Polska pomoc

W krajach rozwijających się to one stanowią większość bezrobotnych,  aż 75% z nich pracuje nielegalnie. Wiele krajów do dziś prawnie ogranicza ich zatrudnienie, a niemal wszędzie na wysokość ich zarobków i jakość pracy wpływ mają szkodliwe stereotypy. Polska wspiera aktywizację zawodową kobiet m.in. w Palestynie, Kenii, na Białorusi i Ukrainie, wierząc, że ich samodzielność to lepsza przyszłość ich samych, rodzin, a nawet całych społeczeństw.

Szczególnie w trudnym czasie walki z pandemią COVID-19 dzięki zaangażowaniu się organizacji pozarządowych, które współpracują z Polską pomocą, beneficjentki projektów miały możliwość osobistego zaangażowania się w walkę z pandemią, także przez szycie maseczek ochronnych.

Na Białorusi dziewczęta i kobiety szyły maseczki w pracowni krawieckiej na terenie Szkoły-internatu w Mołotkowiczach oraz w pracowni krawieckiej w Inkubatorze przedsiębiorczości MAP ZAO w Kołodziszczach. Natomiast uczennice szkoły zawodowej dla młodych kobiet Foyer s. Maria Goretti , prowadzonej przez Siostry Franciszkanki Misjonarki Maryi w Senegalu, szyjąc maseczki stworzyły własną markę i weszły na lokalny rynek z  tekstyliami własnej produkcji. Takie zajęcia praktyczne były możliwe dzięki wyposażeniu szkoły  w  profesjonalny sprzęt krawiecki przez fundację Dobra Fabryka.

Zaangażowanie kobiet mieszkających w obozie Dawoodia i wiosce Sharya  w irackim Kurdystanie w proces szycia maseczek ochronnych to była szansa dla nich na dodatkowych zatrudnienie. Inicjatywa Klubu Inteligencji Katolickiej uszycia i dystrybucji blisko 20 tysięcy maseczek nie tylko pozwoliła przygotować mieszkańców obozów na ewentualne dalsze fale pandemii, ale stworzyła także miejsca pracy dla kobiet, co umożliwiło im zdobycie nowych umiejętności i zarobienie na utrzymanie własnych rodzin.

Bizneswomen w Palestynie

Bezrobocie pozostaje istotnym problemem w Palestynie, dotykając zwłaszcza kobiety. Wzmocnienie przedsiębiorczości jest celem wielu projektów rozwojowych realizowanych przez polskie organizacje i Przedstawicielstwo RP w Ramallah. W ramach współpracy tego ostatniego z Radiem Nisaa (Radio Kobieta)  – pierwszą arabskojęzyczną kobiecą stacja radiową w Palestynie – wyemitowano 21 programów poświęconych małym biznesom prowadzonym przez kobiety oraz 2000 spotów reklamujących wytwarzane przez nie produkty. Taka promocja pozytywnych przykładów była wkładem w postępującą zmianę postrzegania roli kobiety w społeczeństwie z osoby całkowicie zależnej od męża czy rodziny w osobę aktywną zawodową, a nawet bizneswoman. 

Wśród beneficjentek wspieranych ze środków programu Polska pomoc znalazły się kobiety z różnych warstw społecznych, z różnym wykształceniem i różnymi potrzebami, w tym m.in. przedstawicielki jednej z najbardziej marginalizowanych w społeczeństwie grup – Beduinki z plemienia Jahalin. W dwóch beduińskich wioskach stworzono dwa warsztaty tradycyjnego rękodzieła, kształcące kobiety w produkcji biżuterii (Anata, wspólnota Noor il Qamar  tj. Blask Księżyca) oraz druku na tkaninach (Abu Nuwar, wspólnota Khayma 35 tj. Namiot 35). Zarówno dziedzina, jak i lokalizacja zakładu pozwoliły uczestniczyć w nim również kobietom słabiej wykształconym i tym, posiadającym duże rodziny, które dzięki nowym umiejętnościom mogą łączyć pracę zarobkową z obowiązkami domowymi.

