Konferencja „Finansowanie ochrony środowiska z Programów UE” - odpowiedzi na pytania uczestników - Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej

Konferencja „Finansowanie ochrony środowiska z Programów UE” - odpowiedzi na pytania uczestników

15.03.2024

Zapraszamy do zapoznania się z odpowiedziami na pytania zadane przez uczestników w trakcie wydarzenia.

Szanowni Państwo, zgodnie z zapowiedzią, publikujemy poniżej odpowiedzi na pytania zadane przez uczestników Konferencji on-line „Finansowanie ochrony środowiska z Programów UE” w dniu 07 marca 2024 r.

Czy z Programu LIFE można dostać pieniądze na wykupy gruntów nad rzekami, w szczególności na terenach zalewowych (dla gminy)?

Wykupy gruntów są w Programie LIFE możliwe do kwalifikowania wyłącznie w ściśle określonych przypadkach. Warunki wykupu gruntów są wskazane w Art. 6.2 - D.2 Koszty i wkłady kwalifikowalne i niekwalifikowalne we Wzorze Ogólnej Umowy o Udzielenie Dotacji LIFE.

Wnioskodawca musi odnieść się do każdego z ww. warunków we wniosku o dofinansowanie i objaśnić, w jaki sposób zostanie on spełniony w trakcie realizacji projektu. Kluczowe warunki mówią, że zakupiony grunt musi przyczyniać się do poprawy, utrzymania lub przywrócenia integralności sieci Natura 2000. Grunty muszą zostać zakupione przez jednego z beneficjentów projektu, będącego uznaną organizacją prywatną (np. NGO działającą w dziedzinie ekologii lub inną) lub organem publicznym odpowiadającym za ochronę przyrody, i musi pozostać ich właścicielem po zakończeniu projektu. Konieczna jest też gwarancja, że w perspektywie długoterminowej grunty będą wykorzystywane zgodnie z określonymi celami projektu LIFE, jak i faktu, że wykup gruntu jest jedyną lub najbardziej efektywną kosztowo metodą osiągnięcia pożądanego celu ochrony, itd.

Zachęcamy do zapoznania się ze szczegółami ubiegłorocznych zaproszeń do składania wniosków oraz ich wersją obowiązującą w nowym naborze 2024, która zostanie opublikowana przez Komisję Europejską w dn. 18 kwietnia 2024 r. na portalu Funding & tender opportunities.

Czy z Programu LIFE będzie można uzyskać dofinansowanie na zbiorniki zbierające wodę opadową z dróg?

Samą budowa zbiorników zbierających wodę opadową z dróg nie jest tematem na projekt w Programie LIFE, ale w naborze 2023 były obecne tematy, które odnosiły się do kwestii gospodarowania wodami. W zaproszeniu - Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej - Projekty dotyczące działań standardowych (SAP) LIFE-2023-SAP-CLIMA – poruszona była kwestia zarządzania zasobami wodnymi oraz adaptacji do gwałtownych zjawisk pogodowych, a w zaproszeniu - Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia - Projekty dotyczące działań standardowych (SAP) LIFE-2023-SAP-ENV – Komisja Europejska wpisała tematy dotyczące działań mających zapewnić bezpieczne i efektywne wykorzystanie zasobów wodnych, poprawę ilościowej gospodarki wodnej i jej odporności.

Czy wnioskodawca w naborze do Programu LIFE musi składać wniosek z polskim lub europejskim partnerem?

Obligatoryjny wymóg składania wniosków do Programu LIFE wraz z partnerami w ubiegłorocznym naborze był obecny wyłącznie w zaproszeniu -
Przejście na Czystą Energię (LIFE-2023-CET). Komisja Europejska wyraźnie określiła w nim wymagany skład konsorcjum projektowego:

Dla tematów LIFE-2023-CET-LOCAL, LIFE-2023-CET-POLICY, LIFE-2023-CET-EPREL, LIFE-2023-CETBETTERRENO, LIFE-2023-CET-BUSINESS, LIFE-2023-CET-HEATPUMPS, LIFE-2023-CET-DHC, LIFE- 2023-CET-PRIVAFIN, LIFE-2023-CET-ENERPOV oraz LIFE-2023-CET-ENERCOMFACILITY: wnioski muszą zostać złożone przez co najmniej 3 wnioskodawców (beneficjenci; nie podmioty stowarzyszone) z 3 różnych kwalifikujących się państw.

