Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
17 września 2021 r.

BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE

INDYJSKIE DWUTOROWE PODEJŚCIE DO BUDOWY NOWYCH ELEKTROWNI JĄDROWYCH Indie zbudują flotę reaktorów rodzimej konstrukcji wraz z reaktorami WWER importowanymi z Rosji i EPR z Francji, donosi Saurav Jha. Z 23 działającymi reaktorami i siedmioma w budowie, kraj ten ma jeden z najbardziej aktywnych cywilnych sektorów jądrowych na świecie. Indyjski Departament Energii Atomowej (DAE) przewiduje, że do 2031 r. będzie zainstalowane 22480 MWe mocy jądrowych. ROSNĄCE W ZAWROTNYM TEMPIE CENY GAZU ZIEMNEGO STWARZAJĄ NOWE MOŻLIWOŚCI DLA ENERGII JĄDROWEJ - OPINIA M. SCHELLENBERGER W ciągu ostatniej dekady eksperci ds. energii wielokrotnie zapewniali decydentów na całym świecie, że zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii przy jednoczesnym wyłączeniu elektrowni jądrowych zwiększy bezpieczeństwo dostaw energii oraz spadek jej cen. Eksperci wskazali na radykalne zmniejszenie kosztu instalacji paneli słonecznych, turbin wiatrowych, gazu ziemnego i baterii litowych. ANS ŁĄCZY SIŁY Z UNIĄ I WZYWA DO BUDOWY NOWYCH REAKTORÓW W STARYCH ELEKTROWNIACH KONWENCJONALNYCH NA PALIWA KOPALNE Stany Zjednoczone muszą rozwijać energetykę jądrową, budując nowe reaktory w starych elektrowniach opalanych paliwami kopalnymi – polityka, która może pomóc prezydentowi Joe Bidenowi zapewnić niezawodną czystą energię i dobrze płatne miejsca pracy dla pracujących rodzin w całym kraju, powiedziały we wspólnym oświadczeniu American Nuclear Society (ANS) i International Brotherhood of Electrical Workers (IBEW). WEDŁUG MAEA „ZNACZĄCE DZIAŁANIA” MOGĄ DOPROWADZIĆ DO PODWOJENIA MOCY JĄDROWYCH DO 2050 R. Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) skorygowała w górę swoje prognozy potencjalnego wzrostu komercyjnych mocy jądrowych po raz pierwszy od wypadku Fukushima-Daiichi ponad dekadę temu – sugerując, że dzięki znaczącym działaniom, w tym przyspieszonemu wdrażaniu nowych technologii jądrowych, mogą się one podwoić do 2050 roku.

1. INDYJSKIE DWUTOROWE PODEJŚCIE DO BUDOWY NOWYCH ELEKTROWNI JĄDROWYCH

Indie zbudują flotę reaktorów rodzimej konstrukcji wraz z reaktorami WWER importowanymi z Rosji i EPR z Francji, donosi Saurav Jha. Z 23 działającymi reaktorami i siedmioma w budowie, kraj ten ma jeden z najbardziej aktywnych cywilnych sektorów jądrowych na świecie. Indyjski Departament Energii Atomowej (DAE) przewiduje, że do 2031 r. będzie zainstalowane 22480 MWe mocy jądrowych.

Cywilne obiekty energetyki jądrowej stają się również coraz bardziej zróżnicowane technicznie, wraz z dodaniem reaktorów wodnych ciśnieniowych (PWR) oraz budową większych i ulepszonych indyjskich reaktorów ciężkowodnych ciśnieniowych (IPHWR).

DAE zamierza również rozpocząć budowę komercyjnych reaktorów prędkich (FBR) w latach 2020. w oparciu o doświadczenia z prototypowego FBR (PFBR) w Kalpakkam, który zgodnie z przewidywaniami DAE zostanie oddany do eksploatacji do października 2022 roku.

Podczas gdy krajowa baza przemysłowa jest konsolidowana poprzez budowę nowych IPHWR-700 o mocy 700 MWe, Indie poszukają technologii PWR za granicą – a to nie musi oznaczać tylko Rosji. Indie nadal są zainteresowane zachodnią technologią PWR, a NPCIL otrzymał wiążącą ofertę techniczno-handlową od francuskiego EDF w kwietniu 2021 r. na przeprowadzenie badań inżynieryjnych i dostawę sprzętu do budowy sześciu EPR-1650 w Jaitapur w stanie Maharashtra.

Nowe konstrukcje

Blok nr 3 w EJ Kakrapar (KAPS-3), który osiągnął pierwszą krytyczność w lipcu 2020 r., 10 stycznia 2021 r. jako pierwszy IPHWR-700, został zsynchronizowany z siecią i rozpoczął produkcję energii elektrycznej. Włączenie tego reaktora do systemu elektroenergetycznego, wyznacza nowy etap w programie IPHWR. KAPS-3 to pierwszy z 16 rodzimych PHWR o mocy 700 MWe, a 15 pozostałych znajdujących się na różnych etapach budowy lub na etapie przedprojektowym uzyskało zgodę administracyjną i zapewnienie finansowania.

