Anna Streżyńska w dyskusji o cyfrowej demokracji
04.06.2025
3 i 4 czerwca w siedzibie Europejskiego Centrum Solidarności w Gdańsku odbyło się XI Międzynarodowe Forum "Europa z widokiem na przyszłość". Parlament słowa. Wydarzenie zgromadziło intelektualistów, artystów, działaczy i przedstawicieli społeczeństw europejskich, którzy dyskutowali o wyzwaniach stojących przed współczesną Europą. W gronie panelistów forum znalazła się Anna Streżyńska, dyrektor Instytutu Łączności.
Anna Streżyńska wzięła udział w panelu "Cyfrowa demokracja. Czy w świecie sztucznej inteligencji znajdzie się miejsce dla obywatelskich wolności?" Wspólnie z dziennikarzem Edwinem Bendykiem, filozofką Aleksandrą Przegalińską i prawniczką Katarzyną Szymielewicz dyskutowałą o tym, jak obywatelska polityka może odzyskać cyberprzestrzeń i budować nowy kształt demokracji w oparciu o narzędzia cyfrowe.
Podczas panelu szeroko omawiano wyzwania i możliwości związane z rozwojem demokracji cyfrowej oraz wdrażaniem sztucznej inteligencji (SI) w życiu publicznym.
Demokracja cyfrowa została przedstawiona nie jako zestaw narzędzi, ale jako system wspierający aktywny udział obywateli w procesach decyzyjnych z wykorzystaniem technologii. Podkreślano znaczenie edukacji obywatelskiej i cyfrowej, przeciwdziałania wykluczeniu oraz konieczność łączenia narzędzi cyfrowych z tradycyjnymi formami dialogu społecznego. Wskazano też dobre praktyki – jak budżety obywatelskie online czy platformy konsultacji – które zwiększają dostępność i przejrzystość działań publicznych.
W kontekście sztucznej inteligencji zwrócono uwagę na ryzyko braku przejrzystości algorytmów, zagrożenia dla równości i odpowiedzialności instytucjonalnej oraz nowe formy wykluczenia. SI może pogłębiać społeczne nierówności, jeśli nie zostanie objęta skutecznymi regulacjami. Uczestnicy apelowali o wprowadzenie audytów algorytmicznych, prawo do informacji o automatyzacji decyzji oraz rozwój ram prawnych i edukacyjnych, które pozwolą obywatelom świadomie uczestniczyć w cyfrowym społeczeństwie.
Mówiliśmy o tym, że bardziej widoczne są negatywne, polityczne zastosowania sztucznej inteligencji. Pozytywne, które najczęściej są spoza świata polityki, zauważamy rzadziej. Dlatego chcę powiedzieć o dwóch projektach, które realizowaliśmy w Instytucie Łączności. Sztuczna inteligencja miała tam postać systemów wspomagania decyzji. W pierwszym projekcie, Okobus, system przetwarzał wyniki badań oka i cały szereg innych danych o pacjencie w celu wczesnego wykrywania retinopatii cukrzycowej. Drugi system, E-konsylium, umożliwiał zdalne konsultacje medyczne z udziałem znakomitych lekarzy, podczas których omawiano wyniki badań obrazowych i inne dane medyczne pacjenta. System wspomagania decyzji sugerował lekarzom dalsze postępowanie i podpowiadał im na co warto zwrócić szczególną uwagę. W obu przypadkach SI bazowała nie tylko na danych konkretnego pacjenta, ale też na dostarczonych wcześniej, historycznych informacjach o innych przypadkach medycznych. I to są te pozytywne zastosowania, które warto dostrzegać
- mówiła, między innymi, Anna Streżyńska.
Zapis całej debaty publikujemy poniżej.