Zapraszamy do zapoznania się z jądrowymi wiadomościami ze świata z 4 października 2021 r.
Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
4 października 2021 r.
BIEŻĄCY PRZEGLĄD WYDARZEŃ W ENERGETYCE JĄDROWEJ NA ŚWIECIE
|
SZEF IEA MÓWI, ŻE PROGRAM BUDOWY NOWYCH REAKTORÓW MOŻE BYĆ POTRZEBNY, ABY POMÓC OSIĄGNĄĆ CELE KLIMATYCZNE Fatih Birol, szef Międzynarodowego Agencji Energetycznej (IEA) twierdzi, że energetyka jądrowa ma do odegrania ważną rolę w powstającej nowej globalnej gospodarce czystej energii, ale analizy wykazały, że globalna moc reaktorów powinna wzrosnąć trzykrotnie do 2050 r., jeśli mają zostać osiągnięte światowe cele zerowej emisji netto. EXELON UJAWNIA PLANY INWESTYCYJNE W ILLINOIS Exelon Generation ogłosił plany dotyczące projektów kapitałowych o wartości ponad 300 milionów dolarów w elektrowniach jądrowych Byron i Dresden oraz zatrudnienia 650 pracowników, po uchwaleniu przez stan Illinois przepisów dotyczących czystej energii. Jednocześnie firma przedstawiła kierownictwo dwóch spółek, które powstaną w wyniku rozdzielenia jej regulowanych przedsiębiorstw energetycznych i działalności energetycznej na rynkach konkurencyjnych. Regulowana część ma nazywać się Exelon, a konkurencyjny biznes - Constellation. 60 LAT ENERGII JĄDROWEJ W KOSMOSIE TO DOPIERO POCZĄTEK Tego lata NASA obchodziła 60. rocznicę lotu kosmicznego z jądrowym źródłem zasilania. Transit IV-A był eksperymentalnym satelitą nawigacyjnym z radioizotopowym generatorem prądu, wystrzelonym przez Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory z Cape Canaveral 29 czerwca 1961 roku. POROZUMIENIE PALIWOWE Z MOSKWĄ MOŻE STANOWIĆ ZAGROŻENIE DLA BEZPIECZEŃSTWA, STWIERDZA SZWEDZKA PARLAMENTARZYSTKA Szwedzka parlamentarzystka poprosiła minister spraw zagranicznych Ann Linde o wyjaśnienie stanowiska w sprawie rosyjskiego paliwa jądrowego dla Vattenfall. Pyta, w jaki sposób umowa dotycząca paliwa jądrowego między państwowym przedsiębiorstwem Vattenfall a rosyjską państwową korporacją jądrową Rosatom wpływa na szwedzką strategię bezpieczeństwa narodowego. |
1. SZEF IEA MÓWI, ŻE PROGRAM BUDOWY NOWYCH REAKTORÓW MOŻE BYĆ POTRZEBNY, ABY POMÓC OSIĄGNĄĆ CELE KLIMATYCZNE
Fatih Birol, szef Międzynarodowego Agencji Energetycznej (IEA) twierdzi, że energetyka jądrowa ma do odegrania ważną rolę w powstającej nowej globalnej gospodarce czystej energii, ale analizy wykazały, że globalna moc reaktorów powinna wzrosnąć trzykrotnie do 2050 r., jeśli mają zostać osiągnięte światowe cele zerowej emisji netto.
Birol powiedział na konferencji ministerialnej Partnerstwa na rzecz Transatlantyckiej Współpracy Energetycznej i Klimatycznej w Warszawie, że jeśli kraje poważnie podchodzą do realizacji celów klimatycznych, to taki wysiłek wymagałby budowy 30 GW nowych mocy jądrowych co roku, pięciokrotnie więcej niż było budowane corocznie przez ponad dekadę.
