Komenda Powiatowa
Państwowej Straży Pożarnej
w Strzyżowie

Przełom zimy i wiosny to okres, w których wyraźnie wzrasta liczba pożarów łąk i nieużytków. Wiele osób wypala trawy i nieużytki rolne, tłumacząc swoje postępowanie chęcią użyźniania gleby. Od pokoleń wśród wielu ludzi panuje bowiem przekonanie, że spalenie trawy spowoduje szybszy i bujniejszy jej odrost, a tym samym przyniesie korzyści ekonomiczne. Jest to jednak całkowicie błędne myślenie. Rzeczywistość wskazuje, że wypalanie traw prowadzi do nieodwracalnych, niekorzystnych zmian w środowisku naturalnym – ziemia wyjaławia się, zahamowany zostaje bardzo pożyteczny, naturalny rozkład resztek roślinnych oraz asymilacja azotu z powietrza. Do atmosfery przedostaje się szereg związków chemicznych będących truciznami zarówno dla ludzi jak i zwierząt. Wypalanie traw jest również przyczyną wielu pożarów, które niejednokrotnie prowadzą niestety także do wypadków śmiertelnych. Rocznie w tego rodzaju zdarzeniach śmierć ponosi kilkanaście osób.

Obszary zeszłorocznej wysuszonej roślinności, która ze względu na występujące w tym czasie okresy wegetacji stanowi doskonałe podłoże palne, co w zestawieniu z dużą aktywnością czynnika ludzkiego w tym sektorze, skutkuje gwałtownym wzrostem pożarów. Za ponad 94% przyczyn ich powstania odpowiedzialny jest człowiek.

W rozprzestrzenianiu ognia pomaga także wiatr. Osoby, które wbrew logice decydują się na wypalanie traw, przekonane są że w pełni kontrolują sytuację i w razie potrzeby, w porę zareagują. Niestety mylą się i czasami kończy się to tragedią. W przypadku gwałtownej zmiany jego kierunku, pożary bardzo często wymykają się spod kontroli i przenoszą na pobliskie lasy i zabudowania. Niejednokrotnie w takich pożarach ludzie tracą dobytek całego życia. Występuje rów­nież bezpośrednie zagrożenie dla zdrowia i życia ludzi.

Ci, którzy mimo wszystko chcą ryzykować, muszą również liczyć się z konsekwencjami:

1. O tym, że postępowanie takie jest niedozwolone mówi Ustawa o ochronie przyrody z dnia 16 kwietnia 2004 r. (Dz.U. z 2023 r.,poz.1336 ze zm.)  Art. 130 a:

[Kara za usuwanie roślinności przez wypalanie] 
pkt. 1. Kto usuwa roślinność przez wypalanie z gruntów rolnych, obszarów kolejowych, pasów przydrożnych, trzcinowisk lub szuwarów, podlega karze aresztu, ograniczenia wolności albo grzywny do 30 000 złotych.

2. Art. 30 ust. 3 Ustawy o lasach z dnia 28 września 1991 r. (Dz. U. z 2023 r., poz. 1356 ze zm.);

„w lasach oraz na terenach śródleśnych, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu, zabrania się działań i czynności mogących wywołać niebezpieczeństwo, a w szczególności:

- rozniecenia ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego,

- korzystania z otwartego płomienia,

- wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”.

Zgodnie z Art. 82 § 3 Ustawy Kodeks wykroczeń z dnia 20 maja 1971 r. (Dz.U. z 2023 r., poz. 2119):

Kto na terenie lasu, na terenach śródleśnych, na obszarze łąk, torfowisk i wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od nich roznieca ogień poza miejscami wyznaczonymi do tego celu albo pali tytoń, z wyjątkiem miejsc na drogach utwardzonych i miejsc wyznaczonych do pobytu ludzi

podlega karze aresztu, grzywny albo karze nagany.

Wysokość grzywny (Art. 24 § 1 Kodeksu wykroczeń) wymierza się w wysokości od 20 do 5000 zł.

3. W myśl Art. 163. § 1  Ustawy Kodeks karny z dnia 6 czerwca 1997 r.  (Dz. U. z 2024 r. poz. 17 ze zm.) stanowi: „Kto sprowadza zdarzenie, które zagraża życiu lub zdrowiu wielu osób albo mieniu w wielkich rozmiarach, mające postać pożaru, podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10”.

W 2023 roku w województwie podkarpackim wybuchło blisko 1200 pożarów traw
i nieużytków rolnych. Jedna osoba została ranna. Ogień zdewastował ponad 200 ha ziemi. W gaszenie tych pożarów zaangażowanych było ponad 10 000 podkarpackich strażaków.

 

Opracowanie: na podstawie treści z KG PSP, KW PSP w Rzeszowie.

Grafika: KG PSP.