Z pozostałych 15, pięć IPHWR-700 (w tym KAPS-4, który prawdopodobnie osiągnie pierwszą krytyczność w tym roku) jest w budowie i ma być stopniowo uruchamianych do 2027 roku. Indyjska Rada Regulacji Energii Atomowej (AERB) wydała również zezwolenie na budowę kolejnym czterem reaktorom IPHWR-700, które wraz z sześcioma kolejnymi będą budowane w trybie flotowym (seryjnie). Obecnie trwają działania przedprojektowe dotyczące tych reaktorów, a wszystkie dziesięć mają być gotowe do eksploatacji do 2031 r.

Koszt budowy reaktora IPHWR-700 wynosi obecnie około 2010 USD/kWe. Razem te 16 IPHWR-700 doda 11200 MWe (brutto) lub 10080 MW (netto) do indyjskiego bilansu energetycznego. Ta flota nie tylko skonsoliduje krajowy łańcuch dostaw PHWR w Indiach, ale także wyznaczy nową generację w rozwoju technologii CANDU.

Zachowując wiele cech podstawowej wersji IPHWR-540, konstrukcja Gen III IPHWR-700 ma pewne kluczowe ulepszenia. Zwiększenie mocy z 540 MWe do 700 MWe zostało osiągnięte poprzez zwiększenie ilości aktów rozszczepienia jądrowego w wiązkach paliwowych uranu oraz przez spłaszczenie strumienia neutronów w rdzeniu. Absorpcję tego dodatkowego ciepła osiąga się przez umożliwienie do 3% częściowego wrzenia na wylocie kanału chłodziwa, mimo że liczba kanałów chłodziwa pozostaje taka sama jak poprzednio.

Na szczególną uwagę zasługują ulepszone funkcje bezpieczeństwa. IPHWR-700 zawiera pasywny system odprowadzania ciepła z rozpadu, regionalną ochronę przed przeciążeniem, system zraszania obudowy bezpieczeństwa, mobilną maszynę do przeładunku paliwa i stalową wykładzinę na wewnętrznej ścianie obudowy. System awaryjnego chłodzenia rdzenia IPHWR-700 (ECCS) składa się z pasywnego wtrysku wysokociśnieniowego, po którym następuje aktywna, długoterminowa faza recyrkulacji w celu usunięcia ciepła z rozpadu.

Oprócz nowych reaktorów IPHWR-700, Indie nadal budują rosyjskie WWER-1000. Pod koniec czerwca 2021 r. po raz pierwszy wylano beton pod fundament reaktora w bloku nr 5 EJ Kudankulam (KKNPS 5). Dwa bloki 5 i 6 mają kosztować 6,65 miliarda dolarów przy aktualnych kursach wymiany. Budowa Kudankulam 5 ma zająć 66 miesięcy od pierwszego wylania betonu do ukończenia, natomiast Kudankulam 6 ma zająć 75 miesięcy. Obecnie działają bloki KKNPS 1&2, natomiast KKNPS 3&4 osiągnęły około 50-procentowy postęp w zakresie budowy. Chociaż KKNPS 1 osiągnął przyzwoity współczynnik obciążenia w ostatnim czasie, wydaje się, że KKNPS 2 działa obecnie na poziomie około połowy swojej mocy znamionowej.

Projekt Jaitapur

Indie nadal są zainteresowane importem zachodniej technologii PWR. Dowodem na to jest niedawny postęp w projekcie Jaitapur (JNPP), który otrzymał co do zasady aprobatę w 2009 roku. Pomimo komplikacji związanych z pandemią, rządy Indii i Francji ułatwiły interakcje między EDF i NPCIL, co umożliwiło EDF przedłożenie NPCIL wiążącej techniczno-handlowej oferty w dniu 22 kwietnia 2021 r. na budowę sześciu reaktorów jądrowych trzeciej generacji EPR-1650 w Jaitapur. Sam fakt, że rozmowy odbywały się w trudnych czasach w związku z dostarczeniem i otrzymaniem wiążącej oferty, sam w sobie jest postrzegany jako oznaka poważnego podejścia do tego przedsięwzięcia w obu krajach.

Wiążąca oferta EDF jest następstwem niewiążącej oferty złożonej w 2018 roku, poprzedzonej porozumieniem Industrial Way Forward Agreement (IWFA) podpisanym w tym samym roku przez NPCIL i EDF. To IWFA nakreśliło ogólne warunki współpracy, a wiążąca oferta wywodzi się ze scenariusza tego dokumentu. W związku z tym oferta EDF składa się głównie z:

• szczegółowej konfiguracji technicznej reaktorów, z uwzględnieniem informacji dostarczonych przez NPCIL na temat warunków terenowych w Jaitapur oraz wspólnej kompleksowej pracy wykonanej przez EDF i NPCIL
• kompleksowych warunków handlowych na dostawę opracowań inżynierskich i wyposażenia dla sześciu reaktorów EPR.

