Zasady etyki korpusu służby cywilnej
Służba cywilna jest gwarantem sprawnie funkcjonującego państwa. Naszym obowiązkiem jest wykonywanie powierzonych zadań w sposób zawodowy, rzetelny i bezstronny. Członkowie korpusu służby cywilnej są neutralni politycznie. Zasady służby cywilnej i zasady etyki korpusu służby cywilnej zostały zawarte w Konstytucji Rzeczpospolitej Polskiej, ustawie o służbie cywilnej oraz zarządzeniu nr 70 Prezesa Rady Ministrów.
Zasady etyki korpusu służby cywilnej
Członek korpusu służby cywilnej przestrzega zasad etyki korpusu służby cywilnej, którymi są:
1) zasada godnego zachowania;
2) zasada służby publicznej;
3) zasada lojalności;
4) zasada neutralności politycznej;
5) zasada bezstronności;
6) zasada rzetelności.
1. Zasada godnego zachowania polega w szczególności na:
- wykonywaniu pracy z respektem dla reguł współżycia społecznego i kultury osobistej, poszanowania godności innych osób, w tym podwładnych, kolegów i przełożonych;
- życzliwości wobec ludzi i zapobieganiu powstawaniu konfliktów w pracy, w relacjach z obywatelami oraz współpracownikami;
- właściwym zachowaniu się również poza pracą, unikaniu niepożądanych zachowań mających negatywny wpływ na wizerunek państwa, służby cywilnej i urzędu.
2. Zasada służby publicznej wyraża się w szczególności w:
- służebnym charakterze pracy wobec obywateli, mającej na celu urzeczywistnianie wartości leżących u podstaw prawa Rzeczypospolitej Polskiej;
- służbie państwu, której podstawowym elementem jest ochrona jego interesów i rozwoju;
- współtworzeniu wizerunku służby cywilnej oraz wpływaniu na postrzeganie Rzeczypospolitej Polskiej w kraju i w świecie;
- przedkładaniu dobra wspólnego obywateli nad interes osobisty, jednostkowy lub grupowy;
- nieuchylaniu się od podejmowania trudnych rozstrzygnięć oraz odpowiedzialności za swoje postępowanie, ze świadomością, że interes publiczny wymaga działań rozważnych, ale skutecznych i realizowanych w sposób zdecydowany.
3. Zasada lojalności polega w szczególności na:
- lojalności wobec Rzeczypospolitej Polskiej;
- lojalnym i rzetelnym realizowaniu programu Rządu Rzeczypospolitej Polskiej, bez względu na własne przekonania i poglądy polityczne;
- lojalności wobec urzędu oraz przełożonych, kolegów i podwładnych, gotowości do wykonywania służbowych poleceń, dbając, aby nie zostało naruszone prawo lub popełniona pomyłka;
- udzielaniu przełożonym obiektywnych, zgodnych z najlepszą wolą i wiedzą porad i opinii podczas przygotowywania propozycji działań administracji rządowej;
- wykazywaniu powściągliwości w publicznym wypowiadaniu poglądów na temat pracy swego urzędu oraz innych urzędów, zwłaszcza jeżeli poglądy takie podważałyby zaufanie obywateli do tych instytucji.
4. Zasada neutralności politycznej, z uwzględnieniem tego, że partie polityczne w państwie demokratycznym są przewidzianymi przez Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej i akceptowanymi przez obywateli wyrazicielami ich woli oraz tego, że członek korpusu służby cywilnej może korzystać z zagwarantowanych wolności i praw człowieka i obywatela, w tym prawa do udziału w życiu publicznym, polega w szczególności na:
- niemanifestowaniu publicznym poglądów i sympatii politycznych, zwłaszcza nieprowadzeniu jakiejkolwiek agitacji o charakterze politycznym w służbie oraz poza nią;
- dystansowaniu się od wszelkich wpływów i nacisków politycznych mogących prowadzić do działań stronniczych;
- niepodejmowaniu żadnych publicznych działań bezpośrednio wspierających działania o charakterze politycznym;
- niestwarzaniu podejrzeń o sprzyjanie partiom politycznym i przestrzeganiu obowiązujących ograniczeń;
- dbałości o jasność i przejrzystość relacji z osobami pełniącymi funkcje polityczne, przy uwzględnieniu, że relacje te nie mogą podważać zaufania do politycznej neutralności członka korpusu służby cywilnej.