Dla tematów LIFE-2023-CET-BUILDSKILLS, LIFE-2023-CET-OSS oraz LIFE-2023-CET-PDA: wnioski muszą zostać złożone przez co najmniej jednego wnioskodawcę z kwalifikującego się państwa.

W przypadku pozostałych zaproszeń do składania wniosków - Przyroda i różnorodnośc biologiczna; Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej; Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakośc życia – Komisja Europejska w ubiegłorocznym naborze nie wskazała, że wniosek musi być złożony z polskim lub europejskim partnerem.

Jednocześnie, warto w tym miejscu podkreślić, że z uwagi na konieczność zapewnienia jak najpełniejszego efektu środowiskowego i jak najszerszego zasięgu projektu, projekty w Programie LIFE są przeważnie realizowane w konsorcjach, często międzynarodowych.

Ponadto, przy ocenie wniosku można uzyskać 2 dodatkowe punkty w przypadku, gdy wniosek obejmuje współpracę międzynarodową pomiędzy państwami członkowskimi jako kluczowy warunek realizacji celów projektu (oprócz podprogramu Przejście na czystą energię).

Na portalu Funding & tender opportunities w każdym z zaproszeń do składania wniosków można znaleźć zakładkę z ogłoszeniami różnych podmiotów z całej UE, które poszukują parterów do projektów. Również na stronie Krajowego Punktu Kontaktowego LIFE znajduje się dedykowana zakładka (TUTAJ), w której publikujemy ogłoszenia o poszukiwaniu partnerów, które są do nas przesyłane.

W przypadku potrzeby uzyskania wsparcia w poszukiwaniu partnerów do projektu LIFE – prosimy o kontakt z Krajowym Punktem Kontaktowym LIFE, pod adresem life@nfosigw.gov.pl.

Czy w Programie LIFE można uzyskać dofinansowanie na remediację gruntów?

Obszar działań związanych z glebą można znaleźć w ubiegłorocznym zaproszeniu - Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia - Projekty dotyczące działań standardowych (SAP) LIFE-2023-SAP-ENV – gdzie jako jeden z priorytetów Komisja Europejska wskazała odbudowę, ochronę i poprawę stanu gleby oraz zapobieganie jej degradacji włącznie ze stratami gleby, także poprzez działania innowacyjne:

utrzymanie poziomu żyzności i różnorodności biologicznej gleby, przywracanie ich po zanieczyszczeniu i zwiększanie ich potencjału poprawy jakości wody,
wdrażanie efektywnych kosztowo rozwiązań w zakresie dochodzenia, oceny i środków zaradczych w przypadku punktowego i rozproszonego zanieczyszczenia gleby,
wspieranie praktyk zrównoważonego zarządzania glebą i gruntami, włącznie z narzędziami ukierunkowanymi na usuwanie CO2,
zwalczanie degradacji gleby włącznie z jej utratą w celu ochrony zasobów ziemi ("neutralność degradacji gruntów”) i/lub
wdrażanie efektywnych kosztowo rozwiązań na rzecz rozszczelnienia już uszczelnionych gruntów.

Czy Beneficjent, który w 2023 r. zakończył realizację jednego projektu LIFE, może złożyć wniosek dotyczący kolejnego projektu, którego częścią byłyby zadania objęte zakresem After Life Plan dla pierwszego projektu?

