Ministerstwo Energii

Narodowe Centrum Badań Jądrowych im. Andrzeja Sołtana

NCBJ rozpoczęło swoją działalność w 2011 roku w wyniku połączenia Instytutu Problemów Jądrowych i Instytutu Energii Atomowej POLATOM. Nadzór nad Instytutem sprawuje minister właściwy do spraw gospodarki surowcami energetycznymi na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 lipca 2024 r. 

NCBJ jest jednym z największych instytutów naukowych w Europie Środkowej. Operuje jedynym unikatowym w Polsce reaktorem badawczym Maria o mocy 30 MW w Otwocku-Świerku. Reaktor Maria jest wykorzystywany m.in. do napromieniań materiałów tarczowych do produkcji radioizotopów, badań materiałowych i technologicznych, neutronowego domieszkowania materiałów półprzewodnikowych, neutronowej modyfikacji materiałów, badań fizycznych i neutronograficznych, celów szkoleniowych w zakresie fizyki i techniki reaktorowej.

NCBJ to kluczowy ośrodek naukowy również ze względu na wdrożenie energetyki jądrowej w Polsce, produkcję izotopów do różnych zastosowań, w tym bardzo istotne izotopy dla medycyny, oraz cały szereg innych tematyk badawczych prowadzonych w NCBJ. Instytut prowadzi badania podstawowe i stosowane związane z energią jądrową oraz różnymi obszarami fizyki subatomowej i pokrewnymi. Prowadzone prace mają charakter interdyscyplinarny i obejmują następujące dyscypliny naukowe: fizyka, technologie jądrowe i plazmowe, astrofizyka, inżynieria materiałowa, automatyka, elektronika i technologie kosmiczne, inżynieria środowiska, górnictwo i energetyka oraz nauki farmaceutyczne. Instytut posiada uprawnienia do nadawania stopnia doktora w dyscyplinie naukowej fizyka lub chemia. 

Produkcją radioizotopów dla medycyny w NCBJ zajmuje się integralna część Instytutu - Ośrodek Radioizotopów NCBJ-POLATOM. Z produktów powstających dzięki Marii korzysta około 10 mln pacjentów rocznie na całym świecie - przede wszystkim z jodu-131, wolframu-181, holmu 166 i kobaltu-60. Całość aktualnej zdolności produkcyjnej NCBJ uzależniona jest od reaktora Maria. NCBJ stanowi także istotne zaplecze naukowo-badawcze dla realizacji Polskiego Programu Energetyki Jądrowej. Poza szeroką działalnością oraz doradztwem eksperckim Instytut prowadzi efektywne działania popularyzacyjne i szkoleniowe.