Dom bez pozwolenia

Podstawowe założenia

Od 3 stycznia 2022 r. jeśli posiadasz działkę budowlaną, możesz wybudować na niej dom do 70 m kw. zabudowy w uproszczonej procedurze:

na podstawie ułatwionego zgłoszenia,
bez obowiązku ustanowienia kierownika budowy oraz prowadzenia dziennika budowy.

Bazę bezpłatnych projektów domów do 70 m kw. znajdziesz na stronie Głównego Urzędu Nadzoru Budowlanego.

W 2023 r. planowane jest wejście w życie zmian w programie. Będziesz mógł zbudować w uproszczony sposób dom dla siebie powyżej 70 m kw. z tym, że będziesz musiał ustanowić kierownika budowy i konieczny będzie dziennik budowy.

dom bez formalności - korzyści

Dla kogo

Dla wszystkich. Nie ma znaczenia Twój stan cywilny, status społeczny czy sytuacja rodzinna. Dom musi zaspokajać Twoje potrzeby mieszkaniowe lub rekreacyjne.

Krok po kroku – jak skorzystać z programu

1. Skompletuj dokumentację:

oświadczenie o posiadanym prawie do dysponowaniu nieruchomością na cele budowlane;
projekt zagospodarowania działki lub terenu;projekt architektoniczno-budowlany;
plan zagospodarowania przestrzennego, a w przypadku jego braku - decyzja o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu;
oświadczenie, że budujesz dom dla swoich własnych potrzeb mieszkaniowych;
oświadczenie o przejęciu odpowiedzialności za kierowanie budową (w przypadku braku zatrudnienia kierownika budowy);
oświadczenia o złożeniu kompletu dokumentów.

Wzory oświadczeń znajdziesz w aplikacji do składania wniosków w procesie budowlanym.
2. Złóż dokumenty do starosty lub prezydenta miasta (osobiście, pocztą lub przez serwis e-budownictwo.gunb.gov.pl).
3. Zgłoś powiatowemu inspektorowi nadzoru budowalnego, kiedy zamierzasz rozpocząć budowę (tradycyjnie lub przez serwis).

Korzyści

Zyskujesz:

Czas i pieniądze – dokumenty możesz złożyć online.
Szybką decyzję o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu – nawet do 21 dni. Jednocześnie możesz zacząć budowę od razu po zawiadomieniu nadzoru budowlanego o zamierzonym terminie rozpoczęcia robót budowlanych.
Samodzielność – to Ty decydujesz, czy chcesz budować z kierownikiem i dziennikiem budowy, czy bez.
Nawet do 100 m kw. powierzchni użytkowej przy racjonalnym rozplanowaniu (z wykorzystaniem kondygnacji) układu jednorodzinnego domu przeznaczonego na cele mieszkaniowe.

Terminy

Przepisy weszły w życie 3 stycznia 2022 r. Jeśli planujesz budowę to przed jej rozpoczęciem musisz powiadomić właściwy organ nadzoru budowlanego o tym, kiedy zamierzasz rozpocząć roboty budowlane.

Pytania i odpowiedzi

Czy mogę wybudować dom do 70 m kw. na terenie, który nie ma planu zagospodarowania przestrzennego?

Tak, o ile uzyskasz decyzję o warunkach zabudowy. Decyzje dla domu budowanego w uproszczonej procedurze wydawane są przez odpowiedni organ gminy, w ciągu 21 dni od złożenia wniosku w tej sprawie. Wniosek możesz złożyć przez Internet, listownie lub w urzędzie.

Czy mogę wybudować dom do 70 m kw. na działce rolnej lub leśnej?

Możesz wybudować dom do 70 m kw. w uproszczonej procedurze na gruntach rolnych o klasach IV-VI, a więc mało przydatnych dla rolnictwa. W takim przypadku nie ma obowiązku uzyskiwania zgody na zmianę ich przeznaczenia.

Jeśli chcesz wybudować dom do 70 m kw. na działce rolnej najwyższych klas (I-III) lub na działce leśnej, sprawdź, czy teren jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego. W trakcie przyjmowania planu miejscowego przez gminę, taki teren może zostać objęty zgodą ministra (właściwego do spraw rozwoju wsi lub do spraw środowiska) na zmianę przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne.

Jeżeli obszar nie jest objęty miejscowym planem zagospodarowania przestrzennego, możesz wybudować dom na terenie rolnym po uzyskaniu decyzji o warunkach zabudowy, a także decyzji o wyłączeniu gruntu z produkcji rolnej. Szczegółowe informacje uzyskasz w urzędzie gminy lub miasta.

Czy dom w ramach programu mogę budować, jeśli posiadam już inną nieruchomość?

Możesz budować dom w ramach programu niezależnie od tego, czy posiadasz inne nieruchomości.

Co trzeba zrobić po zakończeniu budowy domu w programie?

Jeśli zbudowałeś dom w programie, zawiadom powiatowy inspektorat nadzoru budowlanego, że ukończyłeś budowę.
Do zawiadomienia załączasz takie same dokumenty, jakich wymaga się przy budowie domu na podstawie pozwolenia na budowę.
Dodatkowo kiedy zakończysz budowę domu do 70 m kw, dla której nie ustanowiono kierownika budowy, masz obowiązek dołączenia do zawiadomienia o zakończeniu budowy oświadczenia o:

dokonaniu pomiarów powierzchni użytkowej budynku i poszczególnych lokali mieszkalnych, w sposób zgodny z przepisami;
zgodności wykonania budynku z projektem budowlanym oraz przepisami techniczno-budowlanymi.

Takie budynki są objęte także obowiązkiem geodezyjnej inwentaryzacji powykonawczej po ich wybudowaniu.
Jeśli inspektorat nie wniesie sprzeciwu, w ciągu 14 dni od dnia, w którym złożyłeś zawiadomienie, możesz zamieszkać w swoim domu.

Przykłady

Pan Marek i jego żona Maria zbliżają się do sześćdziesiątki. Coraz częściej myślą o nadchodzącej emeryturze. Chcieliby odpocząć od zgiełku miasta i wyprowadzić się na wieś. Obliczyli, że dzięki sprzedaży swojego mieszkania w mieście będą mogli kupić ziemię i wybudować dom do 70 m kw., który odpowie na ich potrzeby. Pan Marek przekazał żonie, że w programie można wybudować dowolny dom mieszkalny, który ma nie więcej niż dwie kondygnacje. Taki dom może mieć podpiwniczenie. Trzeba jednak pamiętać, że piwnica liczy się jako jedna kondygnacja. Pan Marek i pani Maria zrealizowali budowę, dzięki czemu spełnią swoje marzenie o emeryturze poza zgiełkiem miasta.

Katarzyna i Adam to młode małżeństwo, które planuje już w tym roku rozpocząć na swojej działce budowę domu do 70 m kw. Ich znajomi są przekonani, że formalności potrwają przynajmniej kilka miesięcy! Sceptyczne podejście przyjaciół nie zniechęciło pary. Młode małżeństwo – za radą pracownika urzędu gminy – weszło na stronę domu bez formalności i skorzystało ze wskazówek, które krok po kroku wyjaśniały im, jak zbudować własne cztery kąty. Katarzyna i Adam postępowali zgodnie z tymi trzema krokami: skompletowali potrzebną dokumentację, dokumenty do starosty złożyli on-line i zgłosili on-line powiatowemu inspektorowi nadzoru budowlanego, kiedy chcą rozpocząć budowę. Tego samego dnia rozpoczęli budowę!