Trudno jednoznacznie odpowiedzieć na to pytanie bez znajomości szczegółów projektu, natomiast co do zasady, zakres objęty After LIFE Plan powinien być sfinansowany z innych źródeł niż Program LIFE. W kolejnym projekcie ten zakres może być rozwijany. Nie mogą to jednak być działania o charakterze powtarzalnym, których LIFE nie chce finansować np. coroczne wykaszanie łąk.

Projekty LIFE mogą (a nawet jest to premiowane) - bazować na wynikach innych projektów finansowanych przez UE lub przenosić je na większą skalę. Należałoby rozważyć, co ma być zasadniczym celem kolejnego projektu i w jaki sposób byłby on innowacyjny w stosunku do pierwszego projektu.

Warto również wspomnieć o obecnym w ubiegłorocznym naborze do Programu LIFE osobnym zaproszeniu do składania wniosków na tzw. Projekty Wsparcia Technicznego – Replikacja (LIFE Technical Assistance for Replication (LIFE-2023-TA-R) – które mogły być realizowane wyłącznie w obszarze Przyroda i różnorodność biologiczna oraz Gospodarka o obiegu zamkniętym i jakość życia.

Projekty TA-R w naborze 2023 mogły współfinansować następujące działania:

(1) przygotowanie zwiększenia skali lub powielenia wyników poprzednich projektów LIFE lub innych programów unijnych, o ile przyczyniają się one do realizacji celów programu LIFE.

(2) ułatwienie dostępu operacji przyczyniającej się do realizacji celów LIFE do innych instrumentów finansowych. To wsparcie na rzecz inwestycji i powielania wydaje się strategiczne z punktu widzenia wspierania urzeczywistniania ekologicznych inwestycji w terenie.

W treści ubiegłorocznego zaproszenia Komisja Europejska wskazała, że oczekuje, iż propozycja projektu TA-R będzie wykraczać poza wymogi zrównoważonego rozwoju oraz strategię replikacji i transferu i/lub biznesplan zbliżony do rynkowego, który jest obowiązkowym elementem projektów LIFE.

Ponadto podkreślono, co do zasady wszystkie działania objęte projektem TA-R muszą być nowe i dodatkowe do prac podjętych lub rozpoczętych przez wnioskodawcę przed realizacją projektu.

Czy finansowanie inwestycji z Projektu LIFE może obejmować też koszt przeprowadzenia konsultacji społecznych w temacie? Np. w formie Narady Obywatelskiej/Panelu Obywatelskiego?

Koszty kwalifikowane w Programie LIFE przed wszystkim powinny wpisywać się w jedną z kategorii budżetowych wskazanych w zaproszeniu do składania wniosków – szczegółowe rozpisanie tych kategorii można znaleźć w Art. 6.2 - D.2 Koszty i wkłady kwalifikowalne i niekwalifikowalne we Wzorze Ogólnej Umowy o Udzielenie Dotacji LIFE.

Ponadto, możliwość kwalifikowania kosztu przeprowadzenia konsultacji społecznych w projekcie LIFE powinna być rozpatrywana przez pryzmat ich celowości dla osiągnięcia założonych efektów środowiskowych. Innymi słowy – jest to uzależnione od konstrukcji projektu, który przed wszystkim powinien wpisywać się w wybrany temat z Programu LIFE. Ostateczna decyzja o możliwości kwalifikacji danego kosztu w projekcie LIFE jest po stronie Komisji Europejskiej.

Przeprowadzenie konsultacji społecznych jest np. możliwe w projektach informacyjnych, oczywiście pod warunkiem zgodności tych działań z celami projektu. Przykłady projektów informacyjnych z udziałem polskich podmiotów z różnych sektorów/obszarów działalności, można znaleźć na stronie Krajowego Punktu Kontaktowego LIFE w zakładce Realizowane Projekty (TUTAJ).

Na jakim poziomie TRL musi być projekt LIFE?