Powiedział, że odnawialne źródła energii stanowią ponad 90% nowych mocy zainstalowanych na całym świecie w ciągu ostatnich dwóch lat, ale ich rosnący udział wymaga od decydentów zastanowienia się jak dokonywać integracji przerywanego wytwarzania z rynkami energetycznymi. „W dni bez słońca lub bez wiatru… to ogromny problem związany z bezpieczeństwem energetycznym” – powiedział.
Według Birola bez zmiany polityki udział energetyki jądrowej w Europie może spaść z około 20% do około 5% – trend, który przyniesie wyzwania dla systemów energetycznych w czasie, gdy węgiel będzie wycofywany z bilansu.
Stwierdził: „Jeśli udział energetyki jądrowej spadnie, jak my w Europie zrównoważymy rynki, zabezpieczymy dostawy energii elektrycznej i utrzymamy ceny energii na przystępnym poziomie?”
Energetyka jądrowa stoi przed wyzwaniami związanymi z długim czasem budowy i wysokimi początkowymi kosztami kapitałowymi, które utrudniają rozbudowę mocy zainstalowanej, powiedział Birol, ale dodał, że większa standaryzacja przemysłowa i regulacyjna może pomóc w poprawie tych warunków.
Birol powiedział, że IEA ma ogromne oczekiwania w stosunku do małych reaktorów modułowych, które mogą być tańsze i szybsze w budowie oraz mogą być elastycznie wykorzystywane do dostarczania ciepła przemysłowego i wspomagania produkcji wodoru.
Powiedział również, że długoterminowa eksploatacja istniejących bloków jądrowych poprzez wydłużanie ich żywotności jest jednym z najtańszych sposobów na zmniejszenie emisji CO2 i może konkurować ekonomicznie z dowolnym źródłem wytwarzania energii.
W majowym raporcie IEA stwierdziła, że energetyka jądrowa może wnieść znaczący wkład w budowę globalnego sektora energetycznego o zerowej emisji gazów cieplarnianych netto w 2050 r., chociaż dwie trzecie nowych mocy jądrowych prawdopodobnie powstanie w gospodarkach rozwijających się, gdzie flota reaktorów może wzrosnąć czterokrotnie do 2050 roku.
W raporcie tym stwierdzono, że produkcja energetyki jądrowej może wzrosnąć o 40% do 2030 r. i podwoić się do 2050 r., chociaż jej ogólny udział w wytwarzaniu prawdopodobnie spadnie poniżej obecnych 10% w 2050 r. Ostrzegł, że pozostanie na ścieżce do zerowej emisji netto wymaga „natychmiastowego oraz masowe wdrażanie wszystkich dostępnych czystych i wydajnych technologii energetycznych”.
2. EXELON UJAWNIA PLANY INWESTYCYJNE W ILLINOIS
Exelon Generation ogłosił plany dotyczące projektów kapitałowych o wartości ponad 300 milionów dolarów w elektrowniach jądrowych Byron i Dresden oraz zatrudnienia 650 pracowników, po uchwaleniu przez stan Illinois przepisów dotyczących czystej energii. Jednocześnie firma przedstawiła kierownictwo dwóch spółek, które powstaną w wyniku rozdzielenia jej regulowanych przedsiębiorstw energetycznych i działalności energetycznej na rynkach konkurencyjnych. Regulowana część ma nazywać się Exelon, a konkurencyjny biznes - Constellation.
We wrześniu Exelon formalnie uchylił swoją decyzję o wyłączeniu elektrowni jądrowych Byron i Dresden po tym, jak gubernator stanu Illinois JB Pritzker podpisał nowy stanowy pakiet legislacyjny dotyczący energii. Ustawa obiecuje 694 mln dolarów wsparcia dla borykającego się z problemami ekonomicznymi sektora energetyki jądrowej. Exelon powiedział, że chociaż przepis dotyczący wsparcia nuklearnego w ustawie stanowi mniej niż 20% kosztów ogólnego ustawodawstwa w nadchodzących latach, to ma ogromny wpływ na klimat i cele gospodarcze stanu. Ratowanie elektrowni chroni dwie trzecie czystej energii stanu, pozwala uniknąć 70% wzrostu emisji, utrzymuje 28000 bezpośrednich i pośrednich miejsc pracy oraz zapobiega wzrostowi rocznych cen energii dla konsumentów o 480 mln USD. Firma poinformowała, że spodziewa się również obsadzić 650 wakujących stanowisk w całym stanie.