5. Zasada bezstronności wyraża się w szczególności w:
- niedopuszczaniu do podejrzeń o konflikt między interesem publicznym i prywatnym;
- niepodejmowaniu żadnych prac ani zajęć, które kolidują z obowiązkami służbowymi;
- jednakowym traktowaniu wszystkich uczestników w prowadzonych sprawach administracyjnych i nieuleganiu przy tym jakimkolwiek naciskom;
- niedemonstrowaniu zażyłości z osobami publicznie znanymi ze swej działalności zwłaszcza politycznej, gospodarczej, społecznej lub religijnej oraz niepromowaniu jakichkolwiek grup interesu.
6. Zasada rzetelności wyraża się w szczególności w:
- sumiennym, rozważnym wykonywaniu powierzonych zadań;
- dotrzymywaniu zobowiązań, zgodnie z przepisami prawa;
- twórczym podejmowaniu zadań i aktywnym realizowaniu obowiązków, z najlepszą wolą i w interesie społecznym, nieograniczającym się jedynie do przestrzegania przepisów.
Zasady służby cywilnej
- Zasada legalizmu, praworządności i pogłębiania zaufania obywateli do organów administracji publicznej
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- przy realizacji zadań przestrzegać prawa,
- swoją postawą i działaniem przyczyniać się do realizacji zasady państwa prawa,
- przez swoje zachowanie i działania w stosunku do obywateli przyczyniać się do tego, aby więzi obywateli z państwem były silne,
- w granicach określonych przez prawo postępować w taki sposób, aby zapewnić aktywny udział obywateli w rozstrzyganiu spraw publicznych.
Członek korpusu służby cywilnej nie może:
- kierować się uprzedzeniami,
- uczestniczyć w strajkach lub akcjach protestacyjnych, które zakłócają normalne funkcjonowanie urzędu.
- Zasada ochrony praw człowieka i obywatela
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- znać prawa człowieka i obywatela,
- pamiętać, że skuteczna ochrona praw człowieka i obywatela przyczynia się do wzrostu autorytetu państwa.
Członek korpusu służby cywilnej nie może:
- proponować i podejmować działań, które naruszają prawa człowieka i obywatela.
- Zasada bezinteresowności
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- zrezygnować z dodatkowego zatrudnienia (lub zajęcia zarobkowego), jeśli może ono mieć negatywny wpływ na sprawy prowadzone w ramach obowiązków służbowych.
Członek korpusu służby cywilnej nie może:
- przyjmować korzyści od osób zaangażowanych w prowadzone sprawy,
- przyjmować zapłaty za publiczne wystąpienia, gdy mają one związek z zajmowanym stanowiskiem,
- prowadzić szkolenia, jeżeli mogłoby to negatywnie wpłynąć na bezstronność prowadzonych spraw.
- Zasada jawności i przejrzystości
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- zapewnić dostęp do informacji o zasadach, efektach swojej pracy i podjętych rozstrzygnięciach (w granicach określonych przez prawo),
- dążyć do jednoznaczności oraz zrozumiałości podejmowanych działań,
- wyczerpująco uzasadniać przyjęte rozstrzygnięcia (zwłaszcza w sprawach, które są przedmiotem rozbieżności w debacie publicznej),
- znać konstytucyjne i ustawowe przepisy dotyczące prawa dostępu do informacji publicznej oraz zapewniać praktyczną realizację tego prawa.
- Zasada dochowania tajemnicy ustawowo chronionej
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- dochować tajemnicy ustawowo chronionej,
- obejmować ochroną informacje, tylko w celu zabezpieczenia wyraźnie określonego interesu państwa.
Członek korpusu służby cywilnej nie może:
- obejmować ochroną informacji, tylko po to by ograniczyć jawność i przejrzystość działań.