W ubiegłorocznym naborze do Programu LIFE jedynie w zaproszeniu - Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej - Projekty dotyczące działań standardowych (SAP) LIFE-2023-SAP-CLIMA – Komisja Europejska sprecyzowała wymagany poziom TRL w temacie - Działania, które poprawiają funkcjonowanie istniejącego Systemu Handlu Emisjami UE i mają wpływ na produkcję przemysłową o wysokim zużyciu energii i emisji gazów cieplarnianych obszaru Łagodzenia zmian klimatu.

Zgodnie z zapisami w zaproszeniu dla tego tematu: Działania mają rozpoczynać się co najmniej od Poziomu Gotowości Technologii 5 i osiągnąć docelowo poziom Gotowości Technologii 8-9. Wnioskodawcy mogą proponować działania przygotowawcze w rodzaju opracowania strategii i wstępnych studiów wykonalności w zakresie innowacyjnych rozwiązań, pod warunkiem, że zostaną one wykorzystane do opracowania konkretnych działań podlegających wdrożeniu w ramach projektu. Działania mają być realizowane przez poszczególne branże przemysłu przy wsparciu partnerów i dostawców technologii.

W przypadku pozostałych tematów i podprogramów LIFE z naboru 2023, Komisja Europejska nie wskazała konkretnego TRL dla projektów. Należy jednak pamiętać, że projekt LIFE powinien umożliwić osiągnięcie wystarczająco wiarygodnych i ambitnych korzyści dla środowiska w trakcie realizacji projektu i/lub wkrótce po jego zakończeniu – i przez pryzmat tego założenia planować projekt LIFE.

Podsumowując LIFE jest dla projektów B+R, tak?

Program LIFE jest dla projektów, które poprzez zademonstrowanie / przetestowanie nowej technologii w większej skali, rozwiązania czy podejścia, umożliwiają osiągnięcie wymiernych korzyści dla środowiska. Program LIFE nie jest typowym programem dla działań B+R, gdzie głównym celem jest uzyskanie efektu rzeczowego poprzez przetestowanie czy wymyślenie rozwiązania czy technologii. W LIFE najważniejszym wyznacznikiem jest uzyskany efekt ekologiczny. Nie wyklucza to oczywiście tego, aby w projekcie zawarte były elementy optymalizacyjne czy rozwojowe. Najważniejszym kryterium oceny projektu jest skala upowszechnienia rozwiązania lub technologii i uzyskanie odpowiedniej skali oddziaływania na środowisko.

Z kolei projekty dotyczące ochrony przyrody dotyczą czynnej ochrony lub poprawy zarządzania obszarami Natura 2000 i ochroną gatunków.

Osobnym obszarem są projekty informacyjne, które mają służyć poprawie zarządzania na wszystkich poziomach, co ma przełożyć się na efekt środowiskowy.

Przykłady projektów LIFE z udziałem polskich podmiotów z różnych obszarów, można znaleźć na stronie Krajowego Punktu Kontaktowego LIFE w zakładce Realizowane Projekty (TUTAJ).

Czy w ramach Funduszu Innowacyjnego można składać wnioski na budowę instalacji do termicznego przekształcania odpadów?

Przedsięwzięcie, którego jedynym celem jest budowa instalacji termicznego przekształcania odpadów - nie spełniają kryteriów Funduszu Innowacyjnego.

Czy mamy przykłady dużych przedsiębiorstw w Polsce, które są beneficjentami Funduszu Innowacyjnego?

Na dole strony (pod odpowiedziami) załączone są fiszki czterech polskich przedsięwzięć wspieranych z Funduszu Innowacyjnego.

Z kolei na stronie Komisji Europejskiej (tutaj) - dostępne jest aktualizowane na bieżąco zestawienie wszystkich projektów wspieranych z Funduszu Innowacyjnego i fiszki wszystkich projektów.

Ponadto, na stronie CINEA (tutaj) - przedstawiono informacje o projektach w podziale na państwa (fiszki krajowe).