Rozpoczęto już przeładunek paliwa w pierwszym bloku EJ Byron i firma planuje w ciągu najbliższych pięciu lat zainwestować w tej elektrowni ponad 140 mln USD w różne projekty: remont głównego generatora; wymiana transformatorów; modernizacja światłowodowego systemu sterowania; oraz wymiana różnych pomp, silników i rurociągów w zakładzie. Większość z tych projektów będzie miała miejsce podczas przerw na przeładunek paliwa rozpoczynających się w przyszłym roku, powiedział Exelon.
Przeładunek paliwa w bloku Dresden 2 nastąpi podczas listopadowej przerwy. Prawie 170 mln USD w projektach kapitałowych zaplanowanych w ciągu najbliższych pięciu lat dla tego zakładu obejmuje modernizację sześciu zbiorników wymienników ciepła z wodą zasilającą; rozszerzony remont głównego generatora; remonty podzespołów elektrycznych; wymiana zamkniętych rurociągów chłodzących; oraz modernizację elementów obwodów oprzyrządowania jądrowego.
Dave Rhoades, dyrektor ds. jądrowych Exelon Generation, powiedział, że firma szybko zmierza do ponownego zatrudnienia pracowników i wymiany paliwa we wszystkich swoich elektrowniach jądrowych. „Instalacje te są nie tylko ważne z powodu czystej energii, którą wytwarzają, ale są potężnym motorem gospodarczym dla lokalnych społeczności, wnosząc co roku ponad 1,6 miliarda dolarów do PKB stanu Illinois” – powiedział. „Dzięki temu przełomowemu prawodawstwu szybko dążymy do ponownego wyposażenia i uzupełnienia paliwa we wszystkich naszych elektrowniach jądrowych do pracy 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu, produkując bezemisyjną energię elektryczną w obciążeniu podstawowym dla ponad 10 milionów domów i firm” – dodał.
EJ Byron ma dwa reaktory wodne ciśnieniowe, które rozpoczęły działalność komercyjną w 1985 i 1987 roku, a Dresden jest wyposażona w dwa reaktory wodne wrzące, które rozpoczęły działalność komercyjną w 19700 i 1971 roku.
Byron i Dresden rozpoczną również wkrótce pierwsze z wielu nowych zajęć szkoleniowych dla kilkudziesięciu licencjonowanych operatorów, którzy staną się kolejnym pokoleniem pracowników obsługujących zakłady.
Exelon powiedział, że pomimo tego, że Dresden i Byron należą do najbezpieczniejszych, najbardziej wydajnych i niezawodnych jednostek w 93-reaktorowej flocie jądrowej w kraju, doświadczyły niedoborów dochodów w wysokości setek milionów dolarów z powodu reguł rynkowych, które pozwalają zakładom paliw kopalnych na zaniżanie cen na regionalnych rynkach energii elektrycznej. Oprócz EJ Byron i Dresden przepisy stwarzają szansę na zachowanie elektrowni jądrowej w Braidwood, która również jest zagrożona ekonomicznie i zagrożona przedwczesnym wyłączeniem. Sześć elektrowni jądrowych Exelon w Illinois, które łącznie wytwarzają ponad 50% energii elektrycznej stanu, to Braidwood, Byron, Clinton, Dresden, LaSalle i Quad Cities. Zakłady posiadają łącznie 11 bloków energetycznych w eksploatacji komercyjnej.