Inną formę wsparcia dla Palestynek, które z przyczyn kulturowych mogą wykonywać pracę zawodową wyłącznie w domu, zaproponowało Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej (PCPM). Ta grupa kobiet, m.in. z wioski Beit Ula, nauczyła się korzystać ze zrównoważonego systemu nawadniania kropelkowego w swoich przydomowych ogródkach. Dzięki zastosowanej technologii udało się zaoszczędzić ok. 20% wody, zwiększając długość sezonu upraw oraz podnosząc ogólną jakość zbiorów i ich całkowitą produkcję o 20-40%. Dzięki temu nie dość, że nakarmią swoje rodziny, to mogą zarobić sprzedając część zbiorów na lokalnym rynku. Projekt obejmował również szkolenia w zakresie zarządzania zbiorami, stosowania terminarza nawadniania i ogólnej opieki nad uprawą, a także technik przetwarzania żywności. Kobiety otrzymały też narzędzia niezbędne do prowadzenia przydomowych upraw. W ramach projektu, przy pomocy kobiecego stowarzyszenia powstał wspólnotowy rynek, który oferuje żywność, wypieki, ręczne robótki i inne produkty wytwarzane lokalnie przez kobiety i młodzież. 

Wschód zmian

Z polskiego wsparcia korzystać mogą również przedsiębiorcze mieszkanki białoruskich wsi. Dzięki projektowi przeznaczonemu wyłączenie dla kobiet „Akademia przedsiębiorczości na obszarach wiejskich" otrzymały one szansę przekształcenia swojego hobby w startup lub małą firmę. Na czym to polega? Wyjaśnia Marina Najdowicz z Inkubatora Małego Biznesu: „Płacąc tylko jedną kwotę bazową rocznie (ok. 43 PLN, czyli ok. 12 USD lub 10 euro), każdy obywatel Białorusi może angażować się w działalność rzemieślniczą, tworzyć własne produkty i sprzedawać je. Nasi absolwenci, przeszkoleni na kursach, to 76 kobiet, które mają możliwość korzystania z platformy internetowej «Robіm razam» –bezpłatnej strony internetowej, w której mogą publikować informacje o swoich produktach i o sobie". W Inkubatorze Przedsiębiorczości w Kołodziszczach uruchomiono ponadto centrum coworkingowe, zaadaptowane na pracownię krawiecką. Pomieszczenia dostosowano też do prowadzenia warsztatów krawieckich, a tematowi rozwoju przedsiębiorczości na terenach wiejskich poświęcono cykl seminariów.

Inny projekt, mający na celu aktywizację zawodową kobiet, realizowany był w Gruzji, we wrażliwym regionie Pankisi, zamieszkałym przez mniejszość czeczeńską. Charakter regionu, jego kultura i tradycje przyciągają turystów, a w rosnącym zainteresowaniu mieszkańcy odnaleźli szansę na poprawę swojej sytuacji materialnej. Wpisując się w te zjawiska, Ambasada RP w Tbilisi we współpracy z Regionalną Fundacją Rozwoju Kachetii, aktywnie działającą na rzecz walki o równe traktowanie kobiet i mężczyzn w regionie, zrealizowały projekt, umożliwiający kobietom zdobycie praktycznych umiejętności do prowadzenia biznesu. Przeprowadzono kursy i szkolenia zawodowe (kulinarne, rękodzieła, rachunkowości, dla przewodników turystycznych, pierwszej pomocy), pozwalające rozwijać się kobietom w obszarze małego biznesu turystycznego. Założeniem projektu było wzmocnienie społecznej roli kobiet, integracja poza grupą własnej mniejszości oraz podniesienie ich pewności siebie, co jest szczególnie istotne w zamkniętych i odsuniętych od centrum regionach. Przeszkolono ok. 200, a pięć z nich otrzymało granty na rozwój własnego biznesu.

