Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Te zadania realizujemy m.in. ramach Programu Budowy Dróg Krajowych (PBDK), Programu Budowy 100 obwodnic (PB100) czy w ramach bieżących zadań na sieci. Ale jest jeszcze program dedykowany bezpośrednio bezpieczeństwu. To rządowy Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021-2024. Jest on pierwszym samodzielnym programem wieloletnim z obszaru infrastruktury bezpieczeństwa ruchu drogowego na tak dużą skalę. Jego głównym celem jest poprawa bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach krajowych w zarządzie Generalnej Dyrekcji Dróg Krajowych i Autostrad. Nasze działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa to również ścisła współpraca z Policją i Inspekcją Transportu Drogowego, np. przy lokalizowaniu odcinkowych pomiarów prędkości czy organizowaniu akcji prewencyjnych na drogach. Komplementarność tych wszystkich działań pozwoli nam finalnie zredukować liczbę niebezpiecznych zdarzeń na drogach i ograniczyć liczbę ofiar.

Wszystkie podejmowane działania, zarówno te w zakresie nowych dróg, utrzymania sieci, zarządzania ruchem czy współpraca z innymi podmiotami, sumują się, a ich wynikiem jest poprawa bezpieczeństwa. Program budowy 100 obwodnic to wyprowadzenie ruchu ciężkiego, tranzytowego poza granice miast. To bezpieczeństwo nie tylko dla kierowców, ale również mieszkańców tych miejscowości.

PBDK to realizacja głównych ciągów drogowych. W większości są to drogi o najwyższej klasie, czyli drogi ekspresowe i autostrady. To drogi wyposażone w najnowocześniejsze rozwiązania inżynieryjne poprawiające bezpieczeństwo użytkowników.

• W ramach PBID działania będą ukierunkowane na zwiększenie ochrony uczestników ruchu oraz stworzenie bezpiecznej infrastruktury drogowej - a w efekcie zmniejszenie liczby wypadków i ich ofiar.
• Na realizację Programu z Krajowego Funduszu Drogowego przeznaczono około 2,5 mld zł.
• Program to łącznie ok. 12 tys. zadań, które zostały ujęte w ponad 1,1 tys. inwestycji. Tylko w tym roku zrealizowanych zostanie blisko 700 zadań na kwotę 400 mln zł.

- Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej jest ambitnym planem zwiększenia poziomu bezpieczeństwa na polskich drogach krajowych. Wypełnia tym samym tę rolę, o której od wielu lat mówimy: polskie drogi muszą stawać się bezpieczniejsze nie tylko dzięki zmianom w prawie i edukacji, ale też inwestycjom - powiedział minister infrastruktury Andrzej Adamczyk.

Zadania zarekomendowane przez GDDKiA do realizacji w ramach PBID składają się z trzech typów. Pierwszy to zadania, których głównym celem jest poprawa bezpieczeństwa na przejściach dla pieszych (m.in. oświetlenie dedykowane, strefy przejściowe). Drugi typ, to zadania tzw. liniowe do których zaliczamy chodniki, ścieżki rowerowe, ścieżki pieszo-rowerowe - bezpośrednio wpływające na bezpieczeństwo pieszych i rowerzystów. Do trzeciego typu zaliczamy zadania tzw. punktowe, w ramach których, będą wykonywane m.in. przebudowy skrzyżowań, budowy lewoskrętów.  

Spośród tych 1 100 inwestycji posiadamy już ok. 220 uzgodnionych przez Ministra Infrastruktury Programów Inwestycji, a to pozwala nam ogłaszać przetargi na prace przygotowawcze i realizację. Koszt wszystkich zadań z Programu to ok. 2,5 mld zł. Obecnie 90 inwestycji jest już w trakcie realizacji, a 83 postępowania przetargowe na realizację inwestycji z Programu są w toku.

Program Bezpiecznej Infrastruktury Drogowej 2021-2024 ma na celu poprawę bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach krajowych zarządzanych przez GDDKiA. PBID wskazuje rodzaje działań, które są potrzebne do wykonania, aby sieć dróg krajowych w Polsce była dostosowana technicznie i organizacyjnie do potrzeb użytkowników. W szczególności niechronionych uczestników ruchu drogowego, którzy zgodnie z danymi Komendy Głównej Policji stanowią około 40 proc. wszystkich ofiar wypadków drogowych w całej Polsce.

