W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.
Powrót

Światowy Dzień Osteoporozy 2021

19.10.2021

Osteoporoza jest chorobą kości, w której dochodzi do ich zrzeszotnienia. Kości stają się kruche i łatwo ulegają złamaniom. Nazywamy ją cichym złodziejem kości, ponieważ bardzo długo nie daje żadnych dolegliwości bólowych i często pierwszym objawem jest złamanie.

Światowy Dzień Osteoporozy

Badania wykazały, że w Polsce w ciągu roku odnotowuje się 12 tys. złamań szyjki kości udowej, a potencjalnie osteoporozą zagrożonych jest aż 4 mln mężczyzn i 5 mln kobiet. Najczęściej złamania dotyczą kręgów kręgosłupa, kości ręki (promieniowej), kości szyjki udowej. Jak wiadomo, nasze kości budują się w okresie wzrastania, a następnie stabilizują do 30. roku życia. W okresie dojrzewania przyrasta aż 40% masy kostnej. Natomiast u osób powyżej 40.-50. roku życia zaczyna się fizjologiczna utrata masy kostnej, której szybkość u zdrowych dorosłych jest oceniana na ok. 1% rocznie. U kobiet po menopauzie oraz u osób predysponowanych do osteoporozy ta szybkość może być znacznie większa i przekraczać
3 - 5% rocznie.

PRZYCZYNY I CZYNNIKI RYZYKA

Wnętrze przekrojonej kości przypomina gąbkę, dlatego nazwano ją substancją gąbczastą. Jest otoczona przez bardziej zwartą substancję - kość zbitą.
Ważnym składnikiem obu części jest siatka kolagenowa z kryształami soli wapnia. Gdy sieć kolagenowa staje się nieregularna, rzadka oraz maleje w niej zawartość związków wapnia, oznacza to spadek masy kostnej i rozwój osteoporozy. Kość staje się krucha, porowata, lekka. Obniża się gęstość tkanki kostnej i jej wytrzymałość, łatwo więc o złamania np. podczas upadku.  Na powstanie choroby wpływa: wiek, uwarunkowania genetyczne, niskie spożycie wapnia (mleko, przetwory mleczne), niski poziom witaminy D
U kobiet w powstaniu osteoporozy zasadniczą przyczyną jest menopauza, która powoduje nagłe obniżenie poziomu estrogenów, hormonów korzystnie wpływających na strukturę kości. Osteoporoza może powstać również w przebiegu różnych schorzeń, a także być skutkiem długotrwałego zażywania niektórych leków.

 

OBJAWY

Osteoporoza mimo, że jest chorobą często występującą w naszym społeczeństwie i doskonale poznaną przez lekarzy, nadal nastręcza pewne trudności diagnostyczne.
Głównym problemem jest to, że do czasu wystąpienia pierwszego złamania osteoporoza przebiega bezobjawowo, a często nawet złamanie daje objawy tak niecharakterystyczne, że początkowo nasuwa podejrzenie zupełnie innych chorób.


CO NA TO MEDYCYNA?
Podstawowym badaniem w diagnostyce osteoporozy jest densytometria. Rozpoznając osteoporozę lekarz bierze pod uwagę szereg informacji, szczególnie dotyczących czynników ryzyka jej rozwoju oraz występowania w przeszłości złamań kości. Na tej podstawie określa, czy u danego pacjenta zagrożenie złamaniami osteoporotycznymi jest zwiększone i jakie wdrożyć postępowanie. Osteoporoza pierwotna jest wynikiem starzenia się organizmu i dlatego całkowite jej wyleczenie nie jest możliwe. Dzięki właściwemu działaniu można jednak zahamować przebieg choroby.

CELEM LECZENIA OSTEOPOROZY  JEST UNIKNIĘCIE ZŁAMANIA I POPRAWA JAKOŚCI ŻYCIA.
NA LECZENIE SKŁADA SIĘ:

  1. Uzupełnienie niedoborów wapnia i witaminy D (wapń jest budulcem kości, a witamina D3 sprawia, że wapń lepiej się wchłania w jelicie cienkim i wzmacnia kości)
  2. Leki aktywne w osteoporozie - współcześnie medycyna dysponuje wieloma lekami o wysokiej skuteczności przeciwzłamaniowej. Leki te dostępne są wyłącznie na receptę.
  3. Zapobieganie upadkom i zdrowy tryb życia.  