Nowe firmy
Exelon w lutym ogłosił plany rozdzielenia swoich regulowanych przedsiębiorstw energetycznych i konkurencyjnej działalności energetycznej na dwie spółki notowane na giełdzie, z których jedna obejmuje przedsiębiorstwa energetyczne i gazowe, które obsługują około 10 milionów klientów w Delaware, Dystrykcie Kolumbii, Illinois, Maryland, New Jersey i Pensylwanii, a drugą utworzą jego aktywa wytwórcze, w tym ponad 18700 MWe mocy zainstalowanej w 21 reaktorach w obiektach w Illinois, Maryland, Nowy Jork i Pensylwanii.
Właśnie ogłoszono, że obecny prezes i dyrektor generalny Exelon Christopher Crane będzie nadal pełnił funkcję dyrektora generalnego regulowanej działalności użyteczności publicznej, która będzie nazywać się Exelon, a Joseph Dominguez, obecnie dyrektor generalny ComEd, został mianowany dyrektorem generalnym Exelon Generation i przyszłym dyrektorem generalnym konkurencyjnego biznesu energetycznego, który będzie się nazywał Constellation.
Obecny dyrektor finansowy firmy Exelon, Joseph Nigro, będzie nadal pełnił funkcję dyrektora finansowego firmy Exelon, podczas gdy Daniel Eggers, obecnie starszy wiceprezes ds. finansów korporacyjnych w firmie Exelon, został mianowany dyrektorem finansowym firmy Exelon Generation i nowym dyrektorem finansowym firmy Constellation. Calvin Butler, obecnie dyrektor generalny Exelon Utilities, obejmie funkcję tymczasowego dyrektora generalnego ComEd, oprócz swoich obecnych obowiązków.
„Constellation będzie największym producentem czystej energii w kraju, co da naszej rozległej platformie skierowanej do klientów przewagę konkurencyjną, ponieważ konsumenci i decydenci coraz częściej domagają się zrównoważonych rozwiązań energetycznych” – powiedział Dominguez.
Rozdzielenie zostanie zakończone w pierwszym kwartale 2022 r., w oczekiwaniu na zakończenie pozostałych zgód regulacyjnych.
Źródła: https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Exelon-reveals-Illinois-investment-plans-new-comp;
3. 60 LAT ENERGII JĄDROWEJ W KOSMOSIE TO DOPIERO POCZĄTEK
James Conca dla Forbesa
Tego lata NASA obchodziła 60. rocznicę lotu kosmicznego z jądrowym źródłem zasilania. Transit IV-A był eksperymentalnym satelitą nawigacyjnym z radioizotopowym generatorem prądu, wystrzelonym przez Johns Hopkins University Applied Physics Laboratory z Cape Canaveral 29 czerwca 1961 roku.
Generator radioizotopowy SNAP-3B na pokładzie Transita IV-A wytwarzał 2,7 W mocy elektrycznej, która wystarcza do zasilania żarówki LED. Niemniej jednak satelita pobił rekordy czasu trwania misji, okrążając Ziemię ponad 25 000 razy, zanim stał się najstarszym działającym satelitą USA w maju 1964 roku. Satelita potwierdził, że równik Ziemi jest eliptyczny.
Od tego czasu NASA wykonała ponad 25 misji z jądrowym systemem zasilania w energie elektryczną.
Radioizotopowe generatory termoelektryczne (radioisotope thermoelectric generator, RTG) wykorzystują termopary do przekształcania ciepła pochodzącego z rozpadu promieniotwórczego izotopu plutonu-238 na energię elektryczną i są jednym z dwóch praktycznych sposobów zapewnienia długoterminowej energii elektrycznej w kosmosie. Inną opcją są panele słoneczne, ale energia słoneczna staje się mniej wydajna, gdy statki kosmiczne podróżują dalej od Słońca – poza orbitą Marsa, stają się bezużyteczne. Źródła chemiczne nie działają zbyt długo, ponieważ ich gęstość energii jest zbyt niska, a ich waga jest zaporowa podczas długich misji.
