Polski Atom

Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska

7 września 2022 r.

I. Bieżące Wydarzenia w Energetyce Jądrowej na Świecie

1. Zakończono testy modułu wzbogacania laserowego

Pierwszy pełnowymiarowy moduł systemu laserowego wzbogacania uranu opracowany przez Silex Systems Ltd do wdrożenia w komercyjnym zakładzie demonstracyjnym Global Laser Enrichment (GLE) pomyślnie przeszedł ośmiomiesięczne testy w Australii. Moduł zostanie teraz wysłany do USA w celu zainstalowania w zakładzie GLE.

Moduł został zaprojektowany, zbudowany i przetestowany zgodnie ze specyfikacjami GLE w centrum rozwoju technologii laserowej firmy Silex w Lucas Heights w Australii. Rygorystyczny program testów w warunkach operacyjnych zbliżonych do warunków zakładu obejmował niezależny przegląd na miejscu modułu systemu laserowego przez specjalistycznego wykonawcę inżynieryjnego z USA, który, jak twierdzi Silex, uzyskał pozytywną oceną. Niezawodność systemu była szczególnym celem testów. GLE jest wyłącznym światowym licencjobiorcą technologii laserowej SILEX do wzbogacania uranu.

„Jest to kluczowy kamień milowy dla technologii wzbogacania uranu SILEX, która pokazuje zdolność naszych systemów laserowych do niezawodnej pracy na skalę komercyjną przez dłuższy czas” – powiedział dyrektor zarządzający Silex, Michael Goldsworthy.

Dyrektor generalny GLE, Stephen Long wyraził zadowolenie z wydajności i możliwości osiągniętych przez system laserowy Silex i stwierdził, że obecnie oczekuje na zainstalowanie pierwszego modułu w pętli testowej, gdzie zostanie on zintegrowany z technologią GLE, aby zademonstrować wydajność separacji izotopowej na dużą skalę. GLE dąży do komercjalizacji w Stanach Zjednoczonych wzbogacania uranu opartego na technologii laserowej i poszerzania krajowych dostaw paliwa jądrowego.

Moduł pętli testowej jest obecnie wycofywany z eksploatacji i pakowany do wysyłki do Zakładu Pętli Testowych GLE w Wilmington w Północnej Karolinie, gdzie ma zostać zainstalowany przed końcem tego roku. Trwa budowa dodatkowych identycznych modułów systemu laserowego wymaganych do komercyjnego pilotażowego projektu demonstracyjnego, a wszystkie moduły mają zostać wysłane do Wilmington do końca 2023 roku.

GLE poinformowało, że planuje zakończyć komercyjny pilotażowy projekt demonstracyjny do połowy lat 20., po czym oceni harmonogram komercjalizacji, dodając, że operacje komercyjne mogą rozpocząć się już w 2027 roku, w zależności od popytu rynkowego i innych czynników. Akcjonariusze GLE, Silex i Cameco, oceniają ramy czasowe dla proponowanego zakładu wzbogacania laserowego Paducah (PLEF), który zostanie zbudowany do produkcji sześciofluorku uranu (UF6) z zapasów zubożonego uranu Departamentu Energii USA w ramach umowy z 2016 r.

Oprócz produkcji UF6 z przerobu uranu zubożonego GLE przewiduje również dalszy rozwój PLEF w celu wykorzystania technologii laserowej do produkcji nisko wzbogaconego uranu do zasilania istniejących reaktorów oraz nisko wzbogaconego uranu o podwyższonej zawartości U-235 (HALEU) - do zaawansowanych małych reaktorów modułowych nowej generacji.

2. Rząd Wielkiej Brytanii przeznacza więcej środków na Sizewell C

Rząd Wielkiej Brytanii zapewni 700 mln GBP (807 mln USD) na finansowanie projektu elektrowni jądrowej Sizewell C, zapowiedział odchodzący premier Boris Johnson podczas przemówienia w elektrowni Sizewell B w Suffolk w Anglii.

„Musimy wziąć się do roboty i dogadać z Sizewell C. Dlatego wykładamy do tego interesu 700 milionów funtów” – powiedział Johnson, którego następczyni Liz Truss objęła urząd premiera we wtorek.

Odchodzący premier zauważył, że jest to część 1,7 miliarda funtów nowego bezpośredniego finansowania rządowego przeznaczonego na rozwój projektu jądrowego na dużą skalę, ogłoszonego w październiku.

Plan zakłada, że Sizewell C będzie wyposażony w dwa reaktory EPR wytwarzające 3,2 GW energii elektrycznej, co wystarczy, aby zasilić około sześciu milionów domów. Byłaby to „replika” fabryki Hinkley Point C, budowanej obecnie w Somerset. Firma EDF Energy złożyła w maju 2020 roku wniosek o pozwolenie na budowę (wniosek planistyczny) dla elektrowni, które zostało wydane w lipcu br. EDF Energy spodziewa się podjąć ostateczną decyzję inwestycyjną jeszcze w tym roku lub w 2023 roku.

„W ciągu najbliższych kilku tygodni jestem absolutnie przekonany, że przekroczymy tę granicę, bo szaleństwem byłoby tego nie zrobić."

