Polska pomoc

Organizacja STEP zajmuje się wprowadzaniem rozwiązań, które łagodzą konflikt między ludźmi i słoniami w południowej Tanzanii. Przy realizacji jednego z projektów mających na celu ochronę słoni w Dolinie Kilombero stowarzyszenie STEP współpracowało z Polską Akademią Nauk.

W dolinie Kilombero, usytuowanej pomiędzy obszarami chronionymi Parku Narodowego Gór Udzungwa i Parkiem Narodowym Nyerere, dochodzi do częstych konfliktów społeczności rolniczej ze słoniami afrykańskimi. Trasy wędrówek tych dzikich zwierząt przebiegają przez tereny, które zostały zagospodarowane pod uprawę trzciny cukrowej, ryżu, bananów i mango, stanowiących dla nich wyjątkowy przysmak. Znaczne straty w plonach spowodowane aktywnością słoni nierzadko pozbawiają rolników możliwości zapewnienia rodzinom środków do życia.

W ramach projektów zrealizowanych przez Ambasadę RP w Dar es Salaam we współpracy z organizacją STEP przeprowadzono szereg działań, które mają zapewnić pokojowe współistnienie ludzi i słoni w dolinie Kilombero. Wielowymiarowe, wzajemnie komplementarne inicjatywy wpisują się w realizację założeń i idei Polskiej pomocy.

Działania edukacyjne

Dzieci i młodzież z terenów sąsiadujących z obszarami chronionymi napotykają słonie w drodze do szkoły – z tego powodu w szkołach podstawowych i ponadpodstawowych przeprowadzono szkolenia z ochrony środowiska i zachowania tych ssaków, rozpoznawania czynników, które mogą doprowadzić do ataku słoni na ludzi oraz sposobów na poprawę pokojowej koegzystencji. Program szkoleń skierowany do osób dorosłych w szerszym zakresie poruszył tematykę bezpiecznych zachowań w przypadku napotkania tych ssaków. Miał na celu poszerzenie wiedzy i zwiększenie wrażliwości na potrzebę zachowania bioróżnorodności oraz pobudzenie dyskusji na temat możliwych rozwiązań istniejącego konfliktu.

Opracowanie i budowa ogrodzeń pól uprawnych

Polska pomoc finansuje opracowanie i budowę różnego typu ogrodzeń mających chronić pola uprawne przed wtargnięciami słoni. Jednym z rodzajów ogrodzeń są takie, na których osadza się ule zasiedlone przez pszczoły. Słonie boją się tych owadów, wolą unikać kontaktu z nimi i napotykając na ogrodzenia z zawieszonymi ulami zawracają na obszary chronione, gdzie mogą się swobodnie przemieszczać. Dodatkowym atutem stosowanego rozwiązania jest rozwój pszczelarstwa w regionie i możliwość uzyskania dodatkowych dochodów dzięki produkcji m.in. miodu, wosku i propolisu.

Ze względu na stosunkowo wysoki koszt uli i żerdzi oraz ograniczenia w ukształtowaniu terenu (np. terenów zalewowych i słabo zadrzewionych) testowana jest nowatorska metoda, polegająca na instalowaniu ogrodzeń z metalowymi zawieszkami, które odbijają światło słoneczne, a przy poruszeniu powodują hałas płoszący słonie. Inną metodą jest tworzenie ochronnych płotów z solarnych lamp stroboskopowych, instalowanych na wysokości oczu dorosłego osobnika, które uruchamiają się, gdy słoń się do nich zbliży.

Zachowanie obszaru kluczowego dla globalnej bioróżnorodności

Celem ogrodzeń nie jest wygradzanie kolejnych przestrzeni, do których słonie nie będą mieć dostępu oraz pozbawianie zwierząt możliwości swobodnego poruszania się. Odpowiednie ich rozmieszczenie ma skierować zwierzęta do tworzonego właśnie korytarza migracyjnego. Umożliwi on przemieszczanie się zwierząt pomiędzy Lasem Udzungwa a Parkiem Narodowym Nyerere w taki sposób, aby nie powodowały zniszczeń w uprawach. Chroni on również słonie przed odwetowymi działaniami poszkodowanych rolników i kłusownikami. W obrębie korytarza zasadzone zostaną drzewa owocowe, atrakcyjne dla tych ssaków.

Wsparcie wiejskich stowarzyszeń oszczędnościowo-pożyczkowych

Przy wsparciu Polskiej pomocy rozwijane są stowarzyszenia wzajemnej pomocy finansowej, które zapewniają zabezpieczenie przed stratami w uprawach spowodowanymi przez słonie. Dodatkowo na obszarach wiejskich, gdzie dostęp do komercyjnych pożyczek jest trudny, umożliwiają pozyskanie środków na działalność pozarolniczą i tym samym uniezależnienie od wyłącznej działalności rolnej. Pozwalają również przetrwać rolnikom okres, gdy ceny skupu płodów rolnych są niższe.