Czy programy LIFE i Fundusz Innowacyjny dotyczą budowy zakładów energetycznych, które wykorzystują paliwa alternatywne (odpady) albo biomasę? Czy budowa/rozwój biogazowni w Polsce, rozwój systemu biometanu również może być finansowane z tych programów?

Program LIFE - program nie jest źródłem pozyskania dofinansowania na budowę zakładu, lecz na przetestowanie/zademonstrowanie innowacyjnej technologii, czy nowego podejścia, a wydatki infrastrukturalne, czy na urządzenia, mogą być jedynie częścią całości planowanych do poniesienia kosztów kwalifikowanych.

Warto w tym miejscu wskazać temat z 2023 r. z zaproszenia - Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej - Projekty dotyczące działań standardowych (SAP) LIFE-2023-SAP-CLIMA - Zwiększenie potencjału produkcji i wykorzystania energii odnawialnej oraz poprawa efektywności energetycznej (o ile projekt nie należy do zakresu podprogramu Przejście na Czystą Energię).

Temat mógł obejmować działania związane z efektywnością energetyczną i energią odnawialną, które nie odnoszą się do konkretnych wymogów określonych w dokumencie naboru dla podprogramu LIFE Przejście na Czystą Energię. Komisja Europejska wskazała m.in. na projekty z obszaru produkcji biogazu i biometanu z odpadów i pozostałości z procesów, które przyczyniają się do propagowania tych rozwiązań w biznesie oraz demonstrację innowacyjnych metod zrównoważonej produkcji biogazu i biometanu z wykorzystaniem odpadów i pozostałości z procesów. Kategoria ta mogła w 2023 r. obejmować zarówno projekty bazujące na rozkładzie beztlenowym, jak i na gazyfikacji biomasy, pod warunkiem, że wykorzystano w nich strumienie odpadów i pozostałości oraz spełniają one wymogi zrównoważonego rozwoju i redukcji emisji gazów cieplarnianych zgodnie z dyrektywą (UE) 2018/200124. Projekty mogły obejmować łańcuch dostaw od momentu powstania odpadów lub pozostałości aż po produkcję i wykorzystanie biogazu. W miarę możliwości, projekty powinny były przewidywać wzbogacanie biometanu oraz wprowadzanie go do sieci gazowej, co pozwoli zmniejszyć zależność od gazu ziemnego. Jeśli nie było to możliwe, projekty powinny były koncentrować się na możliwości zastąpienia innych paliw kopalnych biogazem.

Program Fundusz Innowacyjny - w przypadku Funduszu Innowacyjnego kluczowe jest innowacyjne zastosowanie paliw alternatywnych i biomasy czy biometanu (innowacja w skali kraju lub na poziomie europejskim). Tradycyjne technologie wykorzystujące już stosowane rozwiązania nie są wspierane ze środków tego programu.

Ile lat mogą trwać projekty w Programie LIFE i Horyzont Europa? Ewentualnie, kiedy muszą się zamknąć? Ile jeszcze przewidziano naborów w tych programach?

Program LIFE – typowy czas realizacji projektu to 2 do 5 lat, maksymalny czas trwania projektu to 10 lat. Dokładne wytyczne co do czasu trwania projektu można znaleźć w treści zaproszeń do składania wniosków.

Rozporządzenie ustanawiające Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) wydane jest na okres obowiązywania wieloletnich ram finansowych 2021–2027, wobec czego nabory w Programie LIFE będą – zgodnie z obecnym stanem prawnym - ogłaszane do 2027 r.

Program HORYZONT EUROPA - Konkursy w programie Horyzont Europa będą ogłaszane do końca 2027 r., czas realizacji projektów wynosi zazwyczaj 3-4 lata, choć możliwa jest również realizacja krótszych lub dłuższych projektów.

Czy miasto oferujące przekazanie swojego doświadczenia w URBACT współpracuje tylko z jedną siecią, czy może z kilkoma?

