Polska w Wielkiej Brytanii

W dniu 6 listopada 2022 r. w Newark-on-Trent w ramach uroczystości związanych z pożegnaniem doczesnych szczątków Prezydentów RP na Uchodźstwie, którzy spoczywali na tamtejszym cmentarzu, odprawiona zostanie Msza Św. w kościele pw. Marii Magdaleny (St. Mary Magdalene Church NG24 1JS). Z uwagi na wymogi bezpieczeństwa określone przepisami miejscowymi, udział w Mszy Św. ograniczony będzie do osób posiadających wcześniej dystrybuowane zaproszenia. Jednak wszyscy, którzy będą chcieli oddać hołd Prezydentom, będą mogli tego dokonać przed kościołem zaraz po zakończeniu Mszy Św., której rozpoczęcie zaplanowane jest na godz. 13:30.

 

Prochy Władysława Raczkiewicza, Augusta Zaleskiego i Stanisława Ostrowskiego, które znajdują się na cmentarzu w Newark, zostaną sprowadzone do Warszawy w ramach inicjatywy utworzenia tam mauzoleum Prezydentów RP na Uchodźstwie.

Uroczystości w Newark rozpoczną się złożeniem wieńców na cmentarzu, po którym odbędzie się msza żałobna w kościele św. Marii Magdaleny oraz uroczystość w ratuszu miasta, po czym prochy prezydentów wyruszą do Polski.

W uroczystościach wezmą udział m.in. burmistrz Newark Laurence Goff, Jan Dziedziczak, pełnomocnik rządu do spraw Polonii i Polaków za granicą, Wojciech Labuda, pełnomocnik Prezesa Rady Ministrów ds. ochrony miejsc pamięci, przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej RP, Ambasador RP w Londynie Piotr Wilczek, rodziny Prezydentów RP na Uchodźstwie i ostatni żyjący członek rządu na uchodźstwie, Tadeusz Musioł.

Prezydenci spoczną w Świątyni Opatrzności Bożej. W mauzoleum znajdą się także prochy ostatniego prezydenta Polski na uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, który jest pochowany w Panteonie Wielkich Polaków w świątyni, oraz symboliczne groby prezydenta Kazimierza Sabbata, którego prochy znajdują się na cmentarzu Gunnersbury w Londynie, i prezydenta Edwarda Raczyńskiego, który jest pochowany w mauzoleum rodzinnym w Rogalinie.

Wraz z mauzoleum w świątyni powstanie Izba Pamięci Prezydentów RP na Uchodźstwie.

Pochówek prezydentów poprzedzą uroczystości pogrzebowe 12 listopada w Warszawie z udziałem najwyższych przedstawicieli polskiego państwa.

Projekt informacyjno-edukacyjny „Misja: Wolna Polska” jest inicjatywą Fundacji „Pomoc Polakom na Wschodzie”, Kancelarii Prezesa Rady Ministrów, resortów spraw zagranicznych i obrony, Instytutu Pamięci Narodowej oraz Centrum Opatrzności Bożej. Został on objęty patronatem Prezydenta RP Andrzeja Dudy w Stulecie Odzyskania Niepodległości. Rada Miasta Newark wspiera proces ekshumacji i repatriacji prochów prezydentów.

– Władysław Raczkiewicz, August Zaleski i Stanisław Ostrowski byli wybitnymi postaciami polskiego ruchu oporu. Wraz z rządem na uchodźstwie i środowiskiem emigracyjnym odegrali kluczową rolę w utrzymaniu przy życiu polskiego ducha, działalności i tożsamości w jednym z najczarniejszych rozdziałów w polskiej historii. Tak ciężko walczyli o niepodległość Polski, lecz nie doczekali momentu, kiedy nasz kraj stał się wolny w 1989 roku. Ich powrót do domu po tylu latach będzie głęboko poruszający – powiedział ambasador Piotr Wilczek.

– Jako burmistrz Newark jestem szczególnie dumny z silnych powiązań Newark z Polską. Reprezentowanie Newark podczas różnych wydarzeń planowanych z okazji repatriacji tych trzech prezydentów na uchodźstwie będzie prawdziwym zaszczytem i przywilejem. Teren na cmentarzu w Newark zawierający polskie groby wojenne jest utrzymywany w nieskazitelny sposób przez Komisję ds. Grobów Wojennych Wspólnoty Narodów i dokładane są wszelkie starania, aby miejsca spoczynku dużej liczby polskich żołnierzy były otoczone opieką jako hołd dla nich. W imieniu Newark kieruję moje najserdeczniejsze wyrazy szacunku dla narodu polskiego, który upamiętnia powrót trzech prezydentów do ojczyzny. Nie mogę się również doczekać dalszego okazywania szacunku i uznania Newark dla naszych polskich powiązań, ponieważ planujemy stworzyć i umieścić na cmentarzu w Newark pomnika generała Sikorskiego, który ma zostać oficjalnie odsłonięty w przyszłym roku – powiedział burmistrz Newark.

Rząd RP na Uchodźstwie był prawowitym przedstawicielstwem Państwa Polskiego od ewakuacji władz w 1939 r. aż do 1990 roku. Rząd został najpierw odtworzony w Paryżu, a od 1940 r. miał siedzibę w Londynie.

Po wojnie istnienie rządu dawało nadzieję, że Polska może kiedyś obalić reżim komunistyczny i odzyskać wolność. Dzięki niemu zachowano suwerenność i ciągłość konstytucyjną państwa. 22 grudnia 1990 roku na Zamku Królewskim w Warszawie ostatni z Prezydentów RP rezydujących w Londynie – Ryszard Kaczorowski – przekazał insygnia urzędu wybranemu w wolnych wyborach prezydentowi Lechowi Wałęsie, kończąc 50 lat działalności władz RP na uchodźstwie.

Wraz z 500-tysięczną rzeszą Polaków, rozproszoną po wszystkich zakątkach świata i nie mogącą wrócić do zajętego przez komunistów Kraju, rząd na uchodźstwie odtworzył za granicą Polskę, którą znali sprzed wojny, ze wszystkimi jej instytucjami politycznymi, systemem szkolnictwa i życiem kulturalnym. Stworzyli Rzeczpospolitą Londyńską – Polskę poza Polską.

Urząd prezydenta sprawowali: Władysław Raczkiewicz (1939-1947), August Zaleski (1947-1972), Stanisław Ostrowski (1972-1979), Edward Raczyński (1979-1986), Kazimierz Sabbat (1986-1989) i Ryszard Kaczorowski (1989-1990).

Newark i Polskę łączą długotrwałe i mocno celebrowane relacje.

Sekcja Polskich Grobów Wojennych na cmentarzu w Newark jest największym w Wielkiej Brytanii terenem zawierającym polskie groby. Otworzył ją w 1941 r. premier i naczelny wódz Polskich Sił Zbrojnych gen. Władysław Sikorski, który z tego miejsca został ekshumowany i przetransportowany do Polski w 1993 r. Tymczasem w miejscowych Fountain Gardens stoi pomnik Ireny Sendlerowej, Sprawiedliwej wśród Narodów Świata, która podczas II wojny światowej uratowała przed Holokaustem setki żydowskich dzieci.

Zespół prasowy Ambasady RP w Londynie / Newark and Sherwood District Council