Nowy standard architektoniczny TOGAF 10
15.07.2025
Ramy architektury TOGAF (The Open Group Architecture Framework) są wykorzystywane przez organizacje do planowania, opracowywania, wdrażania, zarządzania i utrzymywania ich architektur korporacyjnych. TOGAF 10 to najnowsza edycja, skupiająca się na uniwersalnych koncepcjach i najlepszych, wypracowanych w poprzednich wersjach praktykach. Jej celem jest pomóc podmiotom budować solidne i elastyczne praktyki architektury organizacji, prowadząc przez różne fazy Metody Rozwoju Architektury (ADM). Za przygotowanie i rozwój metodyki TOGAF odpowiada konsorcjum The Open Group. Metodyka ta jest dostępna bezpłatnie do wewnętrznego użytku w organizacjach. Najnowsza wersja metodyki podkreśla znaczenie trwałych i uniwersalnych koncepcji, obecnych w poprzednich wersjach, sprawdzonych najlepszych praktyk i pojawiających się pomysłów tak, aby pomóc podmiotom dostosować strukturę organizacyjną i techniczną do ich konkretnych potrzeb. Oferuje również, w stosunku do poprzednich wersji, rozszerzone wskazówki i materiały instruktażowe, aby umożliwić organizacjom wydajne działanie w różnych uwarunkowaniach, w tym w podmiotach pracujących w oparciu o metodyki zwinne i w trakcie transformacji cyfrowej.
Główne elementy TOGAF 10
TOGAF 10 opiera się na następujących założeniach:
- Metodyka: Definiuje proces tworzenia architektury korporacyjnej - od definiowania potrzeb biznesowych poprzez aplikacje, dane, technologię aż po implementację i zarządzanie.
- Ramy referencyjne: Zawierają modele referencyjne, które pomagają w zrozumieniu i modelowaniu różnych aspektów architektury.
- Techniki i wskazówki: Uzupełniają metodykę, oferując praktyczne narzędzia i wytyczne.
- Repozytorium architektoniczne: Określa miejsce do przechowywania i zarządzania artefaktami architektonicznymi.
- Klasyfikacja typów produktów architektonicznych: Definiuje rodzaje dokumentów i modeli związanych z architekturą.
- Architektura biznesowa: Definiuje strategię biznesową, zarządzanie, organizację i kluczowe procesy biznesowe.
Źródło: opracowanie własne na podstawie opengroup.org – TOGAF library
Zastosowania TOGAF 10:
Metodologia TOGAF 10 może być wykorzystywana w następujących obszarach:
- Planowanie: Definiowanie strategii IT, projektowanie przyszłych rozwiązań i zapewnienie, że są zgodne z celami biznesowymi.
- Implementacja: Zarządzanie procesem tworzenia i wdrożenia nowych rozwiązań IT.
- Zarządzanie: Monitorowanie i optymalizacja architektury korporacyjnej w oparciu o zmieniające się potrzeby biznesowe.
- Transformacja cyfrowa: Zarządzanie projektami związanymi z cyfrową transformacją i wdrożeniem nowych technologii.
TOGAF 9.2 a 10 – podstawowe różnice
Wprowadzenie TOGAF 10 poprzedziła wersja 9.2 metodyki. Najnowsza wersja TOGAF nie przekreśla koncepcji i metod wypracowanych w poprzednich wersjach metodyki, ale jest ważną aktualizacją ram architektonicznych. Koncentruje się ona na znaczeniu zwinności, transformacji cyfrowej i tworzeniu modułowej dokumentacji, oferując bardziej praktyczną dokumentację dotyczącą dostosowywania i wdrażania rozwiązań w organizacjach.
Poniżej wskazano szczegółowe porównanie obu wersji - wraz z uzasadnieniem wprowadzenia zmian.
Struktura modułowa
- TOGAF 9.2: Ramy metodyki w wersji 9.2 mogą być postrzegane jako monolityczne, co czasami utrudnia nawigację i dostosowywanie do aktualnych potrzeb organizacji.
- TOGAF 10: Wprowadza strukturę modułową, umożliwiając organizacjom przyjęcie i wdrożenie jedynie części ram architektonicznych, które są najbardziej odpowiednie dla ich potrzeb. Ta modułowość zwiększa elastyczność i użyteczność metodyki.