Zgodnie z życzeniem NPCIL zapisanym w IWFA, EDF przejęło odpowiedzialność za inżynierię i zaopatrzenie. EDF gwarantuje również wydajną pracę każdej z sześciu jednostek EPR w określonych warunkach i przez określony czas, a także będzie szkolić przyszłe zespoły operacyjne NPCIL.

Udział lokalnych elementów tych reaktorów będzie znacznie mniejszy niż mógłby być, gdyby układ był podobny do tego, co postanowiono w przypadku Taishan 1, gdzie Chińczycy zdecydowali się zachować większość działań EPC dla siebie. W rzeczywistości pierwsze dwie jednostki w JNPP prawdopodobnie będą miały przytłaczającą ilość importowanych treści. EDF powiedział, że będzie polegać na know-how swojej spółki zależnej Framatome, aby dostarczyć badania inżynieryjne i sprzęt dla sześciu jądrowych systemów dostarczania pary, a także będzie współpracować ze swoim historycznym partnerem GE Steam Power w zakresie dostaw badań inżynieryjnych i sprzętu dla sześciu konwencjonalnych wysp, z których wszystkie mają być wyposażone we francuską turbinę parową ArabelleTM.

Indyjski establishment jądrowy prawdopodobnie zdecydował, że powyższy niski udział lokalnych firm jest koniecznym kompromisem, aby zmniejszyć ryzyko projektowe – i zapewnić bezpieczeństwo wydajności, biorąc pod uwagę niedawne doświadczenia Chin z eksploatacją bloku Taishan 1.

Aby złagodzić indyjskie obawy dotyczące projektu reaktora EPR, francuska Komisja ds. Alternatywnych Energii i Energii Atomowej (CEA) w przeszłości podzieliła się z DAE oceną francuskiego Urzędu ds. Bezpieczeństwa Jądrowego (ASN) w odniesieniu do oceny bezpieczeństwa projektu reaktora EPR po Fukushimie i zapewniła Indie, że nie będzie żadnych dodatkowych kosztów gwarancji bezpieczeństwa EPR w środowisku regulacyjnym po Fukushimie. Byłoby zaskakujące, gdyby DAE nie żądało dalszych informacji w związku z niedawnym incydentem w Taishan 1. Co ważne, wiążąca oferta EDF określa, że „jako właściciel i przyszły operator elektrowni, w fazie budowy, NPCIL może korzystać z pomocy EDF i jej partnerów, zwłaszcza w zakresie dzielenia się innymi doświadczeniami związanymi z projektami EPR”.

Indyjskie przedsiębiorstwo jądrowe NPCIL będzie odpowiedzialne za budowę i uruchomienie wszystkich sześciu bloków JNPP. Zapewni również wszystkie niezbędne zezwolenia i zgody w Indiach. EDF i jego partnerzy przemysłowi pomogą NPCIL na etapie budowy. Zezwolenia dotyczące stref ochrony środowiska i stref przybrzeżnych dla JNPP zostały już wydane przez odpowiednie indyjskie ministerstwo w 2010 r.

Niezbędne grunty pod budowę JNPP są już w posiadaniu NPCIL, a działania przedprojektowe, takie jak badania geotechniczne, budowa muru granicznego, zasilanie budowlane, biuro dla personelu budowlanego, wieża meteorologiczna, budynki laboratoryjne, droga dojazdowa itp. zostały zakończone. Wniosek NPCIL o zezwolenie dla projektu jest obecnie rozpatrywany przez AERB.

EDF prawdopodobnie rozumie, że konkurencyjność JNPP będzie wymagać pewnego stopnia udziału lokalnych przedsiębiorstw w każdym scenariuszu i dlatego pracuje „dogłębnie” nad identyfikacją indyjskich dostawców. Około 200 indyjskich firm zostało już wstępnie zakwalifikowanych przez EDF do tego celu. Ponadto EDF wie, że aby projekt JNPP odniósł sukces, musi wzbudzać entuzjazm przywództwa politycznego Indii w odniesieniu do celów uprzemysłowienia i zatrudnienia.

W przypadku JNPP 3-6, EDF prawdopodobnie zleci niektóre działania zakupowe i badania lokalnym firmom. EDF uważa, że 35-40 proc. ich udziału zostanie osiągnięta dla całego projektu JNPP (tj. budowy wszystkich sześciu bloków), który ma trwać około 15 lat. Krokowe podejście do zwiększania lokalnego udziału jest do zaakceptowania przez NPCIL, który chce przygotować przemysł indyjski do budowy IPWR w przyszłości.

Projekt IPWR będzie uwzględniał zarówno podejście zachodnie, jak i rosyjskie, a chęć wchłonięcia francuskich przepisów i standardów nuklearnych pozostaje siłą napędową dalszego zainteresowania DAE JNPP. Aby zwiększyć możliwości, EDF utworzy w Indiach platformę inżynieryjną, która przeprowadzi część szczegółowych badań inżynieryjnych i wszystkie plany wykonawcze.