Miasto oferujące swoją Innowację Miejską może być liderem tylko jednej sieci URACT, a dodatkowo może być partnerem tylko w jednej Sieci Transferu Innowacji. Łącznie może zatem uczestniczyć w maksymalnie dwóch Sieciach.

Liderami mogą być jedynie miasta, które wcześniej zrealizowały projekty w programie Urban Innovative Actions.

Program URBACT - jeśli miasto nie składa wniosku jako lider to termin jest ten sam? Do składania wniosków z miastami partnerskimi?

Termin składania wniosku jest jeden, czyli 20 marca. Wniosek składa tylko Lider (miasto oferujące swoją Innowację miejską, zrealizowaną w ramach Programu UIA). Wniosek jednak wypełnia przy współpracy pozostałych miast, które chcą być członkami tej konkretnej Sieci (1 miasto Lider, 4 do 6 miast partnerskich).

Wniosek wymaga pracy i współpracy z wszystkimi przyszłymi partnerami. Ten proces wymaga sporo zaangażowania, więc ścisła współpraca jest wymagana już na wczesnym etapie.

Wysłuchałam z zainteresowaniem prezentacji i zauważyłam, iż bardzo wąski krąg zaproszeń skierowanych jest do parków narodowych. Jest to dość specyficzna grupa interesariuszy i zakres ich zadań jest ściśle określony. Aby uzyskać dofinansowanie trzeba skupić się na pojedynczym celu a brak jest jak dla mnie kompleksowego programu finansującego parki narodowe?

Program LIFE – Parki narodowe mogą być beneficjentem programu i z powodzeniem korzystają z dofinansowania z Programu LIFE, natomiast nie jest on dedykowany kompleksowemu finansowaniu parków narodowych, a wspieraniem konkretnych projektów.

Przykłady projektów z udziałem polskich parków narodowych (oraz innych polskich podmiotów z różnych sektorów/obszarów działalności) można znaleźć na stronie Krajowego Punktu Kontaktowego LIFE w zakładce Realizowane Projekty (TUTAJ).

Program URBACT - niestety program URBACT jest ściśle skierowany do miast, ewentualnie władz krajowych lub regionalnych, bądź uczelni, w tematach dotyczących rozwoju miejskiego.

Programy INTERREG -Programy Interreg umożliwiają parkom narodowym współpracę międzynarodową w zakresie realizowanych przez nie zadań.

Przykłady projektów z udziałem polskich parków:

- Interreg Region Morza Bałtyckiego – beneficjent: Słowiński Park Narodowy (szczegóły TUTAJ)

- Interreg Europa Środkowa – beneficjent: Tatrzański Park Narodowy (szczegóły TUTAJ)

Program HORYZONT EUROPA - Parki Narodowe mogą być oczywiście beneficjentami programu Horyzont Europa, jako administracja publiczna otrzymują 100% dofinansowania bez względu na rodzaj projektu. Przykład projektu z udziałem Kampinoskiego Parku Narodowego jest dostępny TUTAJ. Dofinansowanie dla Parku wyniosło 829 750 EUR.

Program InvestEU – Można rozważyć schematy grantowe, niemniej jednak, jeżeli odpowiednie byłoby również finansowanie zwrotne, to zgodnie z pkt 3 Załącznika II „Dziedziny kwalifikujące się do objęcia operacjami z zakresu finansowania i inwestycji” do rozporządzenia Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiającego Program InvestEU i zmieniającego rozporządzenie (UE) 2015/1017 przewidziana została możliwość finansowania realizacji przedsięwzięć z zakresu dziedziny środowisko i zasoby, w szczególności pod względem:

c) projektów i przedsięwzięć w dziedzinie zarządzania zasobami środowiskowymi i zrównoważonych technologii;

d) wzmocnienia i odbudowy ekosystemów i usług ekosystemowych, także dzięki ochronie przyrody i różnorodności biologicznej za pomocą projektów na rzecz zielonej i błękitnej infrastruktury;

e) zrównoważonego rozwoju obszarów miejskich, wiejskich i przybrzeżnych;

f) działań w dziedzinie zmiany klimatu, przystosowania się do niej i jej łagodzenia, w tym zmniejszania ryzyka związanego z klęskami żywiołowymi.

