Ukraina
Ukraina jest priorytetowym krajem polskiej współpracy rozwojowej od 2005 r. i niezmiennie pozostaje największym jej odbiorcą. W 2024 r. wsparcie humanitarne i rozwojowe na rzecz Ukrainy wyłącznie ze środków MSZ wyniosło prawie 180 mln PLN . Działania finansowane przez MSZ obejmowały wsparcie w zakresie odbudowy, wsparcia służb reagowania kryzysowego i ochrony ludności oraz najpilniejszą pomoc humanitarną.
Na szczeblu centralnym głównym beneficjentem działań pomocowych jest Ministerstwo Rozwoju Wspólnot, Terytoriów i Infrastruktury Ukrainy, gdzie wspieramy budowę kompetencji ukraińskich urzędników w zakresie kształtowania polityki regionalnej, opracowanie „Kompleksowych Programów Odbudowy” oraz rozwoju konkurencyjności ukraińskich regionów. Finansowana jest odbudowa i utrzymanie efektywnego funkcjonowania ukraińskiej infrastruktury krytycznej sektora publicznego zniszczonych w wyniku działań wojennych, w tym w szczególności infrastruktury energetycznej. Wsparcie dla Ukrainy w procesie odbudowy jest ściśle powiązana z inwestycjami w kapitał ludzki. Polska wspólnie z Komisja Europejską, Niemcami oraz Estonią realizuje projekt Skills4Recovery, którego celem jest wsparcie ukraińskiego systemu szkolnictwa i szkoleń zawodowych. Kontynuowana jest również pomoc stypendialna - MSZ finansuje obywatelom Ukrainy stypendia w ramach Programu stypendialnego im. Banacha oraz kształcenie w Kolegium Europejskim w Natolinie.
Służby reagowania kryzysowego i ochrony ludności zapewniają ukraińskiemu społeczeństwu niezbędne i natychmiastowe wsparcie w kontekście trwającego konfliktu. W wyniku wojny służby reagowania kryzysowego muszą mierzyć się z nowymi zadania, jak również stratami osobowymi i materialnymi, co wpływa na ich zdolność operacyjną. W tym kontekście wsparcie dla krajowych i lokalnych systemów zarządzania kryzysowego, które tradycyjnie było elementem polskiej współpracy rozwojowej z Ukrainą, jest obecnie szczególnie istotne. Działania te są prowadzone przede wszystkim we współpracy z MSWiA i jego jednostkami podległymi (Akademia Pożarnicza, Komend Główna i Komendy Wojewódzki PSP). Partnerem po stronie ukraińskiej jest Państwowa Służba ds. Sytuacji Nadzwyczajne Ukrainy (DSNS).
W odpowiedzi na najpilniejsze potrzeby ukraińskiej ludności oraz w związku z ogromnymi zniszczeniami w sektorze zdrowia, MSZ finansuje działania obejmujące odbudowę i wyposażenie licznych placówek i punktów pomocy medycznej i socjalnej, w tym szpitali, lokalnych centrów pomocy i mobilnych zespołów medycznych. Współpraca rozwojowa w tym zakresie obejmuje również zwiększenie dostępu ukraińskiego społeczeństwa do pomocy psychologicznej – tylko w samym 2024 roku z szkoleń z pomocy medycznej, w tym pomocy psychologicznej skorzysta 1200 lekarzy, terapeutów różnych specjalizacji i opiekunów, a konsultacje psychologiczne obejmą 11 320 beneficjentów.
Po rosyjskiej agresji liczba osób zdemobilizowanych i potrzebujących ochrony znacznie wzrosła. Według szacunków władz ukraińskich po zakończeniu działań zbrojnych status weterana może posiadać ok. 4-5 mln osób. Z tego powodu wsparcie dla weteranów stanowi istotny element polskiej współpracy rozwojowej z Ukrainą. Projekty na rzecz weteranów wdraża Fundacja Solidarności Międzynarodowej, która tworzy Centra Weteranów w niektórych obwodach zachodniej Ukrainy.
