Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie

Przedstawiciele Banku Światowego odwiedzili najważniejsze obiekty hydrotechniczne zrealizowane we współpracy z Wodami Polskimi – w tym zbiornik Racibórz Dolny oraz nowoczesne zbiorniki w ziemi kłodzkiej. Delegacja zapoznała się również z lokalizacjami planowanych inwestycji, które mają znacząco wzmocnić ochronę terenów dotkniętych powodzią w 2024 roku.

Wizyta zakończyła się spotkaniem w siedzibie Wód Polskich w Warszawie, gdzie przedstawiciele Banku Światowego omawiali z prezesem Wód Polskich Mateuszem Balcerowiczem przygotowania i finansowanie nowego projektu budowania odporności klimatycznej w Polsce.

- Współpraca Wód Polskich z Bankiem Światowym to przykład efektywnego partnerstwa dla gospodarki wodnej, które przekłada się na realne działania dla bezpieczeństwa mieszkańców. Dzięki wspólnym projektom, takim jak zbiornik Racibórz Dolny, nie tylko wzmacniamy ochronę przeciwpowodziową, ale także przygotowujemy nowe rozwiązania, które pomogą Polsce lepiej radzić sobie ze skutkami zmian klimatu. Razem tworzymy fundamenty nowoczesnej i odpornej gospodarki wodnej, odpowiadającej na wyzwania przyszłości – podkreślił Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.

 

Dzień I – Racibórz Dolny: inwestycja, która chroni miliony ludzi

Pierwszy dzień wizyty rozpoczął się w Raciborzu, gdzie delegacja zapoznała się z funkcjonowaniem zbiornika Racibórz Dolny – jednej z najważniejszych inwestycji przeciwpowodziowych w Polsce, współfinansowanej przez Bank Światowy. Obiekt ten chroni życie, zdrowie i mienie blisko 2,5 miliona mieszkańców południowej Polski.

W spotkaniu uczestniczyli m.in. wiceminister infrastruktury Przemysław Koperski, zastępca prezesa Wód Polskich ds. ochrony przed powodzią i suszą Marcin Jarzyński, dyrektor RZGW w Gliwicach Jan Grygier oraz profesor Janusz Zaleski, dyrektor Biura Koordynacji Projektów Banku Światowego oraz BRRE. Podkreślano znaczenie infrastruktury hydrotechnicznej w ograniczaniu skutków powodzi oraz potrzebę dalszych inwestycji – zwłaszcza na obszarach przygranicznych Polski i Czech.

Ary Naim z Banku Światowego zaznaczył, że zbiornik Racibórz Dolny jest modelowym przykładem udanej współpracy i skutecznej realizacji dużych projektów infrastrukturalnych. Delegacja odwiedziła m.in. budowlę przelewowo-spustową, maszynownię oraz salę monitoringu, gdzie zaprezentowano pracę zbiornika w trybie powodziowym.

 

Dzień II – Ziemia kłodzka: systemowe podejście do bezpieczeństwa

Drugiego dnia wizyty delegacja Banku Światowego udała się na ziemię kłodzką – region szczególnie narażony na powodzie. Odwiedzono m.in. suche zbiorniki w Szalejowie Górnym i Krosnowicach, które pełnią kluczową rolę w lokalnym systemie ochrony przeciwpowodziowej. Następnie delegaci udali się do Kamieńca Ząbkowickiego, aby zapoznać się z lokalizacją planowanego zbiornika retencyjnego na Nysie Kłodzkiej – jednej z najważniejszych przyszłych inwestycji w regionie. Wody Polskie reprezentowali Jacek Drabiński, zastępca dyrektora RZGW we Wrocławiu oraz profesor Janusz Zaleski.

Zbiorniki Roztoki, Boboszów, Krosnowice i Szalejów Górny, zbudowane w ramach Projektu Ochrony Przeciwpowodziowej w Dorzeczu Odry i Wisły, udowodniły swoją skuteczność podczas powodzi w 2024 r., retencjonując ponad 16 mln m³ wody. Chronią one bezpośrednio 6500 mieszkańców i znacząco redukują ryzyko zalania miejscowości położonych poniżej.