W styczniu rząd Wielkiej Brytanii zapewnił finansowanie w wysokości 100 mln GBP na rozwój projektu, a także przyjął przez parlament prawodawstwo umożliwiające nowy sposób finansowania nowych dużych projektów infrastrukturalnych – model Regulowanej Bazy Aktywów (RAB) – i w tym przypadku zapewnił sobie możliwość objęcia 20% udziałów w projekcie.

„Ten nowy reaktor jest tylko częścią naszej wielkiej brytyjskiej kampanii nuklearnej. Będziemy budować jeden reaktor rocznie. Zbudujemy je w całym kraju, co najmniej osiem z nich, duże i małe reaktory modułowe” – powiedział Johnson. "Mówię idźcie w kierunku energetyki jądrowej, idźcie w dużą skalę i idźcie z Sizewell C."

Ogłoszenie dodatkowych funduszy rządowych zostało przyjęte z zadowoleniem przez Stowarzyszenie Przemysłu Jądrowego (NIA), nazywając je „mile widzianym i na czasie wzmocnieniem brytyjskiego bezpieczeństwa energetycznego”.

Dyrektor generalny NIA, Tom Greatrex stwierdził, że ta decyzja rządu jest kolejnym ważnym krokiem w kierunku rozpoczęcia budowy w Sizewell C, co pozwoli na zmniejszenie zużycia gazu, obniżenie rachunków i stworzenie stabilnych, bezpiecznych, dobrze płatnych miejsc pracy dla ludzi w całym kraju.

„Następny rząd powinien podtrzymać ten impet, nadając energii jądrowej zieloną etykietę, na jaką zasługuje w zrównoważonej taksonomii inwestycyjnej. Sizewell C powinno być początkiem nowej ery w budownictwie jądrowym, aby zapewnić nasze bezpieczeństwo energetyczne na resztę tego stulecia”.

3. Kalifornia głosuje za pozostawieniem Diablo Canyon

W czasie, gdy Kalifornia ogłasza alert temperaturowy, jej ustawodawcy w przeważającej większości przegłosowali projekt ustawy, która umożliwi jedynej elektrowni jądrowej działającej w tym stanie eksploatację nawet o pięć lat dłużej niż dotychczas planowano.

Zgromadzenie kalifornijskie uchwaliło ustawę senacką 846 (SB846) stosunkiem głosów 69 do 3 tuż przed zamknięciem sesji ustawodawczej, która zakończyła się 31 sierpnia. Ustawa wróciła następnie do Senatu – gdzie powstała – w celu ostatecznego głosowania potrzebnego do przekazania go do podpisu gubernatorowi Gavinowi Newsomowi. Trzydziestu jeden senatorów głosowało za ustawą, przy jednym głosie sprzeciwu.

Tego samego dnia, gdy ustawodawca uchwalił SB846, Kalifornia ogłosiła stan wyjątkowy ze względu na znaczną falę upałów, przynoszącą temperatury przekraczające 100°F (38°C) i obciążającą kalifornijską sieć energetyczną. Kalifornijski niezależny operator systemu poprosił konsumentów o zmniejszenie zużycia energii elektrycznej między godziną 16:00 a 21:00 w dniach 31 sierpnia i 1 września, mówiąc: „To najbardziej krytyczny czas dla sieci, ponieważ produkcja energii elektrycznej ze słońca jest wyłączona, ale temperatury pozostają wysokie”. Powiedział, że spodziewa się ogłaszania kolejnych alertów w nadchodzący weekend, ponieważ nadmierne upały będą się utrzymywać.

Kalifornijska Komisja ds. Zakładów Użyteczności Publicznej w 2018 r. zatwierdziła propozycję Pacific Gas and Electric (PG&E) z 2016 r. dotyczącą wycofania z eksploatacji pierwszego bloku Diablo Canyon w 2024 r. i drugiego bloku w 2025 r., kiedy ciśnieniowe reaktory wodne osiągną koniec swoich obecnych koncesji.

Ustawa SB846 umożliwi eksploatację bloków jeszcze do pięciu lat po tej dacie, działając jako rodzaj technologii pomostowej, która pomoże zapewnić niezawodny system energetyczny i zmniejszyć emisję gazów cieplarnianych, dopóki nie zostaną uruchomione dodatkowe odnawialne i bezemisyjne źródła energii. Obejmuje również pożyczkę w wysokości 1,4 mld USD dla PG&E.

Gubernator Newsom wcześniej popierał zamknięcie Diablo Canyon, ale na początku tego roku poprosił Departament Energii USA (DOE) o zmianę kryteriów kwalifikowalności w ramach programu o wartości 6 miliardów dolarów, uruchomionego dla wsparcia dalszej pracy amerykańskich reaktorów jądrowych, którym grozi przedwczesne zamknięcie ze względów ekonomicznych, aby umożliwić Diablo Canyon aplikowanie o to wsparcie. Departament Energii przedłużył również termin do 6 września, aby dać potencjalnym wnioskodawcom wystarczająco dużo czasu na przygotowanie wniosków o wsparcie federalne.