Strategia EDF obejmuje również uruchomienie wstępnego studium wykonalności, przeprowadzonego przez EDF we współpracy z Międzynarodowym Instytutem Energii Jądrowej i Instytutem Technologicznym Veermata Jijabai, w celu ustanowienia centrum doskonałości w Indiach przeznaczonego do szkolenia inżynierów i techników oraz wspierania rozwoju zestawu umiejętności niezbędnych do realizacji projektu.

Cele długoterminowe

Indie nadal postrzegają rozwój cywilnego sektora jądrowego jako niezbędny składnik realizacji celów przemysłowych i dekarbonizacji.

JNPP będzie mieć zainstalowaną moc 9,6 GWe i generować do 75 terawatogodzin energii elektrycznej rocznie, unikając w ten sposób emisji 80 milionów ton CO2. Prawie 10 GWe bezemisyjnej mocy w obciążeniu podstawowym byłoby rzeczywiście bardzo pożądane dla zachodniej sieci indyjskiej, która będzie musiała wspierać znaczny wzrost produkcji w ciągu najbliższych dwóch dekad. Zaangażowanie Francji w indyjskie plany ekspansji energetyki jądrowej zapewni również dalszą legitymację specyficznemu indyjskiemu reżimowi odpowiedzialności nuklearnej i pomoże New Delhi nadać ton negocjacjom z innymi potencjalnymi zachodnimi partnerami w sprawie innych reaktorów lekkowodnych. Rzeczywiście, Francja może równie dobrze wyłonić się jako „nowa Rosja” dla Indii. W tej chwili wszystkie oczy są skierowane na podpisanie wiążącej umowy ramowej dla JNPP, co EDF spodziewa się, że nastąpi raczej wcześniej niż później.

Źródło: https://www.neimagazine.com/features/featureindias-dual-track-approach-9079860/

2. ROSNĄCE W ZAWROTNYM TEMPIE CENY GAZU ZIEMNEGO STWARZAJĄ NOWE MOŻLIWOŚCI DLA ENERGII JĄDROWEJ - OPINIA M. SCHELLENBERGER

W ciągu ostatniej dekady eksperci ds. energii wielokrotnie zapewniali decydentów na całym świecie, że zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii przy jednoczesnym wyłączeniu elektrowni jądrowych zwiększy bezpieczeństwo dostaw energii oraz spadek jej cen. Eksperci wskazali na radykalne zmniejszenie kosztu instalacji paneli słonecznych, turbin wiatrowych, gazu ziemnego i baterii litowych.

Ale te zapewnienia zostały zakwestionowane, gdy ceny gazu ziemnego wzrosły na całym świecie, powodując protesty uliczne i przyczyniając się do inflacji. „Nagłe spowolnienie produkcji energii elektrycznej napędzanej wiatrem u wybrzeży Wielkiej Brytanii w ostatnich tygodniach przebiło się przez regionalne rynki energii”, donosił Wall Street Journal. „Uruchomiono elektrownie opalane gazem i węglem, aby uzupełnić niedobór energii z wiatru”.

Kryzys zachwiał zaufaniem decydentów do radosnych oświadczeń zwolenników OZE. Wysokie ceny gazu ziemnego „zaskoczyły wielu ludzi”, powiedział Wall Street Journal starszy ekonomista ds. energii w wiodącej firmie analitycznej. „Gdyby miało to nastąpić zimą, kiedy mamy znacznie wyższy popyt, stanowiłoby to prawdziwy problem dla stabilności systemu”.

Nadmierna zależność od odnawialnych źródeł energii to nie jedyny powód, dla którego ceny energii osiągają rekordowo wysoki poziom w Europie. Ożywienie gospodarcze po pandemii spowodowało wzrost zapotrzebowania na energię. Susza w Skandynawii oznaczała, że mniej energii z hydroelektrowni było dostępne na eksport. Spadek poszukiwań nowych złóż gazu po 2015 r. i zbyt mała ilość gazu ziemnego zmagazynowanego na miejscu po chłodniejszej niż oczekiwano zimie również odegrały pewną rolę.

Jednak silne uzależnienie od odnawialnych źródeł energii w Europie i Stanach Zjednoczonych sprawiło, że dostawy energii elektrycznej stały się bardziej podatne na zmienność jednego produktu. W dzisiejszych sieciach elektroenergetycznych wysokie ceny gazu powodują skoki cen energii i powrót do najbrudniejszych form produkcji energii elektrycznej, w tym oleju napędowego i węgla.

Powrót do węgla był najbardziej dramatyczny w Niemczech. Ilość energii elektrycznej z wiatru była w Niemczech o 20% niższa w pierwszej połowie 2021 r. niż w pierwszej połowie 2020 r., co skutkowało o 24% wyższym zużyciem paliw kopalnych i 28% większą emisją z produkcji energii elektrycznej. Węgiel był głównym źródłem energii elektrycznej w Niemczech w pierwszej połowie 2021 r., stanowiąc 27% całkowitej produkcji energii elektrycznej.

