Graniczna Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
w Elblągu

Bakterie z rodzaju legionella wywołują rzadko rozpoznawaną chorobę zakaźną  zwaną legionelozą. Choroba może przebiegać jako postać płucna o ciężkim przebiegu (nazywana wówczas chorobą legionistów) z objawami zapalenia płuc, ciężkim stanem ogólnym, wysoką gorączką, suchym kaszlem i zaburzeniami oddychania. Tej postaci mogą towarzyszyć bóle brzucha, wymioty i biegunka, mogą wystąpić również zaburzenia świadomości. W przypadku ciężkiego przebiegu istnieje ryzyko rozwinięcia się niewydolności oddechowej, wstrząsu i ostrej niewydolności nerek. Postacie pozapłucne, najczęściej łagodne (kwalifikowane jako tzw. gorączka Pontiac) przebiegają z objawami rzekomogrypowymi – wzrostem ciepłoty ciała, dreszczami, bólami mięśni, zakażeniem górnych dróg oddechowych. Wyzdrowienie następuje samoistnie po kilku dniach. U osób w trakcie immunosupresji może rozwinąć się ciężka postać pozapłucna z posocznicą.

Szczególnie narażone na zakażenie pałeczkami legionella są osoby po 50 r. ż. obciążone innymi chorobami. Do grupy ryzyka zalicza się również osoby nadużywające alkohol, palące papierosy, podróżujące, a także osoby przebywające w szpitalach, zakładach opieki, oraz budynkach zamieszkania zbiorowego (np. hotele, akademiki, koszary itp), ale również osoby długo przebywające w środowisku, w którym obecny jest areozol wodno-powietrzny (hydroterapia, myjnie samochodów, instalacje przemysłowe, klimatyzacje itp.).

Źródłem zakażenia jest zanieczyszczona bakteriami legionella woda i areozol wodno-powietrzny. Do infekcji dochodzi najczęściej na skutek inhalacji areozolu wodno-powietrznego podczas użytkowania urządzeń wodnych (prysznice, kurtyny wodne, fontanny itp.). Sporadycznie zakażenie może następować poprzez aspirację – dzieje się tak gdy woda przypadkowo dostaje się do płuc podczas picia lub zachłyśnięcia. Potencjalnie bakteria ta może być obecna w instalacji zasilającej wodę w każdym budynku.

Choroba nie przenosi się przez picie skażonej wody, oraz z człowieka na człowieka.

Zwolniony przepływ wody, przerywane wykorzystanie wody, obecność biofilmu, korozja, kamień kotłowy, stara instalacja wodna sprzyjają kolonizacji bakterii. Korzystny wpływ na jej rozwój ma też osad bogaty w sole wapnia i magnezu, obecność glonów oraz temperatura 25 - 45°C, przy czym ryzyko jest większe w wyższej temperaturze. Właściwe postępowanie i nadzór nad prawidłową eksploatacją systemu wodociągowego i klimatyzacyjnego jest niezmiernie ważne, ponieważ ma bezpośredni wypływ na zdrowie i życie ludzi.

Zaleca się objęcie szczególną uwagą stanu sanitarno-higienicznego wszystkich urządzeń wytwarzających aerozole wodno-powietrzne oraz urządzenia i instalacje wodne i klimatyzacyjne.