życia – region pełen możliwości
Projekt przywracania drożności korytarzy ekologicznych, umożliwia migrację ryb takich jak certa, jaź czy kleń. Powstaną nowoczesne przepławki, a starorzecza i torfowiska odzyskają swoje funkcje przyrodnicze. To nie tylko dostęp dla natury – to także większe bezpieczeństwo dla ludzi.
W Umianowicach wdrożone zostaną rozwiązania monitorujące poziom wody, co pozwoli szybciej reagować na zagrożenia powoidziowe. Zwiększona retencja spowolni spływ wody, zmniejszając ryzyko zalania miejscowości.
Korzyści dla mieszkańców i turystów
Dolina Nidy stanie się miejscem jeszcze bardziej atrakcyjnym dla miłośników przyrody, wędkarzy, kajakarzy i fotografów. Czysta woda, bogata roślinność i różnorodność gatunków przyciągną turystów i wzmocnią lokalną gospodarkę.
Projekt z przyszłością
Realizacja projektu potrwa do 2028 roku, a jego postępy będzie można śledzić na stronie internetowej oraz w mediach społecznościowych. Dzięki wsparciu Unii Europejskiej, wszystkie działania prowadzone są zgodnie z najwyższymi standardami.
Projekt jest realizowany w ramach Programu Funduszy Europejskich dla Polski Wschodniej 2021-2027 (FEPW), priorytet FEPW II (Energia i klimat), działanie: 2.3. Bioróżnorodność.