- Zasada profesjonalizmu
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- realizować zadania państwa,
- posiadać niezbędną wiedzę dotyczącą funkcjonowania państwa,
- podnosić kwalifikacje oraz rozwijać wiedzę zawodową,
- znać akty prawne dotyczące funkcjonowania urzędu, w którym jest zatrudniony,
- zapoznawać się z wszystkimi istotnymi faktami prowadzonych przez siebie spraw,
- znać i sumiennie przestrzegać zasady etyki korpusu służby cywilnej,
- znać i sumiennie przestrzegać zasady służby cywilnej,
- poddawać się weryfikacji znajomości zasad służby cywilnej,
- stosować wysokie standardy zarządzania publicznego,
- wykorzystywać wiedzę przełożonych, kolegów i podwładnych oraz dzielić się z nimi własnym doświadczeniem,
- w uzasadnionych przypadkach korzystać z pomocy ekspertów,
- zarządzać posiadanymi zasobami kadrowymi w sposób efektywny i racjonalny,
- w wykonywaniu zadań dążyć do uzgodnień opartych na rzeczowej argumentacji,
- być gotowym do przyjęcia krytyki, uznawać swoje błędy oraz być gotowym do naprawy ich konsekwencji,
- przez swoją postawę dbać o wizerunek służby cywilnej,
- korzystać z zagwarantowanych praw pracowniczych,
- korzystać ze szczególnej ochrony stosunku pracy urzędnika służby cywilnej.
- Zasada odpowiedzialności za działanie lub zaniechanie działania
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- wykonywać zadania ze świadomością szczególnej odpowiedzialności, która wynika z publicznego charakteru pełnionej służby,
- kierować się interesem publicznym, efektywnością oraz zgodnością podejmowanych działań z przepisami,
- sygnalizować przełożonym, jeśli zachodzi rozbieżność między przepisami prawa, a interesem publicznym,
- na każdym etapie realizowanych działań być gotowym na rozliczenie się z dotychczasowej pracy przed przełożonymi i obywatelami,
- informować przełożonego (lub jego przełożonych) na piśmie, że polecenie służbowe narusza zasady służby cywilnej.
Członek korpusu służby cywilnej nie może:
- zakłócać sprawnego przebiegu postępowania, które ma na celu ustalenie osoby odpowiedzialnej za naruszenie obowiązków członka korpusu służby cywilnej.
- Zasada racjonalnego gospodarowania środkami publicznymi
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- przy racjonalnym wykorzystaniu środków publicznych mieć na względzie interes państwa, obywateli oraz efektywne osiąganie celów,
- być gotowym do rozliczenia swojej dbałości o środki i mienie publiczne.
- Zasada otwartości i konkurencyjności naboru
Członek korpusu służby cywilnej powinien:
- dbać o:
- równy dostęp do służby publicznej,
- zawodowe i rzetelne wykonywanie zadań państwa przez administrację rządową,
- neutralność polityczną służby cywilnej,
- wzmacniać zaufanie obywateli do kompetencji osób, które realizują zadania państwa,
- dbać o to, aby w drodze naboru wyłaniać osoby najlepiej przygotowane do realizacji zadań państwa,
- dawać gwarancję jawnej i efektywnej kontroli nad przebiegiem naboru.
Członek korpusu służby cywilnej nie może:
- dyskryminować z jakichkolwiek powodów,
- wywierać pozaustawowego wpływu oraz nacisku na proces naboru,
- ulegać wpływom i naciskom przy naborze, a jeśli takie się pojawią to informować o tym właściwych przełożonych.
Materiały
Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z dnia 6.10.2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej-1Zarządzenie_nr_70_Prezesa_Rady_Ministrów_z_dnia_6102011_r_w_sprawie_wytycznych_w_zakresie_przestrzegania_zasad_służby_cywilnej_oraz_w_sprawie_zasad_etyki_korpusu_służby_cywilnej-1.pdf 0.04MB Zalecenie_Szefa_Sluzby_Cywilnej_w_zakresie_aktywnosci_czlonkow_koprusu_sluzby_cywilnej_w_internecie-1.pdf
Zalecenie_Szefa_Sluzby_Cywilnej_w_zakresie_aktywnosci_czlonkow_koprusu_sluzby_cywilnej_w_internecie-1.pdf 1.14MB JAK_ZACHOWAC_NEUTRALNOSC_POLITYCZNA.pdf
JAK_ZACHOWAC_NEUTRALNOSC_POLITYCZNA.pdf 0.22MB
- Pierwsza publikacja:
- 22.07.2025 12:11 Krystian Król
- Wytwarzający/ Odpowiadający:
- WK
| Tytuł | Wersja | Dane zmiany / publikacji |
|---|---|---|
| Zasady etyki korpusu służby cywilnej | 2.0 | 14.08.2025 09:33 Cezary Rynkun |
| Zasady etyki korpusu służby cywilnej | 1.0 | 22.07.2025 12:11 Krystian Król |
Aby uzyskać archiwalną wersję należy skontaktować się z Redakcją BIP