„Historyczne” głosowanie w Kalifornii okrzyknięte słusznym wyborem

Decyzja kalifornijskiego ustawodawstwa o uchwaleniu ustawy, która umożliwi jedynej pozostałej w tym stanie elektrowni jądrowej kontynuowanie pracy do 2030 r., została uznana za właściwy wybór dla stanu.

„To wspaniała wiadomość”, powiedziała dyrektor generalna Światowego Stowarzyszenia Jądrowego Sama Bilbao y Léon. „Diablo Canyon będzie nadal dostarczać czystą, opłacalną i niezawodną energię elektryczną mieszkańcom Kalifornii. Oprócz budowania nowych mocy jądrowych musimy zmaksymalizować wkład naszych istniejących reaktorów jądrowych na całym świecie, jeśli zamierzamy stawić czoła podwójnym wyzwaniom zmian klimatu i obecnego globalnego kryzysu dostaw energii”.

Asystent Sekretarza Departamentu Energii USA ds. energii jądrowej Kathryn Huff powiedziała, że jest „niezwykle zadowolona” z przedłużenia operacji EJ Diablo Canyon. „Reaktory te w decydujący sposób wspierają cele naszego narodu w zakresie dekarbonizacji, a ich stała, całodobowa moc będzie wspierać stabilność sieci dla konsumentów w stanie podczas naszej transformacji do zera netto” – powiedziała.

Prezes i dyrektor generalny American Nuclear Society (ANS) Steven Arndt oraz dyrektor wykonawczy Craig Piercy, który wcześniej napisał do członków kalifornijskiej legislatury wzywając do szybkiego uchwalenia ustawy, powiedział, że uchwalenie ustawy senackiej 846 „utrzyma włączone światła Kalifornii”.

„Wśród palącej fali upałów, która grozi awariami zasilania w energię elektryczną, kalifornijscy prawodawcy dokonali właściwego wyboru, zachowując największe i najbardziej niezawodne czyste źródło energii w Kalifornii, elektrownię jądrową Diablo Canyon” – powiedzieli.

„Utrzymywanie pracy Diablo Canyon po 2025 r. zabezpieczy przejście Kalifornii na czystą energię wytwarzaną przez energię jądrową, poprzez wzmocnienie kalifornijskiej sieci energetycznej za pomocą zawsze dostępnego i niedrogiego, dyspozycyjnego, czystego źródła energii elektrycznej, pracującego w podstawie obciążenia”.

Oprócz podziękowania prawodawcom, ANS złożyła również hołd „ekologom i związkowcom, oddolnym zwolennikom energii jądrowej i członkom ANS w Kalifornii za ich ciężką pracę i sukces w ratowaniu Diablo Canyon”.

Uchwalenie ustawy podkreśla kluczową rolę energii jądrowej w osiągnięciu niezawodnej, przystępnej cenowo i bezemisyjnej transformacji energetycznej, powiedziała Maria Korsnick, prezes i dyrektor generalna Instytutu Energii Jądrowej (NEI). Przedłużenie działalności Diablo Canyon pomoże Kalifornii osiągnąć cele klimatyczne i zapewnić, że niezawodny „wół roboczy” czystej energii będzie nadal służył mieszkańcom. „Dzięki skutecznemu kształtowaniu polityki, największe w kraju bezemisyjne źródło energii może nadal służyć państwu przystępną cenowo czystą energią, zapewniając jednocześnie długoterminowe miejsca pracy dla wysoko wykwalifikowanych pracowników i miliony dolarów wpływów z podatków społecznościom Kalifornii” – powiedziała dyrektor.

„Decyzja Kalifornii o zachowaniu jej obecnej mocy jądrowej odzwierciedla działania, które dostrzegamy w kraju i na całym świecie, ponieważ rządy uznają kluczową rolę, jaką odgrywa energia jądrowa w dekarbonizacji zarówno sektora elektrycznego, jak i całych gospodarek”.

4. Podpisano umowę na budowę wysp turbinowych w EJ El Dabaa

Korea Hydro and Nuclear Power (KHNP) wybuduje około 80 budynków i konstrukcji w czterech blokach pierwszej elektrowni jądrowej w Egipcie, a także dostarczy sprzęt i materiały dla wysp turbinowych w ramach kontraktu, który podpisał ze spółką zależną Rosatom, Atomstroyexport (ASE).

Rosatom na początku tego roku zaakceptował KHNP jako jedynego oferenta kontraktu, pod warunkiem, że spełni wymagania przetargowe ASE. Kontrakt jest pierwszym projektem budowy elektrowni jądrowej za granicą prowadzonym przez KHNP i pierwszym projektem elektrowni jądrowej na dużą skalę od 13 lat od zdobycia zamówienia na elektrownię Barakah w Zjednoczonych Emiratach Arabskich w ramach konsorcjum kierowanego przez Korea Electric Power Co.

Dyrektor generalny KHNP Jooho Whang powiedział, że kontrakt na budowę wysp turbinowych jest „znaczącym osiągnięciem dla Korei”, która już wcześniej pokazała swoje możliwości w zakresie budowy i zarządzania projektem w Zjednoczonych Emiratach Arabskich. „Opierając się na naszym doświadczeniu zdobytym w ZEA, KHNP dołoży wszelkich starań, aby pomyślnie wdrożyć projekt elektrowni jądrowej El-Dabaa” – powiedział.