Promotorzy projektów z powyższego zakresu powinni się kontaktować z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym np. poprzez Centrum Doradztwa Inwestycyjnego InvestEU .

Czy z programu InvestEU mogą startować samorządy, które chcą oczyszczać skażone tereny tzn. takie, które zmagają się z wielkoobszarowymi terenami zdegradowanymi?

Zgodnie z pkt 10 Załącznika II „Dziedziny kwalifikujące się do objęcia operacjami z zakresu finansowania i inwestycji” do rozporządzenia Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/523 z dnia 24 marca 2021 r. ustanawiającego Program InvestEU i zmieniającego rozporządzenie (UE) 2015/1017 operacje z zakresu finansowania i inwestycji mogą wchodzić w zakres dziedziny - rekultywacja terenów przemysłowych (w tym terenów skażonych) i przywracanie ich do zrównoważonego użytkowania.

Oznacza to, że samorządy mogą ubiegać się o finansowanie takich przedsięwzięć u partnerów wdrażających program InvestEU i tu polecamy kontakt z Europejskim Bankiem Inwestycyjnym, np. poprzez Centrum Doradztwa Inwestycyjnego InvestEU - https://webgate.ec.europa.eu/InvestEU_AH/wizard

W jakich programach, prezentowanych dzisiaj, o wsparcie mogą ubiegać się duże przedsiębiorstwa?

Program LIFE – w ramach programu mogą aplikować wszystkie podmioty publiczne i prawne zarejestrowane na terenie UE i krajów stowarzyszonych z Programem LIFE. Duże przedsiębiorstwa jak najbardziej mogą być zatem beneficjentem programu.

Program HORYZONT EUROPA - Horyzont Europa jest otwarty dla wszystkich organizacji, które posiadają osobowość prawną, w tym także dla dużych przedsiębiorstw. W zależności od rodzaju instrumentu i typu projektu, duże przedsiębiorstwa mogą pozyskać od 60% do 100% dofinansowania na innowacyjne projekty w zakresie B+R. Zachęcamy do odwiedzenia naszej strony internetowej, gdzie znajda Państwo kompleksowe informacje na temat programu Horyzont Europa: https://www.kpk.gov.pl/

Program Fundusz Innowacyjny - W ramach wsparcia przedsięwzięć z Funduszu Innowacyjnego nie ma ograniczeń dotyczących wielkości podmiotów, które ubiegają się o nie. Każde przedsiębiorstwo bez względu na wielkość może się o nie ubiegać, po spełnieniu kryteriów konkursowych.

Programy INTERREG - Co do zasady w programach Interreg Europa Środkowa i Interreg Region Morza Bałtyckiego beneficjentami mogą być także duże przedsiębiorstwa. Warunki poszczególnych naborów mogą jednak być bardziej restrykcyjne.

Program URBACT - w ramach URBACT, duże przedsiębiorstwo może być członkiem Lokalnej Grupy URBACT, w projekcie (Sieci) której tematyka dotyczy zakresu, w którym takie przedsiębiorstwo może odgrywać ważną rolę (np. sprawy mobilności miejskie - przedsiębiorstwo komunikacyjne, firma zarządzająca transportem, właściciel samochodów na wynajem, właściciel parkingów, itd). Może być tak, że przedsiębiorstwo zauważy ciekawy temat zgłoszony w URBACTie i zwróci się do Urzędu Miasta z propozycją, żeby miasto przystąpiło do projektu, a oni będą członkami Lokalnej Grupy URBACT. Zachęcamy do przejrzenia tematów zgłoszonych projektów (slajdy 25 i 26 prezentacji URBACT).