Ale inne narody stanęły przed tym samym problemem. W ubiegłym tygodniu Irlandia została zmuszona do wydania ostrzeżenia przed możliwością wystąpienia przerw w dostawie prądu „z powodu niedoboru produkcji”. Brak wiatru w Wielkiej Brytanii spowodował, że operator sieci energetycznej zwrócił się do francuskiego giganta energetycznego Électricité de France o ponowne uruchomienie elektrowni węglowej w Nottinghamshire. W zeszłym tygodniu kalifornijskie organy regulacyjne poprosiły rząd federalny o pozwolenie na naruszenie przepisów dotyczących zanieczyszczenia powietrza, aby elektrownie wykorzystujące paliwa kopalne, w tym te z silnikami wysokoprężnymi, mogły działać dłużej niż przewidywano.

Hurtowe ceny gazu ziemnego w Europie są obecnie pięciokrotnie wyższe niż w tym samym okresie w 2019 roku. Wysokie ceny energii elektrycznej spowodowały, że Hiszpanie wyszli na ulice. Brytyjskie organy regulacyjne ds. energii zezwoliły przedsiębiorstwom energetycznym na podniesienie cen energii elektrycznej o 12%. A ceny energii w Niemczech są na najwyższym poziomie od 13 lat.

Podobna dynamika ma miejsce w Azji. „Obserwujemy utrzymywanie równowagi na rynku energii poprzez spalanie znacznie większej ilości węgla i ropy niż w ostatnich latach” – powiedział jeden z analityków. „Widzimy to już w Azji, gdzie ceny gazu są nawet wyższe niż w Europie, kraje takie jak Bangladesz i Pakistan już spalają sporo ropy do wytwarzania energii”.

Obserwatorzy rynku energii obawiają się, że ceny mogą jeszcze bardziej wzrosnąć w okresie zimowym. „Jeśli jest zimno, mamy kłopoty” – powiedział dyrektor włoskiej firmy gazowniczej. Specjalny wysłannik Departamentu Stanu USA ds. bezpieczeństwa energetycznego ostrzegł w zeszły piątek, że Europie brakuje wystarczających dostaw energii, aby przetrwać zimę. Na początku tego miesiąca prezes Europejskiego Banku Centralnego, Christine Lagarde, określiła rynki energii jako jedną z głównych przyczyn inflacji cen.

W odpowiedzi zwolennicy energii odnawialnej wezwali do jeszcze większego polegania na odnawialnych źródłach energii. Według opinii New York Times „uwolni to konsumentów od bycia zdanym na łaskę światowych rynków towarowych”. Tymczasem zwolennicy branży wiatrowej twierdzą, że morskie turbiny wiatrowe zapobiegną przerwom w dostawie prądu w Kalifornii.

Ale chociaż można powiedzieć, że panele słoneczne i turbiny wiatrowe oszczędzają paliwo, to nie „uwalniają” konsumentów od globalnych rynków towarowych. W przeciwieństwie do węgla i uranu, panele słoneczne i turbiny wiatrowe wymagają zwiększonej zależności od gazu ziemnego, który jest im potrzebny do uzupełniania ich okresowego wytwarzania energii elektrycznej. Nie stanowiło to większego problemu przez większość ostatniej dekady, bowiem ceny gazu ziemnego były na historycznie najniższych poziomach dzięki przełomom technologicznym w szczelinowaniu i wydobyciu gazu z dna morza oraz dużym inwestycjom na Wall Street w poszukiwania i odwierty.

Boom gazowy pozwolił rządom na dodanie odnawialnych źródeł energii do sieci elektroenergetycznych po stosunkowo niskich kosztach, ponieważ gaz można łatwo włączać i wyłączać w odpowiedzi na sporadyczne działanie promieni słonecznych i wiatru. I odwrotnie, stale włączone elektrownie jądrowe były uważane za nieekonomiczne ze względu na ich nieelastyczność; bardziej ekonomiczne jest eksploatowanie elektrowni jądrowych przy 100% ich mocy, ponieważ zmniejszenie ich wydajności pozwala niewiele oszczędzić lub wcale na operacjach, ale poświęca dochody ze sprzedaży energii.

A w krótkim okresie niski koszt gazu ziemnego chronił podatników przed ekonomicznymi konsekwencjami zamknięcia elektrowni jądrowych. Na przykład w stanie Nowy Jork operatorzy sieci bez znaczących reakcji byli w stanie zwiększyć produkcję z gazu ziemnego o 14% w pierwszym miesiącu po zamknięciu EJ Indian Point.

Niektórzy zwolennicy odnawialnych źródeł energii i gazu ziemnego optymistycznie twierdzą, że nowe dostawy gazu ziemnego będą dostępne w ciągu kilku tygodni, ale większość ekspertów twierdzi, że dostawy pozostaną ograniczone do 2024 r. „Nie ma szybkiego rozwiązania obecnej sytuacji” – zauważył jeden z analityków. „Klienci europejscy mają zatem nadzieję, że zima będzie łagodna, a sprzyjające wietrzne warunki złagodzą rosnące w tym roku koszty”.