Alexander Korchagin, starszy wiceprezes Atomstroyexport ds. zarządzania projektami budowy elektrowni jądrowych, powiedział, że projekt El Dabaa – którego budowa formalnie rozpoczęła się w ubiegłym miesiącu – jest atrakcyjnym projektem dla międzynarodowych firm. Dodał, że KHNP dołącza do grona wykwalifikowanych uczestników prac budowlanych, w tym do największych firm egipskich.

Elektrownia jądrowa El Dabaa - około 320 kilometrów na północny zachód od Kairu - będzie składać się z czterech bloków wyposażonych w reaktory WWER-1200 /V-529 (AES 2006), podobne do tych, które już działają w elektrowniach jądrowych Leningrad i Nowoworoneż w Rosji oraz Ostrowiec na Białorusi. W ramach kontraktów, które weszły w życie w 2017 roku, Rosja ma wybudować elektrownię i dostarczać rosyjskie paliwo jądrowe przez cały cykl jej życia, a także pomagać w szkoleniu personelu i utrzymaniu elektrowni przez pierwsze 10 lat jej funkcjonowania.

Według KHNP celem jest komercyjne uruchomienie pierwszego bloku w 2028 roku.

„Energia jądrowa nie tylko odgrywa ważną rolę w zaspokajaniu rosnącego zapotrzebowania na energię elektryczną i osiąganiu neutralności pod względem emisji dwutlenku węgla, ale także łączy narody” – powiedział podczas ceremonii podpisania dyrektor Rosatomu ds. biznesu międzynarodowego Boris Arseev. „W Rosatom mocno wierzymy, że współpraca nuklearna nie może zakończyć się w tych burzliwych czasach. Wręcz przeciwnie, niezwykle ważne jest jej rozwijanie i rozszerzanie, przynosząc dalsze korzyści naszym krajom”.

5. Wydano zezwolenie na uruchomienie słowackiego bloku Mochovce 3

Słowacki Urząd Dozoru Jądrowego (ÚJD) wydał ostateczne zezwolenie na uruchomienie bloku 3 elektrowni jądrowej Mochovce. Operator Slovenské elektrárne wkrótce rozpocznie proces załadunku paliwa do rdzenia reaktora i jego rozruch.

Budowa pierwszych dwóch bloków 471 MWe WWER w czteroblokowej elektrowni Mochovce rozpoczęła się w 1982 roku. Prace przy budowie bloków 3 i 4 rozpoczęto w 1986 roku, ale zostały one przerwane w 1992 roku. Pierwsze dwa reaktory zostały ukończone i uruchomione w 1998 i 1999 roku, a ukończenie bloków 3 i 4 planowano dziesięć lat później. Ostateczny projekt techniczny obejmuje wiele ulepszeń w zakresie bezpieczeństwa i ochrony, w tym zwiększoną odporność na uderzenia samolotów i środki zarządzania awaryjnego oparte na doświadczeniach z wypadku w Fukushimie.

W grudniu 2016 r. przedsiębiorstwo Slovenské elektrárne złożyło wniosek o licencje na uruchomienie bloków Mochovce 3 i 4, aby w ramach wczesnych czynności rozruchowych móc otrzymać świeże paliwo jądrowe oraz na uruchomienie i prowadzenie składowiska odpadów promieniotwórczych.

ÚJD stwierdził jednak, że w tych przedstawionych dokumentach wystąpiły niedociągnięcia "spowodowane stanem gotowości obiektu jądrowego Mochovce 3 i 4 do przeprowadzenia wymaganych testów i udokumentowania ich wyników". Slovenské elektrárne rozwiązało te problemy do lutego 2018 r.

W międzyczasie ÚJD otrzymało odwołanie od swoich dotychczasowych decyzji złożone przez austriacką antynuklearną grupę Global 2000 i regulator przesłał je do organu drugiej instancji, prezesa ÚJD. Zaskarżone decyzje zostały „rozpatrzone w całości”, powiedział ÚJD, a odwołania zostały odrzucone w dwóch odrębnych decyzjach.

W lutym 2020 r. ÚJD opublikował projekt pozytywnej decyzji w sprawie uruchomienia Mochovce 3 i ponownie Global 2000 odpowiedział w okresie komentarzy publicznych. Zaowocowało to szeroko zakrojonymi inspekcjami rurociągów w bloku Mochovce 3. W maju 2021 r. ÚJD podjął decyzję o wydaniu pozwolenia na rozruch dla tej jednostki, co ponownie zostało zaskarżone przez Global 2000.

W styczniu br. ÚJD ogłosił projekt decyzji o utrzymaniu w mocy decyzji z maja 2021 r. o wydaniu pozwolenia na rozruch, po wyczerpaniu wszystkich możliwości odwoławczych.