Radioizotopowe systemy zasilania są niezawodne i wydajne, według June Zakrajsek, dyrektor biura programu Radioizotopowych systemów zasilania NASA w Glenn Research Center. „Działają nieprzerwanie podczas długotrwałych misji kosmicznych, niezależnie od światła słonecznego, temperatury, promieniowania cząstek naładowanych lub warunków powierzchniowych, takich jak gęste chmury lub pył. Pozwoliły nam na eksplorację Układu Słonecznego od Słońca do Plutona i dalej” – powiedziała.
Izotop pluton-238 wykorzystywany przez NASA jako paliwo w systemach zasilania RTG jest dostarczany w ramach partnerstwa z Departamentem Energii Stanów Zjednoczonych (DOE). Jest wytwarzany przez napromieniowanie neptunu-237 i jest obecnie produkowany przez Oak Ridge National Laboratory we współpracy z Idaho i Los Alamos National Laboratories.
Systemy RTG zasilały pakiety eksperymentów na powierzchni Księżyca w każdej misji lądowania Apollo, a także misje kosmiczne Pioneer, Viking, Voyager, Galileo, Ulysses, Cassini i New Horizons.
Statek kosmiczny New Horizon przeleciał obok najbardziej odległego obiektu, jaki kiedykolwiek zaobserwowano z bliska - Ultima Thule, daleko poza Plutonem, w regionie zwanym Pasem Kuipera, poza właściwym Układem Słonecznym. Kontynuuje podróż do Obłoku Oorta, najbardziej zewnętrznego obszaru Układu Słonecznego, który pozostał z pierwotnej mgławicy, z której uformowało się Słońce i planety. Wtedy całkowicie opuści nasz Układ Słoneczny.
Statek kosmiczny nie mógłby tego zrobić bez energii jądrowej. Jak dotąd NASA radziła sobie dobrze z małymi systemami jądrowymi, które zasilają nasze bezzałogowe statki kosmiczne na odległe planety. Ale do lotów ludzi na Marsa i dalej, lub do zakładania kolonii na Księżycu lub Marsie, potrzebne są większe systemy, nawet rzeczywiste reaktory jądrowe, jak stwierdzono w raporcie National Academies.
I NASA idzie w tym kierunku w dobrym tempie. Departament Energii i NASA przyznały trzem zespołom jednoroczne kontrakty o wartości 5 milionów dolarów na przeprowadzenie badań nad koncepcja kosmicznego termicznego napędu jądrowego. Nawet Departament Obrony poszukuje silników rakietowych z termicznym napędem jądrowym do wysyłania satelitów manewrujących dalej poza orbitą Ziemi.
NASA uważa, że reaktor jądrowy, który byłby używany do podróży kosmicznych, mógłby być gotowy do 2022 r., według Patricka McClure'a, szefa projektu Kilopower, który powstał we współpracy Departamentu Energii i NASA. Reaktor pomyślnie przeszedł testy naziemne i jest przygotowany do prób w locie.
Tworzymy nawet kombinezony chroniące przed promieniowaniem dla poszczególnych astronautów do użytku podczas długich misji, kamizelkę chroniącą przed promieniowaniem o nazwie StemRad.
Tak więc, gdy przygotowujemy się do większej rządowej i prywatnej komercyjnej eksploracji i rozwoju badań kosmosu, będziemy nadal wykorzystywać energię jądrową, aby zasilać nasze statki kosmiczne i kolonie, a być może udać się w miejsca zlokalizowane poza naszym Układem Słonecznym.
