Konflikt ludzi i słoni w Tanzanii
03.02.2022
Dolina Kilombero i Rungwa-Doroto to miejsca, w których często występują konflikty między ludźmi a słoniami w Tanzanii. Tereny osadnicze i rolnicze rozszerzające się na obszary występowania tych dzikich zwierząt, co zachęca je do żerowania na polach uprawnych, a tym samym niszczenia i zjadania plonów. Zagraża to życiu i dobrobytowi społeczności. Jest także niebezpieczne dla populacji słoni poprzez wzrost wrogości ludzi w stosunku do tych wielkich ssaków, co prowadzi do tolerancji dla ich zabijania, a nawet kłusownictwa.
Kluczem do rozwiązania tego problemu jest tworzenie warunków do pokojowego współistnienia ludzi i słoni. Edukacją tanzańskich rolników oraz pomocą we wdrażaniu metod ograniczania strat w uprawach zajął się Instytut Biologii Ssaków Polskiej Akademii Nauk. W ramach programu Polskiej pomocy realizował w 2021 roku projekt pn. „Poprawa warunków współistnienia ludzi i słoni w Dolinie Kilombero w Tanzanii poprzez łagodzenie konfliktów, zwiększanie źródeł dochodu, szkolenia oraz technologię”.
146 rolników wzięło udział w szkoleniu pszczelarskim, poprowadzonym przez miejscowych trenerów, posiadających wiedzę i doświadczenie w pracy z afrykańskimi pszczołami, znacznie bardziej agresywnymi od europejskiej pszczoły miodnej. Pszczelarstwo jest nie tylko źródłem dodatkowego zysku rolników, ale może być również wykorzystywane jako metoda odstraszająca słonie przed wkraczaniem na pola uprawne. W tym celu na ogrodzeniach pól wiesza się ule z pszczołami, które w przypadku natarcia na ogrodzenie atakują intruza, goniąc go przez kolejne kilkanaście metrów. Oprócz uli na ogrodzeniach stosuje się również zapachy i światła, które odstraszają słonie. Mają one doskonałą pamięć - jeżeli w danym miejscu spotka je coś wyjątkowo nieprzyjemnego, będą starały się omijać to miejsce w przyszłości. Tym samym– odstraszane przez pszczoły, zapachy i światło – nie wchodzą na pola uprawne, a ludzie mogą w spokoju doczekać do zebrania plonów i dodatkowo sprzedawać wyprodukowany przez pszczoły miód.
Instytut Biologii Ssaków zorganizował także szkolenia dla 15 strażników przyrody oraz studentów, działających na rzecz ochrony przyrody z metod zarządzania opartych na znajomości zachowań słoni i ich funkcjonowaniu w zmieniającym się środowisku. Wyposażył też lokalne Centrum Przetwórstwa Miodu w kombinezony, zbiorniki, prasy do miodu i filtry.
11 grudnia w audycji „Raport o stanie świata” ukazał się materiał Pawła Drozda o konflikcie ludzi i słoni w Tanzanii, a także o tym jak Polska Akademia Nauk, przy wsparciu programu Polska pomoc, temu problemowi zaradziła. Zapraszamy do jego wysłuchania: https://raportostanieswiata.pl/odcinki/raport-o-stanie-swiata-11-grudnia-2021/?rozdzial=011051
