Wojewódzka Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Warszawie

Rolniczy handel detaliczny to jedna z form sprzedaży żywności przez rolników obok istniejących już możliwości tj. sprzedaży bezpośredniej oraz działalności marginalnej, ograniczonej i lokalnej, dla której w polskim porządku prawnym przyjęto odrębne uregulowania w zakresie nadzoru organów urzędowej kontroli żywności.

Rolniczy handel detaliczny produktów pochodzenia roślinnego - to handel polegający na produkcji żywności pochodzącej w całości lub części z własnej uprawy i zbywaniu tej żywności konsumentowi końcowemu lub do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konumenta finalnego. Mogą to być produkty nieprzetworzone (np. owoce, warzywa) lub przetworzone (np. dżemy, soki, przetwory owocowo-warzywne, oleje).

Rodzaje i ilości zbywanej żywności w ramachrolniczego handlu detalicznego określone są w rozporządzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16.12.2016 r. w sprawie maksymalnej ilości żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego oraz zakresu i sposobu jej dokumentowania (Dz. U. z 2016 r. poz. 2159).

W ramach rolniczego handlu detalicznego można sprzedawać żywność do:

• konsumenta filnalnego o którym mowa w art. 3 ust. 18 rozporządzenia nr 178/2002 czyli "ostatecznego konsumenta środka spożywczego, który nie wykorzystuje żywności w ramach działalności przedsiębiorstwa spożywczego"
• zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego tj. sklepów, restauracji - zakłady te muszą być zlokalizowane na obszarze województwa, w którym ma miejsce prowadzenie produkcji tej żywności w ramach RHD, lub na obszarach powiatów lub miast stanowiących siedzibę wojewody lub sejmiku województwa, sąsiadujących z tym województwem;

Nadzór nad bezpieczeństwem żywności produkowanej w ramach rolniczego handlu detalicznego sprawują:

• Państwowa Inspekcja Sanitarna - produkty pochodzenia niezwierzęcego;
• Inspekcja Weterynaryjna - produkty pochodzenia zwierzęcego i żywności złożonej (zawierającej jednoczesnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego).

W każdym miejscu zbywania żywności w ramach rolniczego handlu detalicznego umieszcza się w sposób czytelny i widoczny dla konsumenta:

• napis "rolniczy handel detaliczny", który uwzględnia:

      - imię i nazwisko albo nazwę i siedzibę podmiotu prowadzącego rolniczy handel detaliczny

      - adres miejsca prowadzenia produkcji żywności

Znakowanie opakowanej żywności zbywanej w ramach rolniczego handlu detalicznego musi być zgodne z wymaganiami:

• rozporządzenia (UE) nr 1169/2011 z dnia 25.10.2011 r. w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności (...) (Dz. Urz. UE L 304 z późn. zm.)
• rozporządzenia MRiRW z dnia 23.12.2014 r. w sprawie znakowania poszczególnych rodzajów środków spożywczych (Dz. U. z 2015 r., poz. 29).

Podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny żywnością pochodzenia roślinnego poiwinien zarejestrować się we właściwej terenowo stacji sanitarno-epidemiologicznej.

Wzory wniosków określone są w Rozporżadzeniu Ministra Zdrowia z dnia 29 maja 2007 r. w sprawie wzorów dokumentów dotyczacych rejestracji i zatwierdzania zakładów produkujących lub wprowadzających do obrotu żywność podlegających urzedowej kontroli Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2007 r., nr 106, poz. 730)

Podmioty prowadzące rolniczy handel detaliczny muszą spełniać wymagania higieniczno-sanitarne określone w rozporządzeniu (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie higieny środków spożywczych - załącznik II.

Przy wdrażaniu wymagań higieniczno-sanitarnych, pomocne mogą być "wytyczne Dobrej Praktyki Higienicznej i Produkcyjnej przy produkcji żywności pochodzenia roślinnego w warunkach domowych z wykorzystaniem surowców roślinnych z własnych upraw oraz w ramach rolniczego handlu detalicznego" - dostępne poniżej.

Podmiot prowadzący rolniczy handel detaliczny ma obowiązek prowadzenia i przechowywania dokumentacji umozliwiającej określenie ilości żywności zbywanej rocznie w ramach rolniczego handlu, odrębnie za każdy rok kalendarzowy. Dokumentacja musi zawierać następujące informacje:

• numer kolejnego wpisu
• datę zbycia żywności
• ilośc i rodzaj zbywanej żywności

Pośrednik prowadzacy rolniczy handel detaliczny zbywający żywnośc wyprodukowaną przez inny podmiot prowadzacy taki handel podczas wystawy, festynu, targu lub kiermaszu:

• prowadzi dokumentację umożliwijącą określenie ilości tak zbywanej żywności odrębnie dla każdego podmiotu;
• przekazuje dokumentację podmiotowi, którego żywność zbywał, niezwłocznie po zakończeniu wystawy, festynu, targu lub kiermaszu.