Wszystko to zmieniło się teraz wraz z gwałtownie rosnącymi cenami gazu ziemnego, które przyczyniają się do inflacji w całej gospodarce. „Dynamika europejskich cen energii daje wgląd w to, co czeka inne rynki towarowe, z rosnącymi deficytami i uszczuplającymi się zapasami prowadzącymi do zwiększonej zmienności cen”, powiedział na początku tego tygodnia analityk Goldman Sachs, dodając, że „zmniejszanie popytu jest jedyną opcją przywrócenia równowagi na rynkach”.

Wpływ może być katastrofalny dla brytyjskiej produkcji. „Po prostu nie ma możliwości, aby sektor [stalowy] mógł zaakceptować dodatkowe wzrosty cen i pozostać konkurencyjnym” – powiedział dyrektor generalny UK Steel. „Od lat wzywamy rząd do podjęcia działań w sprawie cen energii i zapewnienia nam równych warunków działania”.

Awarie w Teksasie w lutym 2021 r. pokazują, jak poważne mogą być nadchodzące niedobory. Po kilku ostrych zimowych burzach, strefa zimnego powietrza rozciągająca się przez znaczną część Stanów Zjednoczonych zatrzymała turbiny wiatrowe, podczas gdy dostawy gazu malały i zamarzały rurociągi. Teksas doświadczył cztery dni przerw w dostawie prądu dla milionów obywateli amerykańskich, co doprowadziło do setek zgonów.

Kryzys w Teksasie był także sygnałem alarmowym dla inwestorów. Cena funduszy ETF (Exchange Traded Funds) energii odnawialnej wzrosła w 2020 r. w tempie do 150% wyższym niż S&P 500 i nadal rosła w 2021 r., ale załamała się w tygodniu awarii w Teksasie i od tego czasu stale spadała. Od dnia publikacji iShares Global Clean Energy spadł o 25%, Invesco Solar o 30%, a jeden z największych ETF-ów wiatrowych, First Trust Global Wind, spadł o 10% od 12 lutego 2021 r.

Wysokie ceny gazu ziemnego i malejący entuzjazm inwestorów dla OZE zwiększają szanse, że rządy utrzymają elektrownie jądrowe w USA, Europie i Azji. Wczoraj ustawodawca stanu Illinois uchwalił ustawę, popieraną przez pro nuklearną koalicję kierowaną przez związki zawodowe, Radiant Energy Fund i Kampanię na rzecz Zielonego Porozumienia Nuklearnego, aby utrzymać działanie dwóch elektrowni jądrowych.

Teraz rośnie poparcie dla utrzymania funkcjonowania elektrowni jądrowych w Belgii, Korei Południowej, Kalifornii, a nawet w Niemczech. Chociaż niegdyś dumny koreański przemysł budowy elektrowni jądrowych został poważnie naruszony, a kilka reaktorów zamknięto i anulowano, nastroje dotyczące energii jądrowej są wysokie. W sondażu przeprowadzonym na początku tego miesiąca 70% Koreańczyków z Korei Południowej stwierdziło, że kraj powinien utrzymać lub rozwinąć energię jądrową, w tym 80% osób poniżej 30 roku życia.

W Belgii nowe głosy przemawiają za energią jądrową. Assita Kanko, charyzmatyczna i obiecująca posłanka do Parlamentu Europejskiego z Belgii, wypowiada się w telewizji i mediach społecznościowych za utrzymaniem działania wszystkich belgijskich elektrowni jądrowych. Maarten Boudry, profesor Uniwersytetu w Gandawie, rozpowszechnia petycję o uratowanie wszystkich siedmiu belgijskich reaktorów jądrowych. A w sobotę 300 aktywistów pro nuklearnych zebrało się na imprezie „Stand Up for Nuclear” przed dworcem kolejowym Bruksela-Central. Emmeric Massaut, inżynier lotnictwa, który pracuje dla belgijskiej agencji kolejowej, zamknął wydarzenie pełnym pasji apelem o ratowanie elektrowni jądrowych na całym świecie.

Tymczasem pro nuklearni szefowie państw, na czele z Francją i Węgrami, wykazali się nową odwagą, by promować i bronić technologii jądrowej przed Niemcami, wspierani przez oddolnych zwolenników nuklearnych. „Sondaż pokazuje, że obecnie istnieje poparcie większości zarówno wśród członków Niemieckiej Partii Liberalnej (FDP), jak i Chrześcijańskich Demokratów (CDU) dla utrzymania funkcjonowania elektrowni jądrowych” - powiedział Bjorn Peters, dyrektor naukowy sieci aktywistów ds. energii i przyrody. (AKEN). „Jesteśmy ostrożnymi optymistami, że kryzys energetyczny zmusi polityków do ponownego rozważenia opcji jądrowej”. Jeśli tak się nie stanie, Niemcy mogą wkrótce zostać zmuszeni do wyboru między bardzo mroźną zimą albo coraz bardziej węglową.

