Jakiej pomocy może udzielić konsul?
Bezpieczeństwo podróży
Zastanów się przed wyjazdem, w jaki sposób zwiększyć swoje bezpieczeństwo w trakcie podróży. Dowiedz się jak najwięcej o miejscu, do którego wyjeżdżasz i o panujących tam zwyczajach. Podstawowe informacje możesz znaleźć w zakładce Relacje dwustronne > Informacje dla podróżujących.
- Wyjeżdżając za granicę zawsze pamiętaj o ubezpieczeniu w podróży. Wykup w rzetelnym towarzystwie ubezpieczeniowym polisę dopasowaną do swoich potrzeb i planów wakacyjnych. Rozszerz polisę o pokrycie kosztów transportu medycznego.
- Jeśli podróżujesz do jednego z państw członkowskich Unii Europejskiej (UE) lub Europejskiego Obszaru Wolnego Handlu (EFTA), uzyskaj w najbliższym oddziale Narodowego Funduszu Zdrowia bezpłatną Europejską Kartę Ubezpieczenia Zdrowotnego (EKUZ), uprawniającą do podstawowego leczenia na terytorium tych państw.
- Jeśli wyjeżdżasz do egzotycznych krajów, pamiętaj także o szczepieniach. W sprawie szczegółowej i aktualnej informacji dotyczącej szczepień skontaktuj się z wojewódzką stacją sanitarno-epidemiologiczną lub specjalistą ds. medycyny tropikalnej.
- Poinformuj rodzinę o celu podróży, zostaw jej plan z przewidywanymi terminami pobytu, adresami i numerami telefonów do osób kontaktowych itp. Zarejestruj swoją podróż w systemie MSZ Odyseusz, który umożliwi placówce dyplomatycznej kontakt z Tobą w razie wystąpienia sytuacji kryzysowej.
- Utrzymuj kontakt z rodziną (telefon, e-mail, SMS). Ustal przed wyjazdem, w jakich okresach i na jak długo mogą wystąpić przerwy w kontaktach, aby nie wzbudzać niepokoju.
- W wyjątkowych przypadkach, jeżeli podróżujesz samodzielnie i obawiasz się, że możesz znaleźć się w trudnej sytuacji, ustal z rodziną specjalne hasło lub kod, którego użyjesz w rozmowie telefonicznej lub korespondencji, aby poinformować, że jesteś w niebezpieczeństwie.
- Zabierz dane kontaktowe urzędów konsularnych RP w państwach, do których wyjeżdżasz. Listę danych kontaktowych znajdziesz na stronie Ministerstwa Spraw Zagranicznych w zakładce Polskie przedstawicielstwa na świecie.
- Jeżeli poczujesz się zagrożony w miejscu pobytu za granicą, np. gdy ktoś Cię śledzi lub Ci grozi, natychmiast skontaktuj się z najbliższym komisariatem policji. Nie wahaj się prosić o pomoc!
Utrata dokumentu podróży
W przypadku utraty paszportu lub dowodu osobistego skontaktuj się z urzędem konsularnym. Na Twój wniosek konsul, po potwierdzeniu danych i tożsamości, może wydać paszport tymczasowy na powrót do miejsca stałego pobytu. Do wydania paszportu tymczasowego potrzebny będzie Twój wniosek (wypełniany przez konsula online) oraz jedna kolorowa fotografia. WAŻNE: wyjeżdżając za granicę, warto zabrać ze sobą aktualne zdjęcie paszportowe i kopię posiadanego dokumentu podróży.
Pamiętaj, że konsul honorowy RP nie wydaje paszportów tymczasowych.
Każdy dokument paszportowy lub dowód osobisty zgłoszony jako utracony, zostanie unieważniony. Odzyskany dokument podróży, wcześniej zgłoszony jako utracony, należy zwrócić organowi paszportowemu, który go wydał lub konsulowi.
Pomoc finansowa
Jeżeli utraciłeś środki finansowe możesz skorzystać z pomocy najbliższego polskiego urzędu konsularnego. Konsul ułatwi kontakt z krewnymi lub znajomymi, którzy prześlą Ci pieniądze za pośrednictwem banku lub firmy świadczącej tego rodzaju usługi.
W uzasadnionych przypadkach, jeżeli nie ma innych możliwości przekazania pieniędzy, konsul może wypłacić kwotę, jaka zostanie wpłacona przez krewnych lub znajomych na konto Ministerstwa Spraw Zagranicznych RP.