CO MOŻEMY ZROBIĆ SAMI ?
Poprzez  odpowiednie zmiany w stylu życia w wieku dorosłym można zmniejszyć utratę tkanki kostnej o około 1/3.
PODSTAWOWE ZALECENIA W PROFILAKTYCE TO: stosowanie optymalnej diety, systematyczna aktywność fizyczna, niepalenie papierosów, niepicie alkoholu, codzienne przebywanie na słońcu 15-30 minut w celu zapewnienia sobie produkcji witaminy D.
Zarówno w leczeniu, jak i zapobieganiu osteoporozie najważniejszym czynnikiem jest wapń jako główny budulec kości. Dzienne zapotrzebowanie jest zależne od płci, wieku i stanu organizmu, wynosi od 800 do 1200 mg na dobę.
NAJLEPSZE ŹRÓDŁO W POŻYWIENIU TO PRODUKTY MLECZNE ( tu wapń przyswaja się w organizmie w 30%, podczas gdy z roślin już tylko w 10% ). Produkty mleczne są zróżnicowane pod względem zawartości wapnia, ale i tłuszczu, więc trzeba dostosować ich  wybór do swoich potrzeb i stanu zdrowia. Sery żółte zawierają 6-10 razy więcej wapnia, niż twarogowe, ale też  są źródłem dużej kaloryczności i wysokiej zawartości tłuszczu. Sery topione zawierają mniej wapnia, niż żółte, 100g dostarcza 400-500 mg wapnia. Śmietany to duża zawartość tłuszczu, a znacznie mniejsza wapnia (80-100mg/100g). Jogurt, kefir i mleko ukwaszone to dobre źródło wapnia zalecane osobom z problemami jelitowymi i nietolerancją laktozy. Mleko kozie i produkty (sery i napoje fermentowane) to bogatsze źródło wapnia, niż mleko krowie (130mg na 100g) - mogą je spożywać osoby uczulone na białka mleka krowiego. Ryby to źródło wapnia i witaminy D (szczególnie polecane są sardynki w oleju i pomidorach jedzone wraz ze szkieletem).Warzywa zielone (szpinak, jarmuż, brokuły, natka pietruszki) i strączkowe (soja, fasola) oraz niektóre owoce (np. figi suszone) także odznaczają się dużą zawartością wapnia.

ABY POKRYĆ DOBOWE ZAPOTRZEBOWANIE NA WAPŃ NALEŻAŁOBY:  w ciągu dnia spożyć na przykład 3 szklanki mleka (1/4 litra ) lub 2 szklanki mleka i 2 plasterki sera żółtego lub szklankę jogurtu naturalnego, 200 g sera twarogowego i 200 g sardynek lub szklankę kefiru, 100g soi, 2 plasterki sera żółtego i 100 g boćwiny.


CZEGO UNIKAĆ ?
•    produktów bogatych w  szczawiany - wiążą one wapń w przewodzie pokarmowym i obniżają jego wchłanianie  (niektóre warzywa  szpinak, szczaw, rabarbar, buraki, rzodkiewka; owoce; kawa, herbata, kwaśne wino),
•    produktów zwiększających wydalanie wapnia z moczem: soli, mocnej kawy i herbaty, coca- coli,
•    należy unikać nadmiernego spożycia białka zwierzęcego, które powoduje zmniejszanie wchłaniania wapnia,
•    należy ograniczyć spożywanie produktów zawierających duże ilości fosforanów np. żywności typu fast food.
 

ZAPOBIEGANIE URAZOM I  UPADKOM
Upadek jest przyczyną 90-100% złamań kości promieniowej i szyjki kości udowej.
Każdemu grożą upadki, a z wiekiem stają się one coraz częstsze i coraz bardziej niebezpieczne. Po 60.rok u życia upada raz w roku ok. 40% zdrowych osób, a po 80. roku życia 50%. Co 20.upadek kończy się złamaniem. Upadki są jedną z głównych przyczyn inwalidztwa i piątą co do częstości przyczyną zgonów u osób powyżej 75 r.ż.

UNIKANIE UPADKÓW
Upadki wynikają z przyczyn zdrowotnych i środowiskowych. Sprawdź czy nie grozi Ci upadek w domu, najczęstszą przyczyną są: słabe oświetlenie, przeszkody na podłodze, śliskie podłogi, brak  dywanika, brak uchwytu w łazience. Uważaj poza domem na: śliskie powierzchnie, nierówne chodniki, śnieg i lód.
PRZYCZYNY ZDROWOTNE UPADKU:  wada wzroku, osłabienie mięśni, zawroty głowy, zaburzenia chodu, zmiany zwyrodnieniowe stawów, zażywanie wielu leków, w tym: uspokajających, nasennych, przeciwdepresyjnych.

PRAKTYCZNE RADY
Dla zachowania sprawności fizycznej potrzebujesz  minimum 30 minut spaceru dziennie, najlepiej  Nordic Walking, podczas którego zaangażowanych jest 80 % mięśni.
Miej zawsze wolne ręce, by w razie upadku „miękko” wylądować. Na zakupy weź torbę na ramię lub plecak. Ubierz odpowiednie obuwie, zwłaszcza zimą. Jeśli czujesz się „niepewnie” weź laskę.
 
WAŻNE
W przypadku wystąpienia nagłego silnego bólu kręgosłupa, zwłaszcza jeśli towarzyszy mu złe samopoczucie, osłabienie lub inne niepokojące objawy, należy jak najszybciej zadzwonić po pogotowie ratunkowe (999 lub 112). Podobne dolegliwości mogą wystąpić również z innych przyczyn zagrażających życiu.

W razie upadku, po którym odczuwasz ból kręgosłupa, klatki piersiowej, biodra lub uda, nie możesz wstać albo podniesienie się sprawia Ci silny ból, zadzwoń po pogotowie ratunkowe (999 lub 112), które przewiezie Cię na ostry dyżur urazowy - może to być złamanie kręgu lub szyjki kości udowej.

W razie upadku na dłoń lub przedramię, po którym odczuwasz ból nadgarstka, przedramienia lub wystąpi obrzęk tych okolic, zgłoś się do lekarza POZ lub na ostry dyżur urazowy - może to być złamanie kości przedramienia.

 

Materiały

Aktywność fizyczna
Aktywnosc​_fizyczna.pdf 0.68MB
{"register":{"columns":[]}}