ÚJD 25 sierpnia wydał decyzję drugiej instancji, w której odrzucił odwołanie od uruchomienia jednostki i potwierdził decyzję pierwszej instancji zezwalającą na rozpoczęcie eksploatacji bloku Mochovce 3. Slovenské elektrárne zauważyła, że decyzję poprzedził szereg przeglądów technicznych i testów wszystkich systemów i urządzeń, które wykazały gotowość do uruchomienia obiektu jądrowego.

„Gotowość reaktora do pierwszego załadunku paliwa i rozpoczęcie prób rozruchowych musiała zostać kompleksowo wykazana przez inwestora we wszystkich rozważanych obszarach, począwszy od ukończenia obiektów budowlanych, poprzez zakończenie montażu instalacji technologicznych, pomyślną weryfikację funkcji projektowych poprzez szereg nieaktywnych testów systemowych i integralnych, usuwanie zidentyfikowanych usterek i niedociągnięć, zabezpieczenie ochrony przeciwpożarowej i radiologicznej, ochronę środowiska aż do gotowości personelu i dokumentacji operacyjnej” – powiedział regulator.

Proces uruchomienia

Decyzja ÚJD wejdzie w życie po 15 dniach. „Z prawnego punktu widzenia załadunek paliwa, który rozpoczyna rozruch obiektu jądrowego, jest możliwy w dniu wejścia w życie wydanej decyzji” – powiedział JD.

„Uruchomienie bloku jądrowego to ważny kamień milowy, to wspaniała wiadomość dla naszej firmy i Słowacji. Zwłaszcza teraz, w czasie kryzysu energetycznego” – powiedział prezes Slovenské elektrárne, Branislav Strýček. „Trzeci blok Mochovce i nasi ludzie są gotowi do startu. Zaczniemy ładować paliwo do reaktora natychmiast po uprawomocnieniu się tego zezwolenia”.

Fizyczne uruchomienie reaktora rozpocznie się po zakończeniu załadunku paliwa, zauważył dyrektor zakładu Mochovce Martin Mráz. „Po jego zakończeniu następuje etap rozruchu energetycznego, w którym moc reaktora jest stopniowo zwiększana. Potrzebujemy około 18 tygodni, aby osiągnąć 100% wydajności” – powiedział.

Faza uruchomienia kończy się po przeprowadzeniu wszystkich fizycznych i energetycznych testów rozruchowych, z 144-godzinną demonstracją działania przy pełnej mocy. Reaktor rozpocznie dostarczanie energii elektrycznej po synchronizacji z siecią elektroenergetyczną, co nastąpi po osiągnieciu 20% mocy nominalnej.

Według Slovenské elektrárne, produkcja z Mochovce 3 pokryje około 13% całkowitego zapotrzebowania na energię elektryczną na Słowacji, zwiększając udział energii jądrowej w całkowitym bilansie energetycznym z 52% do 65%. Dodał, że roczna produkcja reaktora pozwoli uniknąć 2,6 mln ton emisji dwutlenku węgla rocznie. „Po rozpoczęciu produkcji Słowacja stanie się samowystarczalna w zaopatrywaniu kraju w energię elektryczną”.

Ministerstwo Gospodarki dodało: „Rozruch czwartego bloku elektrowni jądrowej Mochovce mógłby nastąpić za około 21 miesięcy, czyli na wiosnę 2024 r."

Inne wiadomości

Jak donosi Reuters francuski państwowy koncern energetyczny EDF uruchomi wszystkie swoje reaktory jądrowe tej zimy, poinformowała 2 września francuska minister energetyki Agnes Pannier-Runacher. EDF zobowiązał się do ponownego uruchomienia wszystkich reaktorów tej zimy, aby pomóc krajowi w przezwyciężeniu kryzysu energetycznego pogłębionego przez wojnę na Ukrainie. „Uważnie monitorujemy sytuację dzięki cotygodniowym aktualizacjom i jesteśmy szczególnie czujni, aby zapewnić przestrzeganie tego harmonogramu” – powiedziała. Rząd podejmuje kroki, aby „unikać restrykcyjnych środków” dotyczących zużycia energii w szczycie zimowego sezonu zimowego, Obecnie 32 z 56 reaktorów EDF jest wyłączonych z powodu konserwacji lub problemów technicznych. „Od października co tydzień nowe reaktory będą uruchamiane ponownie” – powiedziała minister. „Będziemy uważnie śledzić z EDF te reaktory, które zostały zamknięte z powodu problemów z korozją”. Francja planuje udostępnić całą krajową flotę 56 komercyjnych reaktorów jądrowych do początku przyszłego roku. Według prognoz EDF cytowanych przez Euronews, EDF chce ponownie uruchomić 27 reaktorów jądrowych do końca grudnia, a następnie pięć innych od początku stycznia do połowy lutego 2023 roku. Premier Elizabeth Borne wezwała EDF do szybkiego znalezienia rozwiązań, aby uniknąć konieczności ponownego uruchamiania elektrowni węglowych tej zimy. W ubiegłym tygodniu Borne ostrzegła, że najgorszy scenariusz może doprowadzić do dwugodzinnych przerw w dostawie prądu tej zimy we francuskich domach. Francja korzysta z energii jądrowej w około 67% energii elektrycznej – więcej niż jakikolwiek inny kraj – oraz z gazu w około 7%.