W szczególnie uzasadnionych przypadkach konsul może udzielić pomocy finansowej niezbędnej na powrót do Polski najtańszym środkiem transportu, o ile zobowiążesz się pisemnie do zwrotu kwoty pomocy po powrocie.
Przekazywanie środków pieniężnych przez polskie urzędy konsularne ograniczone jest do wyjątkowych sytuacji, ponieważ do zdecydowanej większości państw można przesłać pieniądze drogą bankową. W kraju działają też firmy świadczące płatne usługi transferu pieniędzy za granicę, które praktycznie natychmiast po potwierdzeniu operacji wypłacają równowartość kwoty wpłaconej w Polsce.
Zatrzymanie/aresztowanie
Jeżeli zostałeś zatrzymany, aresztowany lub pozbawiony wolności, masz prawo żądać kontaktu z konsulem. Konsul zadba o to, abyś nie był traktowany przez władze miejscowe gorzej niż obywatele innych państw.
Na Twój wniosek konsul powiadomi rodzinę o Twojej sytuacji, będzie utrzymywać z Tobą kontakt, uzyska od władz miejscowych i przekaże Ci informację o powodach zatrzymania, procedurze sądowej oraz przewidywanej wysokości grożącej Ci kary. Udostępni Ci również listę miejscowych adwokatów, z której będziesz mógł wybrać i samodzielnie zaangażować pełnomocnika prawnego.
Zaginięcie
W przypadku zaginięcia bliskiej osoby natychmiast skontaktuj się z najbliższą jednostką policji w kraju pobytu i dokonaj stosownego zgłoszenia. Poproś rodzinę o zgłoszenie zaginięcia również w Polsce w jednostce policji w miejscu stałego zamieszkania osoby poszukiwanej.
Skontaktuj się z konsulem RP, który poprzez kontakt z miejscowymi władzami pomoże sprawdzić, czy poszukiwana osoba nie przebywa w szpitalu lub areszcie.
Jeżeli w danym kraju działa organizacja pozarządowa, która zajmuje się poszukiwaniem zaginionych osób, nawiąż z nią kontakt i dokonaj stosownego zgłoszenia.
Skontaktuj się z fundacją ITAKA pod numerem +48 22 654 70 70 (linia wsparcia).
Zgon
W przypadku zgonu, konsul - za pośrednictwem Urzędu Wojewódzkiego - powiadamia rodzinę osoby zmarłej w kraju oraz służy pomocą w załatwianiu formalności na miejscu.
W przypadku decyzji o sprowadzaniu ciała do Polski, koszty z tym związane ponosi ubezpieczyciel, a w sytuacji braku odpowiedniego ubezpieczenia – rodzina. Konsulat nie może sfinansować transportu ciała do Polski.
Brak polskiego przedstawicielstwa
Jeśli przebywasz w państwie nienależącym do Unii Europejskiej, w którym nie ma polskiej ambasady lub konsulatu zawodowego, przysługuje Ci prawo do pomocy konsularnej ze strony przedstawicielstw innych państw członkowskich UE na równi z obywatelami tych państw.
W przypadku utraty lub kradzieży dokumentów konsul unijny może wydać tymczasowy dokument podróży (Emergency Travel Document; ETD), który umożliwi Ci powrót do miejsca stałego pobytu.
Czego nie możesz oczekiwać od konsula?
Podczas podróży zagranicznej przestrzegaj praw i zwyczajów państwa, które odwiedzasz. Nie zapominaj, że jesteś gościem, a gospodarze oczekują od Ciebie stosownego zachowania.
Konsul działa w granicach prawa i nie zawsze będzie mógł Ci pomóc. W szczególności konsul:
- nie reguluje zobowiązań finansowych, takich jak: długi, grzywny, mandaty, koszty postępowania sądowego, w tym usług adwokata itp.,
- nie pełni funkcji adwokata i nie zaangażuje w Twoim imieniu miejscowego prawnika,
- nie świadczy usług, które wykonują biura turystyczne, banki, firmy ubezpieczeniowe czyfirmy transportowe (np. nie dokonuje zmiany rezerwacji w razie odwołanego lotu),
- nie pośredniczy w uzyskaniu zgody na zatrudnienie oraz w poszukiwaniu miejsca zakwaterowania,
- nie podejmuje interwencji w przypadku konfliktów wynikających z niewywiązywania się z zawartych przez Ciebie umów cywilnoprawnych (np. dotyczących stosunku pracy, zakupu usług turystycznych, biletu lotniczego, itp.).