Portal Interoperacyjności
i Architektury

Standardowy model danych AIP obiektu danych (encji) obejmuje:

• definicję obiektu danych (krótki, precyzyjny opis),
• klasyfikację (obszar merytoryczny (tematyczny), do którego przydzielono obiekt danych i określenie, czy jest to obiekt danych podstawowy, kluczowy, kluczowy sektorowy czy inny),
• identyfikator stosowany przy zapisie obiektu danych
• model głównych atrybutów obiektu danych, ich definicje, standardowe słowniki i reguły,
• model podstawowych relacji tego obiektu danych z innymi obiektami danych (tylko powiązania bezpośrednie).

Standardowy model danych AIP obiektu danych Osoba fizyczna zawiera tylko te atrybuty i relacje, które stanowią główne, podstawowe własności osoby fizycznej i są najczęściej wykorzystywane przez większość rejestrów, zbiorów danych, systemów IT i e-usług.

Zapraszamy do zapoznania się z modelem AIP Osoby fizycznej zaprezentowanym poniżej oraz do pobrania szczegółowego opisu modelu zawartego w raporcie z modelu obiektu danych z Repozytorium AIP. Zapraszamy do kontaktu, przekazywania komentarzy i uwag oraz stosowania modelu w praktyce. Chętnie odpowiemy na pytania. Adres e-mail do kontaktu: Dorota.Kazanecka-Pienkosz@cyfra.gov.pl.

Aktualnie brak jednego wspólnego identyfikatora wszystkich osób fizycznych rejestrowanych w różnych rejestrach prowadzonych przez polską administrację publiczną (jest ich wiele – od Krajowego Rejestru Cudzoziemców, poprzez rejestry resortów sprawiedliwości (np. Krajowy Rejestr Karny, Rejestr Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym), finansów (CRP KEP ), zdrowia (Centralny Rejestr Lekarzy), nauki (rejestry systemu POL-on) itd. Skutkuje to brakiem możliwości identyfikacji zapisów dotyczących tej samej osoby w różnych rejestrach, a nawet w tym samym rejestrze. Podstawowym identyfikatorem Osoby fizycznej jest numer PESEL, ma on jednak jako identyfikator istotne wady, nie obejmuje także wszystkich osób, w szczególności cudzoziemców. W różnych rejestrach nadawane są więc własne systemowe identyfikatory oraz stosowane są dodatkowe identyfikatory, szczególnie w przypadku osób, które nie mają nadanego numeru PESEL:

1. seria i numer paszportu albo innego dokumentu stwierdzającego tożsamość (np. numer karty pobytu cudzoziemca w Rzeczypospolitej Polskiej) – stosowany najczęściej;
2. osobisty krajowy numer identyfikacyjny nadany w kraju cudzoziemca (kraj, wartość);
3. niepowtarzalny identyfikator nadany przez państwo członkowskie Unii Europejskiej dla celów transgranicznej identyfikacji, o którym mowa w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2015/1501 z dnia 8 września 2015 r. w sprawie ram interoperacyjności na podstawie art. 12 ust. 8 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 910/2014 w sprawie identyfikacji elektronicznej i usług zaufania w odniesieniu do transakcji elektronicznych na rynku wewnętrznym (Dz. Urz. UE L 235 z 09.09.2015, str. 1, z późn. zm.4));
4. inny identyfikator odczytany z kwalifikowanego certyfikatu podpisu elektronicznego, jeżeli jest zgodny z normą ETSI TS 119 412-1;
5. identyfikator podatkowy (kraj, wartość);
6. w przypadku noworodków, które nie mają nadanego numeru PESEL i nie posiadają dokumentu stwierdzającego tożsamość - numer PESEL przedstawiciela ustawowego albo seria i numer jego paszportu albo innego dokumentu stwierdzającego jego tożsamość albo niepowtarzalny identyfikator nadany przez państwo członkowskie Unii Europejskiej dla celów transgranicznej identyfikacji, o którym mowa w rozporządzeniu wykonawczym Komisji (UE) 2015/1501. W systemie P1 praktycznie identyfikatorem Osoby fizycznej w przypadku noworodka jest PESEL matki lub inny identyfikator matki.

W większości przypadków inne wymienione identyfikatory stosowane są w przypadku, kiedy osoba nie ma nadanego numeru PESEL. Mają one jednak podstawowe wady:

• Mogą ulegać stosunkowo częstej zmianie – np. dokument tożsamości traci ważność lub z innej przyczyny jest wymieniany na nowy (np. zgubienie lub kradzież).
• Nie można weryfikować jego prawdziwości i poprawności w kraju, w którym został wystawiony (np. krajowy numer identyfikacyjny czy identyfikator podatkowy).
• Osoba może np. posiadać kilka różnych obywatelstw i paszportów i w różnych sytuacjach podawać różne.
• Osoba może także w różnych sytuacjach podawać inne sposoby identyfikacji (np. raz paszport, raz krajowy numer identyfikacyjny).

To skutkuje brakiem możliwości identyfikacji zapisów o tej samej osobie.

Główne systemy i rejestry cudzoziemców stosują własne identyfikatory. Przy czym każda instytucja, a nawet każdy system w instytucji, aktualnie nadaje i używa innego identyfikatora. Niestety, nie wszystkie systemy rejestrują numer PESEL cudzoziemca, nawet jeśli go posiada (np. numer PESEL nie jest rejestrowany w systemach Straży Granicznej).

Model AIP głównych atrybutów obiektu danych (encji) Osoba fizyczna zawiera wszystkie najważniejsze, najczęściej wykorzystywane atrybuty tego obiektu danych. W szczególności są to atrybuty rejestrowane w rejestrze PESEL na podstawie ustawy o ewidencji ludności, uzupełnione o wybrane atrybuty z modelu UE opracowanego przez ISA2 (Core Person Vocabulary): Pełna nazwa, Imię patronimiczne, Nazwisko alternatywne.

Powiązania z innymi obiektami danych prezentuje model głównych powiązań (w szczególności dane urodzenia i zgonu są zamodelowane w AIP jako powiązane obiekty).

Model AIP obiektu danych (encji) Osoba fizyczna przedstawiony na poniższym diagramie zawiera jej najważniejsze powiązania I-go poziomu. W szczególności włączono do niego wszystkie relacje rejestrowane w rejestrze PESEL na podstawie Ustawy o ewidencji ludności, ale także inne najczęściej wykorzystywane w rejestrach publicznych – np. Adres / miejsce zamieszkania czy Dane kontaktowe. W Repozytorium AIP aktualnie zarejestrowanych jest ponad 200 różnych dodatkowych obiektów danych powiązanych z Osobą fizyczną występujących rzadziej w modelach danych gromadzonych w rejestrach.

W modelu AIP Osoby fizycznej poszczególne adresy danej osoby zamodelowane są , tak jak na modelu ISA2 CPV jako różne relacje Osoby fizycznej do obiektu Adres, nie jako odrębne obiekty danych.

Szczegółowy opis modelu – poszczególnych encji i relacji znajduje się w raporcie z modelu obiektu danych Osoba fizyczna  Repozytorium AIP.