W oddziale AEM Technologies w Izhorze rozpoczęła się 3 września produkcja zbiornika reaktora dla pierwszego bloku pierwszej elektrowni jądrowej w Egipcie El Dabaa. Dyrektor generalny Rosatomu Aleksiej Lichaczew powiedział: „Dzisiaj na Izhorze rodzi się nie tylko reaktor, ale także nowy sposób życia w Egipcie – elektrownia El Dabaa zapewni krajowi „zieloną” zrównoważoną energię przez 100 lat”. W uroczystości uczestniczył także gubernator Sankt Petersburga Aleksander Biełgow.

Indonezja planuje wdrożyć energię jądrową jako część swojego miksu energetycznego w 2049 roku, powiedział minister energetyki kraju na spotkaniu ministerialnym G20 na Bali w sprawie transformacji energetycznej, a Międzynarodowa Agencja Energetyczna zasugerowała, że kraj może uruchomić swój pierwszy reaktor jeszcze wcześniej w 2035 roku. Raporty z południowo-wschodniej Azji mówią, że oświadczenie Arifina Tasrifa jest poparte włączeniem energii jądrowej jako „zielonej” technologii energetycznej do rachunku za energię, który ma wejść w życie do końca roku. MAE stwierdziła w mapie drogowej dla transformacji energetycznej w Indonezji, że do 2050 r. około jedna czwarta redukcji emisji w tym kraju musi zostać osiągnięta za pomocą technologii, które obecnie nie są dostępne na rynku w Indonezji – w tym energii jądrowej. Wdrożenie tych opcji, które obejmują również paliwa wodorowe i wychwytywanie dwutlenku węgla, będzie wymagało innowacji na poziomie globalnym w celu obniżenia kosztów technologii. Raport mówi, że energia jądrowa może przyczynić się do 5% redukcji emisji Indonezji w 2050 roku.

II. Opinie, komentarze

Dlaczego nawet ekolodzy wspierają dziś energetykę jądrową

30 sierpnia 2022 r. NPR

Uri Berliner

Opór wobec energii jądrowej zaczyna słabnąć na całym świecie dzięki wsparciu zaskakującej grupy: ekologów. Ta zmiana obejmuje cały świat i jest wywołana zmianami klimatu, zawodnymi sieciami elektrycznymi i obawami o bezpieczeństwo narodowe w następstwie inwazji Rosji na Ukrainę.

W Kalifornii ostatnia elektrownia w stanie – Diablo Canyon, położona na wybrzeżu Pacyfiku między San Francisco a Los Angeles – od dawna planowana do wyłączenia, może teraz pozostać czynna. Gubernator Gavin Newsom, wieloletni przeciwnik zakładu, stara się przedłużyć jego eksploatację co najmniej do 2029 roku. To niezwykły zwrot w stanie, w którym działacze antynuklearni i postępowi demokratyczni prawodawcy walczyli z wielkim sukcesem o pozbycie się energii jądrowej.

Niedawno premier Japonii powiedział, że kraj ponownie uruchamia nieczynne elektrownie jądrowe i rozważa budowę nowych. To ostry zwrot dla kraju, który w dużej mierze zrezygnował z energii jądrowej po katastrofie wywołanej tsunami w elektrowni Fukushima w 2011 roku.

Niemcy również po Fukushimie odcięły wtyczkę jądrową. Ale tego lata w Niemczech odbyła się intensywna debata na temat ponownego uruchomienia trzech elektrowni w odpowiedzi na poważny kryzys energetyczny w kraju wywołany wojną rosyjsko-ukraińską. Zwolennicy energii jądrowej zauważają, że jest to źródło niezawodnej energii bez emisji. Uważają, że ich argumentacja została wzmocniona z powodu zagrożenia zmianami klimatu i koniecznością stabilizacji zawodnych sieci elektrycznych. W Kalifornii chwila prawdy nadeszła w 2020 roku, kiedy mieszkańcy musieli znosić serię ciągłych przerw w dostawie prądu, powiedział Michael Shellenberger, ekolog i autor, który popiera energię jądrową. „Państwo jest stale na skraju zaciemnienia”, powiedział Shellenberger.

Ekolodzy dla energetyki jądrowej

Zwrot w Diablo Canyon jest godny uwagi, ponieważ Kalifornia jest kolebką amerykańskiego ruchu antynuklearnego. Sprawa przeciwko energii jądrowej wynika przede wszystkim z obaw przed odpadami jądrowymi i potencjalnymi awariami, a także z jej powiązaniem z bronią jądrową.

Dwa działające reaktory w Diablo Canyon miały zostać wyłączone do 2025 roku. I przez lata pęd do zamknięcia elektrowni wydawał się nieunikniony, a nastroje antynuklearne w Kalifornii pozostały wysokie. Nawet operator, który zarządza Diablo Canyon, PG&E, chciał wyciągnąć wtyczkę.