Życie (zawodowe) po życiu

Wsparcie zawodowe kobiet jest istotnym aspektem także projektów humanitarnych we wschodniej Ukrainie. Sytuacja humanitarna w tym kraju wciąż pozostaje niestabilna, a trwające działania zbrojne mają negatywny wpływ na życie i zdrowie milionów ludzi. Szczególnie narażoną grupą są osoby wewnętrznie przesiedlone. Największe potrzeby widoczne są w miejscowościach znajdujących się w pobliży linii rozgraniczającej strony konfliktu (Obwód Doniecki), a także w obwodach sąsiadujących (Obwód Zaporoski), gdzie schronienie znalazła znaczna część wewnętrznie przesiedlonych. Celem projektu finansowanego przez Polską pomoc była dystrybucja dotacji na zakup najbardziej potrzebnej żywności, środków medycznych i artykułów higienicznych, a także udzielenie wsparcia w obszarze dostępu do pomocy psychologicznej i prawnej oraz pomocy z zakresu doradztwa zawodowego w ramach trzech Centrów Informacyjno-Integracyjnych (Zaporoże, Bakhmut, Avdiivka). Projekt obejmował również otwarcie punktu opieki przedszkolnej i świetlicy terapeutycznej dla dzieci i młodzieży tak, aby ich rodzice, w tym matki, mogli zaangażować się w odbudowę życia zawodowego. Projekt skierowano do osób przesiedlonych, a także mieszkańców Obwodu Donieckiego i Zaporoskiego, których dotknął napływ uciekającej ze wschodu ludności.

Na ratunek – strażaczka!

Kenia jest jednym z najszybciej rozwijających się krajów Afryki. Według danych UNDP Kenya, w tym 48-milionowym kraju co roku na rynek pracy wchodzi milion młodych ludzi, ale tylko 200 tys. z nich znajduje odpowiednio płatną pracę. Jednym z czynników zniechęcających inwestorów do budowy nowych fabryk i tworzenia nowych miejsc pracy jest brak ochrony przeciwpożarowej, sprowadzające na biznes duże ryzyko. Brakuje hydrantów i dróg ewakuacji, a także profesjonalnego sprzętu i wyszkolonych strażaków. Z tych powodów od pięciu lat nad efektywnością straży pożarnej pracuje PCPM wspierane przez Polską pomoc. Dotychczas eksperci PCPM przeszkolili prawie 40% kenijskich strażaków, którzy przeszli szkolenia na poziomie podstawowym oraz średnio zaawansowanym, z zakresu m.in. pożarów w fabrykach, ratownictwa linowego, ratownictwa wodnego i pierwszej pomocy. W rezultacie straż pożarna jest lepiej przygotowana do działań ratunkowych, zaś w niektórych miastach czas reakcji straży skrócił się z kilku godzin do siedmiu minut! W otwartym w 2017 roku centrum szkoleń w miejscowości Kiambu koło Nairobi, kształcą się obecnie pracownicy oraz nowi rekruci. Wśród nich jest coraz więcej kobiet, które podkreślają, że ich praca bierze się przede wszystkim z pasji. „Bycie strażakiem jest dobrym zajęciem, jeśli płynie z Twojego serca” – mówi Zipporah Nganga, jedna z rekrutek. Zgadza się z nią Wangui Gichuri, instruktorka strażacka: „Masz pasję i kochasz swoją pracę, i chcesz zapewnić bezpieczeństwo swojej społeczności – dlatego się poświęcasz”. Ramię w ramię z mężczyznami gaszą pożary, ratują noworodki, wyciągają ludzi spod gruzów zawalonych budynków, niosą pomoc ofiarom wypadków drogowych. Pod okiem ekspertów PCPM i dzięki wsparciu Polskiej pomocy dokonują obecnie czynów dotychczas dla nich nieosiągalnych.