Zbiornik Kamieniec Ząbkowicki będzie kolejnym kluczowym elementem systemu ochrony przeciwpowodziowej w dorzeczu Nysy Kłodzkiej. Zbiornik o pojemności ponad 100 mln m³ dopełni kaskadę Nysy Kłodzkiej i będzie tarczą przeciwpowodziową dla wielu miejscowości województwa dolnośląskiego oraz opolskiego. Oprócz funkcji zabezpieczającej przed powodzią, znacząco poprawi bilans wodny regionu w okresach suszy. Projekt realizowany jest zgodnie z wytycznymi Banku Światowego, który będzie współfinansował inwestycję. Obecnie trwają prace projektowe, a rozpoczęcie robót budowlanych planowane jest na 2027 rok.

- Dziś nie wystarczy już tylko reagować na zagrożenia – musimy im aktywnie zapobiegać. Budowa zbiornika w Kamieńcu Ząbkowickim to nie tylko inwestycja w bezpieczeństwo przeciwpowodziowe, ale przede wszystkim w odporność regionu na coraz bardziej odczuwalne skutki zmian klimatu. Dzięki współpracy z Bankiem Światowym tworzymy system, który będzie chronił mieszkańców przez kolejne dekady – powiedział Mateusz Balcerowicz, prezes Wód Polskich.

 

Dzień III – Warszawa: planowanie bezpiecznej przyszłości

Ostatni dzień wizyty miał charakter strategiczny. Delegacja Banku Światowego odwiedziła siedzibę Wód Polskich w Warszawie, gdzie odbyło się spotkanie z prezesem Mateuszem Balcerowiczem. Rozmowy koncentrowały się na przygotowaniu nowego projektu inwestycyjnego, który ma na celu dalsze wzmacnianie ochrony przeciwpowodziowej oraz budowanie odporności Polski na skutki zmian klimatu.

W ramach planowanego programu, finansowanego przez Bank Światowy, Wody Polskie planują zrealizować szereg strategicznych inwestycji w gospodarce wodnej. Kluczowe przedsięwzięcia to m.in. budowa zbiornika Kamieniec Ząbkowicki oraz polderów w zlewni górnej Wisły, które mają chronić tereny szczególnie narażone na powodzie – w tym te, które ucierpiały podczas powodzi z 2024 roku.

Podczas spotkania omówiono również zasady realizacji projektu zgodnie z Environmental and Social Framework (ESF) Banku Światowego. To zestaw wytycznych, który zapewnia, że inwestycje będą prowadzone w sposób zrównoważony, transparentny i uwzględniający potrzeby lokalnych społeczności oraz ochronę środowiska. ESF promuje m.in. przejrzystość działań, regularne konsultacje społeczne oraz mechanizmy składania skarg, co zwiększa trwałość i akceptację projektów.

Mateusz Balcerowicz podkreślił, że Wody Polskie będą pełnić kluczową rolę w realizacji programu – zarówno jako inwestor, jak i zarządca infrastruktury wodnej. Wspólne działania z Bankiem Światowym mają na celu nie tylko budowę nowoczesnych obiektów hydrotechnicznych, ale także wdrażanie innowacyjnych rozwiązań w zarządzaniu wodami, które odpowiadają na wyzwania związane ze zmianami klimatycznymi.

 

Partnerstwo dla bezpieczeństwa i klimatycznej odporności

Współpraca Wód Polskich z Bankiem Światowym to przykład skutecznego partnerstwa między polską instytucją a międzynarodową organizacją finansową. Dzięki tej synergii możliwe jest nie tylko realizowanie dużych inwestycji infrastrukturalnych, ale także wdrażanie nowoczesnych rozwiązań w zakresie zarządzania wodami i adaptacji do zmian klimatu.

Zarówno zbiornik Racibórz Dolny, jak i planowane inwestycje – w tym zbiornik Kamieniec Ząbkowicki – pokazują, że Polska konsekwentnie buduje system ochrony przed ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi. To działania, które służą mieszkańcom, gospodarce i środowisku, a w dobie zmian klimatu są nie tylko potrzebne, ale wręcz niezbędne.