Źródło: https://www.forbes.com/sites/michaelshellenberger/2021/09/14/skyrocketing-natural-gas-prices-create-new-opportunity-for-nuclear-energy/?sh=49e16dca424a

3. ANS ŁĄCZY SIŁY Z UNIĄ I WZYWA DO BUDOWY NOWYCH REAKTORÓW W STARYCH ELEKTROWNIACH KONWENCJONALNYCH NA PALIWA KOPALNE

Stany Zjednoczone muszą rozwijać energetykę jądrową, budując nowe reaktory w starych elektrowniach opalanych paliwami kopalnymi – polityka, która może pomóc prezydentowi Joe Bidenowi zapewnić niezawodną czystą energię i dobrze płatne miejsca pracy dla pracujących rodzin w całym kraju, powiedziały we wspólnym oświadczeniu American Nuclear Society (ANS) i International Brotherhood of Electrical Workers (IBEW).

Przewodniczący ANS Steven Nesbit i przewodniczący IBEW Lonnie Stephenson potwierdzili, że z zadowoleniem przyjęli zapisy w ponadpartyjnej ustawie w sprawie infrastruktury The Bipartisan Infrastructure Deal mającej na celu zapobieganie przedwczesnemu zamykaniu elektrowni jądrowych. Jednak zmiany klimatu wymagają, abyśmy „robili coś więcej niż tylko zachowanie istniejących reaktorów i korygowanie wad rynkowych”, powiedzieli.

Rozwój energetyki jądrowej wraz z odnawialnymi źródłami energii i wychwytywaniem dwutlenku węgla będzie konieczne, jeśli Stany Zjednoczone mają dokonać szybkiej i opłacalnej dekarbonizacji swojej gospodarki.

Jak napisano w oświadczeniu, każda próba dekarbonizacji amerykańskiej sieci energetycznej do 2035 r. i gospodarki do 2050 r. przy użyciu samych odnawialnych źródeł energii wymagałaby zagospodarowania ogromnych ilości ziemi pod panele słoneczne i turbiny wiatrowe. Badanie Uniwersytetu Princeton szacuje, że jeśli Stany Zjednoczone chcą do 2050 roku osiągnąć gospodarkę wolną od emisji dwutlenku węgla, wykorzystując jak najmniej terenu, muszą zbudować 250 dużych elektrowni jądrowych lub kilka tysięcy małych reaktorów modułowych w zamkniętych i przestarzałych elektrowniach opalanych paliwami kopalnymi.

W tym scenariuszu energia wiatrowa i słoneczna nadal stanowiłyby 44% produkcji energii elektrycznej w USA, podczas gdy 50% pochodziłoby z bezemisyjnej produkcji jądrowej i gazowej wyposażonej w technologię wychwytywania dwutlenku węgla. Przebudowa elektrowni wykorzystujących paliwa kopalne w zaawansowane reaktory lub SMR pomogłaby zapobiec niepotrzebnemu zajęciu pod panele i farmy wiatrowe do 80 milionów hektarów w USA – dwukrotnej powierzchni Kalifornii.

W oświadczeniu stwierdzono, że wyłączane starzejące się i wyeksploatowane elektrownie węglowe są idealnymi lokalizacjami dla SMR ze względu na istniejące połączenia sieciowe, dostępne zasoby wody i bliskość miejsca, w którym mieszkają i pracują Amerykanie. Fabrycznie zbudowane, prefabrykowane SMR mogą być dostępne online szybciej, aby uzupełnić odnawialne źródła energii niż jakiekolwiek inne dyspozycyjne źródło czystej energii.

„Umieszczając reaktory w zamkniętych elektrowniach węglowych, administracja Bidena może mądrze wykorzystać istniejącą sieć energetyczną, aby zaspokoić przyszłe zapotrzebowanie na czystą energię w sercu i miastach Ameryki” – powiedział. „Obejmuje to dostarczanie energii elektrycznej do ładowania rosnącej floty pojazdów elektrycznych i przemysłowego ciepła procesowego do produkcji wodoru, paliw, nawozów, stali, tworzyw sztucznych i innych chemikaliów”.

Przebudowa elektrowni na paliwa kopalne w elektrownie jądrowe pozwoliłaby wykorzystać istniejące sieci i łańcuchy dostaw przemysłu energetycznego, aby rekrutować, szkolić i zapewniać wykwalifikowaną siłę roboczą do projektów jądrowych.

Źródło: https://www.nucnet.org/news/ans-joins-forces-with-union-to-call-for-new-reactors-at-old-fossil-fuel-sites-9-3-2021

4. WEDŁUG MAEA „ZNACZĄCE DZIAŁANIA” MOGĄ DOPROWADZIĆ DO PODWOJENIA MOCY JĄDROWYCH DO 2050 R.

Międzynarodowa Agencja Energii Atomowej (MAEA) skorygowała w górę swoje prognozy potencjalnego wzrostu komercyjnych mocy jądrowych po raz pierwszy od wypadku Fukushima-Daiichi ponad dekadę temu – sugerując, że dzięki znaczącym działaniom, w tym przyspieszonemu wdrażaniu nowych technologii jądrowych, mogą się one podwoić do 2050 roku.