Uderzające jest więc to, że najbardziej zaciekłe argumenty przemawiające za utrzymaniem Diablo Canyon nie pochodzą z przemysłu jądrowego. Zamiast tego zostały wysunięte przez najbardziej nieprawdopodobny zbiór zwolenników pro-nuklearnych.

Wydawało się to być donkiszoterią, a nawet beznadziejne, w 2016 roku, kiedy Shellenberger wraz z pionierem klimatologii Jamesem Hansenem i Stewartem Brandem, założycielem Whole Earth Catalog, zaczęli bronić Diablo Canyon.

„W zasadzie zostaliśmy wykluczeni z debaty politycznej za to, że rozmawialiśmy o utrzymaniu pracy zakładu” – wspomina Shellenberger. Dodał, że promowanie energii jądrowej jako ważnego narzędzia w walce ze zmianami klimatu doprowadziłoby do odrzucenia go przez kolegów ekologów jako teoretyka spiskowego lub, fałszywie, jako korporacyjnego ściemniacza.

Dwie mamy — naukowiec i inżynier — łączą się, by ocalić energię jądrową

W tym samym czasie Kristin Zaitz i Heather Hoff tworzyły grupę zwolenników energii jądrowej o nazwie Mothers for Nuclear, lokalną oddolną inicjatywę, aby utrzymać działanie Diablo Canyon. Stwierdzenie, że ich poglądy nie były powszechnie akceptowane, byłoby poważnym niedomówieniem.

„Czuliśmy się, jakbyśmy byli sami na wyspie” – powiedziała Zaitz. „Mieliśmy ludzi, którzy życzyliby sobie, abyśmy umarli, chcieli abyśmy zachorowali na raka… robiąc dziwne filmy o nas, które sprawiły, że poczułam się zagrożona, i myślałam czy moja rodzina jest bezpieczna?”

Pod wieloma względami Zaitz i Hoff są również najbardziej nieprawdopodobnymi zwolennikami energii jądrowej. Obie uważają siebie za proekologicznych liberałów, określają się jako matki zatroskane ochroną dzikich przestrzeni, recyklingiem i zmianami klimatu.

W Cal Poly, San Luis Obispo, niedaleko Diablo Canyon, obie studiowały inżynierię i obie podjęły pracę w zakładzie – Hoff jest naukowcem materiałowym, a Zaitz jest inżynierem lądowym – pomimo obaw dotyczących energii jądrowej.

„Byłam zdenerwowana energią jądrową, zanim zaczęłam tam pracować” – powiedziała Hoff. „I zajęło mi wiele lat, aby zmienić zdanie… i w końcu zdać sobie sprawę, że energia jądrowa naprawdę jest zgodna z moimi celami środowiskowymi i humanitarnymi”.

Aby promować te cele, Zaitz i Hoff rozmawiają z grupami społecznymi i stowarzyszeniami zawodowymi, promują energię jądrową w mediach społecznościowych i prowadzą rozmowy chodząc po swoich rodzinnych miastach w koszulkach z napisem „Dlaczego energia jądrowa? Zapytaj mnie”.

Uważają, że ich rola wykracza poza fakty, aby nawiązać emocjonalny związek z ludźmi podejrzliwymi w stosunku do energii jądrowej, zwłaszcza z innymi ekologami.

„To największe bezemisyjne źródło energii elektrycznej w Stanach Zjednoczonych”, powiedziała Zaitz. „Większość ludzi nie wie, że wytwarza ono dużo energii elektrycznej zajmując stosunkowo niewielki obszar”.

Przezwyciężenie piętna „Simpsonów”

Rozsądnym jest powiedzieć, że nie jest zaskakujące, iż Zaitz i Hoff wspierają Diablo Canyon – w końcu tam pracują. I tak, przyznają, że chcą zachować swoją pracę. Ale mówią, że dzięki swoim umiejętnościom i doświadczeniu mogłyby znaleźć podobną pracę gdzie indziej.

„W ten sposób czujemy, że możemy wnieść swój wkład jako ekolodzy” – powiedziała Hoff o ich poparciu dla energii jądrowej.

Wiele z ich pracy polega na próbach walki z wieloletnim piętnem energetyki jądrowej, zwłaszcza w kulturze popularnej, gdzie jej wizerunek jest fatalny. Tak jak w „Simpsonach”, gdzie Homer Simpson pracuje w zaniedbanej fabryce, a odpady jądrowe są wyrzucane na plac zabaw dla dzieci.

„Musimy przekazywać ludziom dokładne informacje, aby mogli podejmować własne i świadome decyzje” – powiedziała Zaitz.

Energetyka jądrowa jest bezpieczniejsza niż węgiel czy gaz ziemny

Nie boją się tego, że dla wielu ludzi energia jądrowa jest przerażająca. „Mówimy, że też się bałyśmy” – powiedziała Hoff. – W porządku jest się bać. Ale to nie znaczy, że to jest niebezpieczne. Pod względem zgonów w wyniku wypadków lub zanieczyszczeń, energia jądrowa jest znacznie bezpieczniejsza niż węgiel lub gaz ziemny – największe źródła energii elektrycznej w USA. Diablo Canyon zyskało w zeszłym roku impuls, kiedy naukowcy z MIT i Stanford powiedzieli, że utrzymanie zakładu czynnego do 2035 roku obniży emisje dwutlenku węgla z kalifornijskiego sektora energetycznego o ponad 10% i zaoszczędzi 2,6 miliarda dolarów na kosztach energii elektrycznej.