Zwinna integracja
- TOGAF 9.2: Chociaż zapewnia solidną metodykę, brakuje w niej konkretnych wskazówek dotyczących integracji praktyk agile.
- TOGAF 10: Kładzie większy nacisk na metodyki agile, oferując szczegółowe wskazówki dotyczące integracji zwinnych praktyk z Metodą Rozwoju Architektury (ADM). Jest to szczególnie korzystne dla organizacji, które już korzystają z agile lub na nią przechodzą.
Rozszerzona zawartość
- TOGAF 9.2: Zawiera aktualizacje architektury biznesowej i metamodelu zawartości, ulepszając wytyczne i usuwając przestarzałe treści.
- TOGAF 10: Dodaje bardziej szczegółowe wskazówki dotyczące pojawiających się trendów i technologii, takich jak transformacja cyfrowa, przetwarzanie w chmurze i architektura mikrousług. To sprawia, że struktura jest bardziej odpowiednia dla nowoczesnych praktyk architektury korporacyjnej.
Ulepszona użyteczność
- TOGAF 9.2: Chociaż jest wszechstronny, nawigacja po nim może być skomplikowana.
- TOGAF 10: Zaprojektowany jest tak, aby był bardziej przyjazny dla użytkownika z lepszą nawigacją i jaśniejszymi wskazówkami; ułatwia praktykom znalezienie i zastosowanie potrzebnych informacji.
Kluczowe zalety TOGAF 10
TOGAF jest aktualnie najpopularniejszą metodyką do budowania architektury korporacyjnej w organizacjach – czy to w przedsiębiorstwach sektora prywatnego, czy też w jednostkach publicznych. Stanowi także część założeń metodycznych Architektury Informacyjnej Państwa (https://www.gov.pl/web/ia/zalozenia-metodyczne-aip). Za jego wykorzystaniem w organizacji przemawia szereg względów:
Elastyczność i personalizacja
Modułowa struktura pozwala organizacjom dostosować ramy architektoniczne do ich konkretnych potrzeb, przyjmując tylko te części, które są najbardziej istotne. Ta elastyczność może prowadzić do bardziej wydajnych i skutecznych praktyk architektonicznych.
Dostosowanie do praktyk agile
Integracja metodyk agile pomaga organizacjom, które już z nich korzystają, bezproblemowo wdrażać praktyki architektury korporacyjnej. To dostosowanie może prowadzić do szybszego dostarczania rozwiązań architektonicznych i lepszego reagowania na zmieniające się potrzeby biznesowe.
Rozszerzony materiał z poradami
Nowa edycja TOGAF dostarcza znacznie więcej materiałów z poradami i wskazówkami, co pozwala na sprawniejsze i bardziej efektywne działanie w różnych scenariuszach, w tym w zwinnych przedsiębiorstwach i projektach transformacji cyfrowej.
Lepsze dostosowanie do potrzeb organizacji
Dzięki modułowości i elastyczności, TOGAF 10 pozwala na dopasowanie frameworku do unikalnych potrzeb i celów danej organizacji, co przekłada się na bardziej efektywne wdrażanie architektury korporacyjnej.
Wsparcie dla transformacji cyfrowej
TOGAF 10 jest dobrze przystosowany do wspierania inicjatyw transformacji cyfrowej, pomagając organizacjom w adaptacji do zmieniających się technologii i modeli biznesowych.
Skalowalność
TOGAF 10 jest skalowalny i może być stosowany w organizacjach różnej wielkości i z różnych branż w tym dla jednostek administracji publicznej.
TOGAF 10 - wytyczne dotyczące mikrousług i przetwarzania w chmurze.
TOGAF 10 uwzględnia ponadto szereg wytycznych w zakresie budowania mikrousług oraz korzystania z tzw. rozwiązań chmurowych (ang. cloud computing). Poprzez „usługi chmurowe” rozumie się usługi polegających na przetwarzaniu danych w chmurach obliczeniowych z uwzględnieniem różnych zasad świadczenia tych usług takich, jak SaaS (ang. Software as a Service - oprogramowanie jako usługa), AaaS (ang. Application as a Service – aplikacja jako usługa), PaaS (ang. Platform as a Service – platforma jako usługa), IaaS (ang. Infrastructure as a Service – infrastruktura jako usługa).