Agencja z siedzibą w Wiedniu stwierdza, że zmiana w jej prognozach dotyczących energii jądrowej, zawartych w najnowszym opublikowanym we wrześniu raporcie Energy, Electricity and Nuclear Power Estimates for the Period up to 2050 nie oznacza jeszcze nowego trendu, ale pojawia się, gdy świat dąży do odejścia od paliw kopalnych w celu walki ze zmianami klimatu. Wiele krajów rozważa wprowadzenie energii jądrowej do swojego bilansu energetycznego w celu zwiększenia niezawodnej i czystej produkcji energii elektrycznej.

W scenariuszu optymistycznym MAEA przewiduje obecnie, że światowe jądrowe moce wytwórcze podwoją się z 393 GW w ubiegłym roku do 792 GW (netto) do 2050 r. W porównaniu z prognozą wysokiego wzrostu z poprzedniego roku wynoszącą 715 GW do 2050 r., szacunek został skorygowany w górę o nieco ponad 10%.

Realizacja scenariusza optymistycznego wymagałaby podjęcia znaczących działań, w tym przyspieszonego wdrażania innowacyjnych technologii jądrowych. Prognozy dotyczące niskiego wzrostu wskazują, że światowe moce jądrowe do 2050 r. pozostaną zasadniczo takie same jak obecnie, na poziomie 392 GW.

„Nowe prognozy MAEA pokazują, że energia jądrowa będzie nadal odgrywać niezastąpioną rolę w produkcji energii niskoemisyjnej” – powiedział dyrektor generalny MAEA, Rafael Grossi. „Wyniki raportu stanowią zachęcający znak rosnącej świadomości, że energetyka jądrowa, która nie emituje dwutlenku węgla podczas pracy, jest absolutnie niezbędna w naszych wysiłkach na rzecz osiągnięcia zerowej emisji netto”.

Zgodnie z raportem, tegoroczne prognozy odzwierciedlają rosnące zrozumienie dla kwestii zmian klimatycznych i znaczenia energetyki jądrowej w ograniczaniu emisji z wytwarzania energii elektrycznej. Zobowiązania wynikające z porozumienia paryskiego z 2015 r. mogą wspierać rozwój energetyki jądrowej, jeśli niezbędna polityka energetyczna i projekty rynkowe ułatwią inwestycje w dyspozycyjne, niskoemisyjne technologie. Prognozy MAEA dotyczące podwojenia mocy jądrowych do 2050 r. są zbliżone do prognoz Międzynarodowej Agencji Energii w publikacji Net Zero by 2050 – A Roadmap for the Global Energy Sector z maja tego roku.

Ponieważ oczekuje się, że globalna produkcja energii elektrycznej podwoi się w ciągu najbliższych trzech dekad, moce wytwórcze energetyki jądrowej będą musiały znacznie wzrosnąć, aby utrzymać obecny udział w bilansie energetycznym.

Zgodnie z optymistycznym scenariuszem MAEA, energia jądrowa może stanowić około 12% światowej produkcji energii elektrycznej do 2050 r., w porównaniu z 11% w prognozach wysokiego wzrostu z zeszłego roku na 2050 r. W 2020 r. energetyka jądrowa wyprodukowała około 10% światowej energii elektrycznej. Scenariusz niskiego wzrostu pozostał niezmieniony, przy przewidywanym udziale energii jądrowej na poziomie 6% w całkowitej produkcji energii elektrycznej. Węgiel pozostaje dominującym źródłem energii do produkcji energii elektrycznej na poziomie około 37% w 2020 r., niewiele zmieniając się od 1980 r.

Nowe technologie niskoemisyjne, takie jak jądrowa produkcja wodoru lub małe i zaawansowane reaktory, będą miały kluczowe znaczenie dla osiągnięcia zera emisji netto. Energetyka jądrowa może zapewnić rozwiązania w zakresie wzrostu zużycia energii elektrycznej, problemów z jakością powietrza i bezpieczeństwa dostaw energii. Obecnie trwają prace nad wieloma innowacjami na rzecz szerszego wykorzystania technik jądrowych w pokrewnych dziedzinach, takich jak produkcja ciepła lub wodoru.

W przypadku coraz większej liczby reaktorów wdrażane są programy zarządzania starzeniem się i długoterminowej eksploatacji (LTO). Około dwie trzecie reaktorów jądrowych działa od ponad 30 lat. Eksploatację kilku elektrowni przedłużono do 60, a nawet do 80 lat, ale w dłuższej perspektywie potrzebna są znaczące ilości nowych mocy jądrowych, aby zrównoważyć wyłączenia elektrowni ze względu na ich wiek. Potrzebnych będzie wiele nowych elektrowni, aby utrzymać obecną rolę energetyki jądrowej w bilansie energetycznym. Pozostaje pewien stan niepewności co do wymiany tych reaktorów, szczególnie w Europie i Ameryce Północnej.

Źródło: https://www.nucnet.org/news/significant-action-could-see-nuclear-capacity-double-by-2050-9-4-2021

Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet, NEInt, Forbes