Najważniejszym powodem utrzymania elektrowni jest zapewnienie niezawodności stanowej sieci energetycznej, powiedział John Parsons z Centrum Badań nad Polityką Energetyczną i Środowiskową MIT i jeden ze współautorów badania. „I jest to źródło energii o zerowej emisji dwutlenku węgla, dzięki czemu może utrzymać niski poziom emisji, zapewniając jednocześnie niską cenę i niezawodną moc”.

Historia aresztowań w Diablo i nie tylko

Pomimo niedawnych osiągnięć zwolenników zakładu, sprzeciw wobec Diablo Canyon pozostaje silny i ma długą historię sięgającą dziesięcioleci. W 1981 roku piosenkarz i autor tekstów Jackson Browne został aresztowany w elektrowni wraz z około czterema tuzinami protestujących przeciwko energii jądrowej.

Plan gubernatora Newsoma, aby utrzymać działanie Diablo Canyon nadal napotyka wiele przeszkód, w tym sprzeciw niektórych jego kolegów Demokratów w legislaturze stanowej. Musi usunąć stanowe i federalne przeszkody finansowe i regulacyjne. A zagorzali przeciwnicy elektrowni nie poddają się.

„Diablo Canyon nie jest bezpieczna i jest też stara. Ma prawie 40 lat” – powiedziała Linda Seeley, rzeczniczka San Luis Obispo Mothers for Peace, grupy strażniczej, która od dziesięcioleci sprzeciwia się zakładowi.

Powiedziała, że jest to szczególnie ryzykowne ze względu na lokalizację w obszarze podatnym na trzęsienia ziemi. Krytycy, tacy jak Seeley, również nazywają plan gubernatora Newsoma aby utrzymać eksploatację elektrowni jako prezent korporacyjny, zauważając, że obejmuje on bezzwrotną pożyczkę w wysokości 1,4 miliarda dolarów dla operatora elektrowni, PG&E.

I w końcu powiedziała, że nierozsądnie jest zapominać o katastrofach jądrowych z przeszłości. Podczas gdy Japonia właśnie ogłosiła, że ponownie uruchamia nieczynne elektrownie jądrowe, Naoto Kan, premier w czasie awarii w Fukushimie, ma inną perspektywę, powiedziała. W maju napisał do gubernatora Newsoma, doradzając mu jak najszybsze zamknięcie Diablo Canyon.

III. czy wiesz, że…

Biała księga NARUC analizuje rolę energii jądrowej w postępującej dekarbonizacji

31.08.2022 r., ANS Nuclear Cafe

Stowarzyszenie National Association of Regulatory Utility Commissioners (NARUC) opublikowało dokument zatytułowany Nuclear Energy as a Keystone Clean Energy Resource, białą księgę, która analizuje rolę energii jądrowej w dostarczaniu bezemisyjnej energii w Stanach Zjednoczonych. 57-stronicowy artykuł został przygotowany przez grupę analityków z Energy Ventures Analysis dla regulatorów dążących do zwiększenia wkładu energetyki jądrowej w zmniejszenie emisji CO2 z energetyki.

W artykule podkreślono, że osiągnięcie ambitnych państwowych i krajowych celów dekarbonizacyjnych będzie wymagało rozbudowy bazy surowcowej energetyki jądrowej. Ponadto istniejące elektrownie jądrowe muszą nadal stawiać czoła wyzwaniom, takim jak presja ekonomiczna, planowane wycofanie reaktorów, kwestie regulacyjne i konkurencja z innymi branżami energetycznymi.

Przełamywanie barier: Biała księga zawiera sugestie dotyczące sposobów, w jakie urzędnicy federalni, stanowi i lokalni – w tym komisarze ds. zakładów użyteczności publicznej – mogą zajmować się barierami i wyzwaniami stojącymi przed przemysłem jądrowym. Ponieważ wytwarzanie energii w coraz większym stopniu przechodzi z paliw kopalnych na źródła odnawialne, wspomniane bariery muszą zostać zmniejszone, aby można było osiągnąć cele w zakresie czystej energii bez zmniejszania niezawodności sieci i publicznego dostępu do energii elektrycznej. Zmierzenie się z tymi problemami jest szczególnie ważne w związku ze spodziewanym wdrażaniem kilku zaawansowanych reaktorów jądrowych.

Ramy dla postępu: Według Kathryn Huff, zastępcy sekretarza ds. energii jądrowej w Departamencie Energii, dokument „zapewnia decydentom ramy do rozpoczęcia tych rozmów”. Jak zauważa w streszczeniu materiału, „Idąc dalej, ustanowienie korzystniejszego otoczenia finansowego i regulacyjnego pozwoli energii jądrowej pozostać kluczowym źródłem czystej energii w zdekarbonizowanej sieci elektrycznej w USA”.

 

 

Opracowano w DEJ na podstawie: WNA, NucNet, DOE, MAEA