Polski Atom

• Minister właściwy ds. energii (obecnie Minister Klimatu i Środowiska)
• Departament Energii Jądrowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska
• Prezes Państwowej Agencji Atomistyki (PAA)
• Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE)
• PSE S.A.
• PGE Polska Grupa Energetyczna S.A.
• Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o.
• Urząd Dozoru Technicznego (UDT)
• Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (GDOŚ)
• Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych (ZUOP)
• Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ)
• Instytut Chemii i Techniki Jądrowej (ICHTJ)
• Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR)
• Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA)
• NEA/OECD
• EURATOM

Minister Klimatu i Środowiska

Do kompetencji Ministra Klimatu i Środowiska należą m.in. sprawy związane z wykorzystaniem energii jądrowej na potrzeby kraju. Rada Ministrów 2 października 2020 r. przyjęła Uchwałę w sprawie aktualizacji programu wieloletniego pod nazwą „Program polskiej energetyki jądrowej”. Celem realizowanego programu jest uruchomienie pierwszej elektrowni jądrowej w Polsce, tj. budowa od 6 do 9 GWe zainstalowanej mocy jądrowej w oparciu o sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III i III+. Ministrem Klimatu i Środowiska jest Michał Kurtyka.

Zgodnie Art.108a. ustawy Prawo atomowe -  „W ramach wykonywania zadań związanych z wykorzystaniem energii atomowej na potrzeby społeczno-gospodarcze kraju, minister właściwy do spraw energii  (tj. Minister Klimatu i Środowiska) podejmuje działania mające na celu rozwój energetyki jądrowej, w szczególności:

1)            opracowuje projekty planów i strategii w zakresie rozwoju i funkcjonowania energetyki jądrowej w Rzeczypospolitej Polskiej, w tym projekt Programu polskiej energetyki jądrowej;

2)            koordynuje realizację planów i strategii państwa w zakresie rozwoju energetyki jądrowej i przygotowuje założenia ich zmian;

3)            prowadzi działania związane z informacją społeczną, edukacją i popularyzacją oraz informacją naukowo-techniczną i prawną w zakresie energetyki jądrowej (...)

4)            podejmuje działania na rzecz:

a)            zapewnienia kompetentnych kadr dla energetyki jądrowej,

b)           rozwoju technologii jądrowych,

c)            udziału polskiego przemysłu w realizacji zadań w zakresie energetyki jądrowej;

5)            monitoruje rynek uranu oraz rynek usług jądrowego cyklu paliwowego".

Departament Energii Jądrowej Ministerstwa Klimatu i Środowiska

Departament Energii Jądrowej (DEJ) Ministerstwa Klimatu i Środowiska odpowiada za sprawy związane z wykorzystaniem energii jądrowej dla potrzeb społeczno-gospodarczych kraju, w tym za wdrożenie Programu polskiej energetyki jądrowej. Dyrektorem Departamentu Energii Jądrowej jest Tomasz Nowacki.

Prezes Państwowej Agencji Atomistyki (PAA)

Prezes Państwowej Agencji Atomistyki (PAA) jest centralnym organem administracji rządowej, który zajmuje się zapewnianiem bezpieczeństwa jądrowego i ochroną radiologiczną, tj. m.in. sprawowaniem nadzoru nad działalnością powodującą lub mogącą powodować narażenie ludzi i środowiska na promieniowanie jonizujące. PAA przeprowadza kontrole w tym zakresie oraz wydaje decyzje w sprawach wydawania zezwoleń i nadawania uprawnień. Prezesem Państwowej Agencji Atomistyki jest Łukasz Młynarkiewicz.