Instrumenty Finansowe InvestUE na rzecz ochrony środowiska - W ramach programu InvestEU jest dostępne finasowanie dużych przedsięwzięć realizowanych przez małe spółki o średniej kapitalizacji (podmioty zatrudniające nie więcej niż 499 pracowników, niebędące MŚP), spółki o średniej kapitalizacji (podmioty zatrudniające nie więcej niż 3 000 pracowników, niebędące MŚP ani małymi spółkami o średniej kapitalizacji) oraz duże korporacje. O takie finansowanie można ubiegać się u partnerów wdrażających program InvestEU tj. m. in. w Banku Gospodarstwa Krajowego, Europejskim Banku Inwestycyjnym oraz Europejskim Banku Odbudowy i Rozwoju.

Ile będzie jeszcze naborów LIFE? czy tegoroczny jest ostatnim?

Zgodnie z obecnie obowiązującymi dokumentami programowymi, nabór 2024 nie jest ostatnim naborem w Programie LIFE. Rozporządzenie ustanawiające Program działań na rzecz środowiska i klimatu (LIFE) wydane jest na okres obowiązywania wieloletnich ram finansowych 2021–2027. Określa również cele programu LIFE, jego budżet na lata 2021–2027, formy finansowania unijnego oraz zasady dotyczące przyznawania takiego finansowania.

Natomiast bardziej szczegółowe wytyczne dotyczące naborów są określone w Wieloletnim programie prac dotyczącym wdrażania programu LIFE na lata 2021–2024, wobec czego szczegóły następnych naborów do Programu LIFE poznamy po publikacji nowego Wieloletniego programu prac na lata 2025-2027.

Czy w ramach obszaru interwencji - Działania na rzecz zredukowania emisji gazów cieplarnianych w sektorach nieobjętych unijnym Systemem Handlu Emisjami, włącznie z redukcją zużycia fluorowanych gazów cieplarnianych i substancji zubożających warstwę ozonową /Podprogram Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej – Projekty dotyczące działań standardowych (SAP)/ - przewidywana jest możliwość zakupu urządzeń lub maszyn, dzięki którym przedsiębiorstwo będzie przechodziło z użytkowania paliw tradycyjnych na elektryczne (np. ciągniki elektryczne zamiast węglowych).

Program LIFE nie jest źródłem finansowania inwestycji, zakupu urządzeń czy rozwiązań, które są już dostępne na rynku, czyli nie należy rozpatrywać Programu LIFE w kontekście sposobu na pozyskanie dodatkowych środków na standardowe inwestycje np. w gminie, czy przedsiębiorstwie.

Z drugiej strony, innowacyjność w Programie LIFE może mieć charakter nowego podejścia / rozwiązania prośrodowiskowego na bazie już dostępnych rozwiązań czy technologii. Program LIFE przewiduje możliwość zakupu urządzeń czy elementów infrastruktury, ale takich, które będą służyły właśnie przetestowaniu / zademonstrowaniu nowego podejścia / rozwiązania prośrodowiskowego.
Ważne, aby planując projekt LIFE, rozpocząć jego projektowanie od problemu środowiskowego, na który chcemy wpłynąć i celów oraz efektów środowiskowych, które projekt ma przynieść. To one powinny być „osią” całego projektu LIFE.

Jako przykład tematu, który nie jest bezpośrednio dedykowany zakupowi floty zeroemisyjnej, ale może stanowić pomysł na projekt związany z tym obszarem interwencji, można wskazać ubiegłoroczny temat - Działania na rzecz przejścia na mobilność zeroemisyjną (w transporcie drogowym) z zaproszenia - Łagodzenie zmiany klimatu i przystosowanie się do niej - Projekty dotyczące działań standardowych (SAP)LIFE-2023-SAP-CLIMA. Jest tam m.in. wskazanie na projekty ograniczające znacznie intensywność energetyczną transportu i mobilności dzięki nowym usługom zeroemisyjnym, zastępujące modele bazujące na prywatnej własności samochodów.