4. POROZUMIENIE PALIWOWE Z MOSKWĄ MOŻE STANOWIĆ ZAGROŻENIE DLA BEZPIECZEŃSTWA, STWIERDZA SZWEDZKA PARLAMENTARZYSTKA
Szwedzka parlamentarzystka poprosiła minister spraw zagranicznych Ann Linde o wyjaśnienie stanowiska w sprawie rosyjskiego paliwa jądrowego dla Vattenfall. Pyta, w jaki sposób umowa dotycząca paliwa jądrowego między państwowym przedsiębiorstwem Vattenfall a rosyjską państwową korporacją jądrową Rosatom wpływa na szwedzką strategię bezpieczeństwa narodowego.
Laila Naraghi, członkini większości socjaldemokratów, powiedziała w pisemnym zapytaniu, że Rosja chce poszerzyć swoją sferę wpływów poprzez eksport produktów związanych z energią jądrową, zarówno paliwa jądrowego, jak i gotowych reaktorów.
Wezwała minister Linde do wyjaśnienia, w jaki sposób ryzyko zakupu paliwa jądrowego z Rosji zostanie uwzględnione w zaktualizowanej strategii bezpieczeństwa narodowego rządu, która zostanie opublikowana pod koniec roku. Linde ma odpowiedzieć na pytanie Naraghi w dniu 6 października.
Naraghi powiedziała, że Szwecja od dawna kupuje uran – surowiec do produkcji paliwa jądrowego – od Rosji za pośrednictwem Vattenfall, który jest większościowym właścicielem trzech reaktorów działających w EJ Forsmark i dwóch w EJ Ringhals. Szwecja dotąd nie kupowała paliwa z Rosji, ale zmieniło się to w 2016 roku, kiedy Vattenfall zawarł umowę z firmą paliwową TVEL, spółką zależną Rosatomu.
Naraghi stwierdziła, że interesy Rosatomu można utożsamiać z interesami Rosji, ponieważ firma jest „pod rządami państwa rosyjskiego”.
Według Naraghi kupowanie uranu z Rosji nie stanowi bezpośredniego zagrożenia bezpieczeństwa, ponieważ produkcja paliwa odbywa się w Szwecji lub innych krajach UE. Jednak kupowanie gotowego paliwa jądrowego z Rosji oznacza, że Szwecja musi ujawnić informacje o swojej infrastrukturze krytycznej. Produkcja i dostawa paliwa jądrowego oznaczają również konieczność przebywania rosyjskiego personelu „na miejscu” przy reaktorach, których lokalizacja zgodnie ze szwedzkim ustawodawstwem jest informacją niejawną.
Szwecja może również potrzebować dzielić się oprogramowaniem z Rosją symulacjami bezpieczeństwa i podobnymi informacjami, zauważyła Naraghi w swoim pytaniu. „Aby kupić paliwo jądrowe z Rosji, Vattenfall musi dostarczyć informacje na temat rodzaju paliwa wymaganego w naszych reaktorach, cennymi i poszukiwanymi danymi dla zagranicznych mocarstw” – powiedziała.
W 2013 r. były minister spraw zagranicznych Carl Bildt odpowiedział na podobne pytanie Petera Hultqvista, byłego przewodniczącego komisji obrony szwedzkiego parlamentu, a obecnie ministra obrony, mówiąc, że państwo nie identyfikuje dostawców poszczególnych firm – w tym państwowych – wykorzystywanych do ich produkcji energii. „W tym kontekście nie zamierzam podejmować żadnych kroków w celu wyjaśnienia analizy polityki bezpieczeństwa relacji biznesowych Vattenfall”.
Kwestie związane z rosyjskim paliwem jądrowym pojawiają się w szwedzkim parlamencie od 2013 roku i kolejne rządy wyrażały podobne stanowiska. Naraghi zauważyła, że UE w swojej strategii energetycznej wskazała, że blok nie powinien stawiać się w sytuacji uzależnienia od rosyjskich elektrowni jądrowych i paliwa.
Opracowano w DEJ na podstawie: WNN, NucNet, Forbes