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki (Prezes URE)

Prezes Urzędu Regulacji Energetyki jest centralnym organem administracji rządowej powołanym na mocy ustawy z 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, do realizacji zadań z zakresu regulacji gospodarki paliwami i energią oraz promowania konkurencji. Obowiązki i kompetencje Prezesa URE są ściśle związane z polityką państwa w zakresie energetyki tzn. warunkami ekonomicznymi funkcjonowania przedsiębiorstw energetycznych, koncepcją funkcjonowania rynku oraz wymaganiami wynikającymi z obowiązku dostosowania prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej. Działania podejmowane przez niezależny organ regulacyjny skierowane są na wypełnienie celu wytyczonego przez ustawodawcę, a zmierzającego do tworzenia warunków do zrównoważonego rozwoju kraju, zapewnienia bezpieczeństwa energetycznego, oszczędnego i racjonalnego użytkowania paliw i energii, rozwoju konkurencji, przeciwdziałania negatywnym skutkom naturalnych monopoli, uwzględniania wymogów ochrony środowiska, zobowiązań wynikających z umów międzynarodowych oraz równoważenia interesów przedsiębiorstw energetycznych i odbiorców paliw i energii. Prezesem Urzędu Regulacji Energetyki jest Rafał Gawin.

PSE S.A.

Polskie Sieci Elektroenergetyczne S.A. świadczą usługi przesyłania energii elektrycznej, przy zachowaniu wymaganych kryteriów bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE). Główne cele działalności PSE S.A. to m.in. zapewnienie bezpiecznej i ekonomicznej pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego jako części wspólnego, europejskiego systemu elektroenergetycznego, z uwzględnieniem wymogów pracy synchronicznej i połączeń asynchronicznych; zapewnienie niezbędnego rozwoju krajowej sieci przesyłowej oraz połączeń transgranicznych; udostępnianie na zasadach rynkowych zdolności przesyłowych dla realizacji wymiany transgranicznej oraz tworzenie infrastruktury technicznej dla działania krajowego hurtowego rynku energii elektrycznej. Prezesem Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. jest Eryk Kłossowski.

Polskie Elektrownie Jądrowe sp. z o.o. (PEJ)

PEJ sp. z o.o. realizuje zadania w zakresie przygotowania procesu inwestycyjnego i pełni rolę inwestora w projekcie budowy elektrowni jądrowych o łącznej mocy zainstalowanej od ok. 6 do ok. 9 GWe w oparciu o sprawdzone, wielkoskalowe, wodne ciśnieniowe reaktory jądrowe generacji III(+) oraz wsparciu administracji rządowej w działaniach na rzecz realizacji Programu polskiej energetyki jądrowej, w tym w wyborze jednej wspólnej technologii oraz jednego współinwestora strategicznego powiązanego z dostawcą technologii dla elektrowni jądrowych w Polsce. W marcu 2021 r. została podpisana umową sprzedaży 100% udziałów w  PGE EJ 1 przez koncerny PGE, Enea, KGHM i Tauron na rzecz Skarbu Państwa. Zgodnie z Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 4 maja 2021 roku prawa z udziałów wobec Spółki wykonuje w imieniu Skarbu Państwa Pełnomocnik Rządu do spraw Strategicznej Infrastruktury Energetycznej. Wiceprezesem PEJ sp. z o.o. jest Robert Ostrowski.

Urząd Dozoru Technicznego (UDT)

Urząd Dozoru Technicznego (UDT) jest instytucją zaufania publicznego. Wspiera państwo, obywateli i podmioty gospodarcze w działaniach służących zapewnieniu bezpieczeństwa użytkowania urządzeń technicznych oraz ochronie mienia i środowiska. Współpracuje z Ministerstwem Klimatu i Środowiska w zakresie przygotowania i realizacji misji Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej dotyczącej Zintegrowanego Przeglądu Infrastruktury Jądrowej (INIR) w Polsce. Urząd Dozoru Technicznego jest odpowiedzialny za określenie zasad zapewniających bezpieczeństwo techniczne podczas budowy, eksploatacji i likwidacji elektrowni jądrowej. Przygotowując się do określenia szczegółowych przepisów dotyczących bezpieczeństwa obiektów jądrowych UDT analizuje podobne regulacje z innych państw. Bada m.in. blisko 40 specyfikacji technicznych ze Stanów Zjednoczonych oraz przepisy obowiązujące we Francji. Prezesem Urzędu Dozoru Technicznego jest Andrzej Ziółkowski.

Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska (GDOŚ)

Generalna Dyrekcja Ochrony  Środowiska (GDOŚ) realizując politykę państwa, troszczy się o ochronę i racjonalne korzystanie z zasobów środowiska. Wśród jej zadań jest wdrażanie i realizacja zasad funkcjonowania systemu ocen oddziaływania na środowisko w procesie planowania przestrzennego i w procesie inwestycyjnym.

Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych (ZUOP)

Zakład Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych (ZUOP) jest jedyną w Polsce instytucją zajmującą się kompleksowo unieszkodliwianiem odpadów promieniotwórczych. Do jego zadań należy odbiór odpadów promieniotwórczych oraz ich transport, przetwarzanie i zestalanie, kontrola jakości odpadów kierowanych do składowania, przechowywanie i składowanie odpadów promieniotwórczych, dekontaminacja skażonych urządzeń, instalacji i obiektów, a także likwidacja skutków awarii radiologicznych. Dyrektorem Zakładu Unieszkodliwiania Odpadów Promieniotwórczych jest Aneta Korczyc.

Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ)

Narodowe Centrum Badań Jądrowych (NCBJ) powstało 1 września 2011 r. z połączenia Instytutu Problemów Jądrowych i Instytutu Energii Atomowej POLATOM w Świerku k. Otwocka. NCBJ projektuje, buduje i eksploatuje od 1958 r. (wtedy jako Instytut Badań Jądrowych) reaktory badawcze oraz prowadzi badania naukowe i szkoli kadry na potrzeby energetyki jądrowej. Obecnie w NCBJ pracuje jedyny w kraju reaktor jądrowy MARIA o mocy 30 MW. Jeden z największych reaktorów badawczych w Europie, zaprojektowany i zbudowany w całości przez polskich specjalistów służy m.in. do produkcji radiozotopów dla medycyny (diagnostyka, terapia onkologiczna itd.), przemysłu (źródła dla defektoskopów) i nauki. Prowadzone są na nim także badania służące podniesieniu poziomu bezpieczeństwa elektrowni jądrowych oraz ich wydajności. NCBJ umożliwia zwiedzanie reaktora wszystkim zainteresowanym od 15. roku życia. Ponadto, ośrodek uczestniczy w międzynarodowych badaniach w zakresie fuzji termojądrowej, a także prowadzi prace projektowe w zakresie wysokotemperaturowego reaktora chłodzonego gazem (High Temperature Gas cooled Reactor, HTGR). Dyrektorem NCBJ jest prof. dr hab. inż. Krzysztof Kurek.

Instytut Chemii i Techniki Jądrowej (ICHTJ)

Instytut Chemii i Techniki Jądrowej (ICHTJ) jest najsilniejszą polską jednostką badawczą prowadzącą prace w dziedzinie radiochemii, chemii radiacyjnej, chemii jądrowej i jądrowej inżynierii chemicznej, konstrukcji i budowy przyrządów radiometrycznych, radiobiologii komórkowej, prowadzącą badania środowiskowe etc.
Potwierdzeniem tego jest nadanie ICHTJ przez Międzynarodową Agencję Energii Atomowej (MAEA) statusu „IAEA Collaborating Center” jako jednemu z 19 instytutów z całego świata i jedynemu w Polsce. Instytut reprezentuje nasz kraj także w Reliable Nuclear Fuel Services Working Group (RNFSWG), Euratom Fuel Supply Agency i komisji odpadów promieniotwórczych NEA - OECD.
ICHTJ realizuje szereg projektów mających na celu zwiększenie naszego potencjału badawczego oraz poszerzenia wiedzy z zakresu chemii jądrowej, w tym w szczególności: projekt „Centrum Radiochemii i Chemii Jądrowej dla potrzeb energetyki jądrowej i medycyny nuklearnej”; „Analiza możliwości użycia toru w reaktorach energetycznych” (Koordynator IEA); „Analiza możliwości uzyskania uranu ze źródeł krajowych” (we współpracy z PIG – PIB); „Nowa generacja mierników radiometrycznych z bezprzewodową teletransmisją danych”; „Opracowanie wieloparametrowego testu „triage” dla oceny narażenia radiacyjnego ludności w przypadku wypadków radiacyjnych w dużej skali” oraz wiele innych.
ICHTJ prowadzi jedyne w Polsce studium doktoranckie z dziedziny radiochemii i chemii radiacyjnej, szkoli stażystów MAEA i wydaje w języku angielskim czasopismo publikujące prace z dziedziny badań jądrowych „Nukleonika”.
Dyrektorem naczelnym Instytutu Chemii i Techniki Jądrowej jest prof. dr hab. inż. Andrzej Grzegorz Chmielewski.

Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR)

Centralne Laboratorium Ochrony Radiologicznej (CLOR) powstało w 1957 r. w celu zapewnienia ochrony radiologicznej Polski. CLOR jest instytutem badawczym nastawionym na ochronę przed skutkami promieniowania jonizującego społeczeństwa i osób narażonych na nie zawodowo. Dyrektorem Centralnego Laboratorium Ochrony Radiologicznej jest dr Paweł Krajewski.

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA)

MAEA (ang. International Atomic Energy Agency - IAEA) została założona w 1957 r. Jest organizacją międzynarodową wchodzącą w skład systemu Narodów Zjednoczonych. Polska jest jej członkiem-założycielem. Główny cel MAEA to promowanie wykorzystania energii jądrowej dla pokoju, zdrowia i dobrobytu ludzkości oraz pilnowanie, by wszelka działalność prowadzona przy współpracy z MAEA miała wyłącznie cele pokojowe. MAEA jest wykonawcą postanowień zawartych w NPT (Non-Proliferation Treaty - pol. Układ o Nierozprzestrzenianiu Broni Jądrowej), poprzez utrzymywanie systemu zabezpieczeń w państwach, które podpisały traktat NPT. Dyrektorem Generalnym Międzynarodowej Agencji Energii Atomowej jest Rafael Mariano Grossi.

NEA/OECD

NEA/OECD (ang. Nuclear Energy Agency/Organization of Economic Co-operation and Development - pol. Agencja Energii Jądrowej przy Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju) - organizacja międzynarodowa wchodząca w struktury OECD. Organizacja powstała w 1961 r., ma siedzibę w Paryżu. Polska jest członkiem NEA od 2010 r. Dyrektorem generalnym sekretariatu NEA jest William D. Magwood.

EURATOM

EURATOM (Europejska Wspólnota Energii Atomowej, ang. European Atomic Energy Community - EAEC) – jedna z dwóch Wspólnot Europejskich, powołana na mocy traktatów rzymskich w 1957 r., obecnie część I filaru Unii Europejskiej. Głównym celem EURATOM-u jest podniesienie poziomu życia w państwach członkowskich poprzez rozwój energetyki jądrowej. Ma to nastąpić dzięki stworzeniu dogodnych warunków współpracy państw-sygnatariuszy na polu energii jądrowej. Cele szczegółowe współpracy to stworzenie mechanizmów zapewniających dostęp do rud uranu i paliwa atomowego; wspomaganie za pomocą różnych środków budowy energetyki jądrowej i niezbędnych dla jej rozwoju instalacji cyklu paliwowego; wprowadzenie jednolitych standardów dotyczących ochrony pracowników i ludności przed negatywnymi skutkami wykorzystania energii jądrowej, wprowadzenie w dziedzinie jądrowej zasad wspólnego rynku i szerokiej współpracy międzynarodowej w celu zapewnienia odpowiednio szerokiego dostępu do wyspecjalizowanych materiałów, urządzeń i technologii oraz promocja badań w dziedzinie energii jądrowej. EURATOM odpowiada także za kontrolę i nadzór nad materiałami jądrowymi, by nie mogły one zostać wykorzystane do celów wojskowych (budowa broni jądrowej lub radiologicznej). Polska jest członkiem EURATOM-u od chwili przystąpienia do Unii Europejskiej, tj. od 2004 r.