Architektura mikrousług
Definicja i zakres: TOGAF 10 zawiera definicję architektury mikrousług (MSA/mikroserwis), przedstawiając jej zasady i korzyści. Podkreśla znaczenie luźno powiązanych usług, które można opracowywać, wdrażać i skalować niezależnie.
Architektura korporacyjna w świecie rozproszonym. W ramach metodyki omówiono sposób, w jaki architektura korporacyjna musi dostosować się do środowiska rozproszonego, w którym mikrousługi odgrywają kluczową rolę. Obejmuje integrację mikroserwisów z istniejącymi systemami przedsiębiorstwa i wyzwania z tym związane.
Architektura technologiczna: Znajdują się tam szczegółowe wskazówki dotyczące projektowania architektury technologicznej dla mikrousług. Obejmuje to zagadnienia dotyczące konteneryzacji, orkiestracji (np. Kubernetes) i technologii Mesh.
Możliwości i rozwiązania: TOGAF 10 przedstawia możliwości i rozwiązania, które wynikają z wdrożenia mikrousług. Obejmuje to lepszą skalowalność, krótszy czas wprowadzania produktów na rynek i zwiększoną odporność.
Chmura obliczeniowa
Strategia i wdrażanie chmury: najnowsza wersja metodyki zawiera wskazówki dotyczące opracowywania strategii chmury, która jest zgodna z celami biznesowymi. Obejmuje różne modele wdrażania chmury (publiczna, prywatna, hybrydowa) i modele usług (IaaS, PaaS, SaaS).
Projektowanie architektury chmury: Ramy architektoniczne zawierają rozwiązania dotyczące projektowania architektury chmury, w tym zagadnienia dotyczące skalowalności, zabezpieczeń i optymalizacji kosztów. Podkreślono w nim znaczenie wykorzystania usług natywnych dla chmury i praktyk infrastruktury jako kodu (IaC).
Zarządzanie i zgodność: TOGAF 10 zawiera wskazówki dotyczące ustanawiania ram ładu dla środowisk chmurowych. Zapewnia to zgodność z wymogami regulacyjnymi i zgodność z zasadami organizacyjnymi.
Integracja z istniejącymi systemami: Metodyka odpowiada na wyzwania związane z integracją rozwiązań chmurowych z systemami lokalnymi. Zawiera strategie dotyczące architektur chmury hybrydowej i migracji danych.
Architektura Informacyjna Państwa (AIP) a TOGAF
Architektura Informacyjna Państwa opiera się o EIRA (ang. European Interoperability Reference Architecture, https://www.gov.pl/web/ia/europejska-referencyjna-architektura-interoperacyjnosci). EIRA wykorzystuje język modelowania ArchiMate, który może być także stosowany w ramach prac opartych o TOGAF. Metodyka TOGAF zapewnia wsparcie dla różnych organizacji, w tym dla podmiotów administracji publicznej, w zakresie analizy i projektowania cyfrowych usług publicznych, wspierając interoperacyjność w fazie projektowania i rozwoju rozwiązań.
Zapraszamy do zapoznania się z zestawieniem podobieństw i różnic prezentowanych w obu podejściach przedstawionych w poniższym artykule wskazanym pod rysunkiem.
Źródło: Założenia metodyczne AIP - Portal Interoperacyjności i Architektury - Portal Gov.pl
Podsumowanie
Najnowsza wersja TOGAF opiera się na mocnych stronach metodyki w wersji 9.2, wprowadzając jednocześnie znaczące ulepszenia, które czynią ją bardziej elastyczną, przyjazną dla użytkownika i dostosowaną do nowoczesnych praktyk zarówno natury technologicznej, jak i organizacyjnej. Umożliwia wykorzystanie najnowszych trendów w IT, jak: mikroserwisy, usługi chmurowe, zwinne metodyki wytwarzania produktów i zarządzania projektami, co pozwala wykorzystać te ramy architektury w bardzo szerokim spektrum jednostek administracji publicznej. Jednocześnie TOGAF 10 może być metodyką komplementarną do specyfikacji EIRA i AIP pozwalając projektować i realizować interpelacyjne usługi publiczne zgodne z wytycznymi zawartymi w Architekturze Referencyjnej.