Biorąc pod uwagę priorytet nadany ochronie pieszych na przejściach dla pieszych, w pierwszej kolejności planowane są działania poprawiające bezpieczeństwo w tych miejscach. Skupimy się m.in. na doświetleniu i oznakowaniu przejść oraz budowie azyli dla pieszych. Będą to działania komplementarne ze zmianami ustawowymi, które przyznały pierwszeństwo pieszemu wyrażającemu zamiar przejścia przez jezdnię. Pisaliśmy o tym w naszym materiale dotyczącym zmiany w Prawie o ruchu drogowym.

Wytypowano przejścia dla pieszych na drogach krajowych, które będą uwzględnione w Programie. Jest ich ponad 11 tys. Te przejścia zostaną oświetlone (jeśli nie posiadają obecnie żadnego oświetlenia) lub zostaną doświetlone (jeśli obecne oświetlenie nie jest wystarczające).

Realizacja oświetlenia przejść, jak i samo projektowanie przejść odbywają się na podstawie wytycznych projektowania infrastruktury dla pieszych, odpowiednio część 4 i część 3. 

Projektowane przejścia uwzględniają również wytyczne MI w zakresie infrastruktury dla osób niewidomych. Przejścia wyposażone zostaną w strefy oczekiwań dla pieszych.

W ramach PBID wykonywane są również chodniki i ścieżki pieszo-rowerowe. Głównym założeniem projektowym dla ścieżek pieszo-rowerowych jest wykonanie ich z betonu asfaltowego.

Na odcinku dojazdowym do przejścia, będzie zapewniona bezpieczna prędkość pojazdów, tzn. nie większa niż 50 km/h lub nie większa niż 70 km/h przy zastosowaniu sygnalizacji świetlnej.  Jeżeli prędkość pojazdów jest wyższa, zapewnione zostanie lokalne jej obniżenie, przede wszystkim poprzez stosowanie elementów uspokojenia ruchu lub nadzoru nad prędkością.

Powyższe działania są konieczne ze względu na utrzymujące się wysokie statystyki dotyczące wypadkowości, których skutkiem są osobiste tragedie wielu osób, a także wysokie koszty społeczne. Doświetlenie przejść dla pieszych będzie projektowane i realizowane zgodnie z wytycznymi projektowania infrastruktury dla pieszych, rekomendowanymi do stosowania przez Ministra Infrastruktury. Zapewni to widzialność przez kierującego pojazdem pieszego na przejściu oraz w strefie oczekiwania na przejście przez jezdnię.

Niemniej jednak PBID to nie tylko przejścia dla pieszych. W ramach Programu zrealizowane będą również inwestycje związane z:

• budową zatok autobusowych, dojścia do przystanków i oświetlenie tych dojść,
• przebudową skrzyżowań,
• budową sygnalizacji świetlnych na skrzyżowaniach.

Źródłem finansowania przebudowy dróg krajowych w ramach PBID jest Krajowy Fundusz Drogowy. Zadania realizowane w ramach programu będą uzupełnieniem działań już rozpoczętych w ramach Programu Budowy Dróg Krajowych. Na skuteczną realizację PBID, wykorzystamy środki na kwotę ok. 2,5 mld zł, po ok. 625 mln zł w każdym roku realizacji programu.

Przepisy regulujące lokalizację oznakowania na drogach publicznych ujęte są w rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach oraz rozporządzeniu Ministrów Infrastruktury oraz Spraw Wewnętrznych i Administracji w sprawie znaków i sygnałów drogowych.

Przepisy te, jakkolwiek bardzo szczegółowe, tworzone były kilkanaście lat temu. W wielu aspektach nie podążają już za rozwojem sieci drogowej (budowa dróg najwyższej klasy - A i S), a także za nowoczesnymi rozwiązaniami zwiększającymi bezpieczeństwo ruchu, stosowanymi na świecie.

W związku z powyższym przedstawiliśmy szereg propozycji zmian w przepisach szczegółowych. Zainicjowaliśmy również powołanie forum grupy ekspertów, którego celem będzie analiza oraz rekomendacje dotyczące istniejących rozwiązań i zapisów w rozporządzeniach, uwzględniając zarówno oznakowanie pionowe, poziome, sygnalizacje świetlne, jak również urządzenia bezpieczeństwa ruchu drogowego oraz urządzeń i systemów sterowania ruchem. Te propozycje i rozwiązania chcielibyśmy wprowadzić, realizując zadania z PBID.