Zapraszamy do zapoznania się z jądrowymi wiadomościami ze świata, z 9 lipca 2021 r.
Materiał informacyjny
opracowany przez Departament Energii Jądrowej
Ministerstwa Klimatu i Środowiska
9 lipca 2021 r.
Bieżący Przegląd Wydarzeń w Energetyce Jądrowej na Świecie
1. Posłowie do Parlamentu Europejskiego wzywają Komisję do włączenia energii jądrowej do zielonej taksonomii
Grupa 86 posłów do Parlamentu Europejskiego (MEP) podpisała list wysłany 8 lipca do komisarzy europejskich, wzywający decydentów z Brukseli do włączenia energetyki jądrowej do taksonomii zrównoważonych finansów Unii Europejskiej.
W liście stwierdzono, że raporty Wspólnego Centrum Badawczego UE (Joint Research Centre, JRC) i dwóch innych grup ekspertów „z doświadczeniem w dziedzinie nauk o środowisku” wykazały, że energetyka jądrowa została zakwalifikowana jako zrównoważona i nie szkodzi zdrowiu ludzkiemu ani środowisku bardziej niż inne źródła produkcji energii już uwzględnione w taksonomii bloku.
Taksonomia zrównoważonego finansowania to pakiet przepisów regulujących inwestycje w działania, które według UE są przyjazne dla środowiska.
„Jeśli my i UE jako całość poważnie podchodzimy do stawienia czoła kryzysowi klimatycznemu za pomocą potężnych narzędzi, to nie możemy nierozsądnie dyskryminować żadnej technologii wolnej od emisji o takim potencjale, jakim obiektywnie dysponuje energia jądrowa” – czytamy w liście.
Według eurodeputowanych „istnieje oczywista wola polityczna ze strony państw członkowskich nieposiadających energetyki jądrowej lub obecnie ją wycofujących ze swojego bilansu energetycznego i aktywnie sprzeciwiających się energii jądrowej” – odnosząc się do grupy krajów antynuklearnych pod przewodnictwem Niemiec – „aby przekonać Komisję Europejską do ignorowania wniosków naukowych”.
„Apelujemy do Komisji, aby była na tyle odważna, aby zignorować te apele i wybrała drogę, którą doradzali im eksperci naukowi, a mianowicie włączyć energetykę jądrową do taksonomii” – stwierdzili europosłowie.
List został napisany przez szwedzką eurodeputowaną Sarę Skyttedal, członkinię Szwedzkich Chrześcijańskich Demokratów i Europejskiej Partii Ludowej i podpisany przez eurodeputowanych z 18 krajów z całego spektrum politycznego.
Taksonomia zaktualizowana, ale wciąż bez energetyki jądrowej
Komisja Europejska opublikowała wczoraj pakiet środków mających na celu zwiększenie finansowania zrównoważonych inwestycji w bloku 27 państw w celu osiągnięcia celów redukcji emisji gazów cieplarnianych do 2030 roku.
KE stwierdziła, że nowa strategia zrównoważonego finansowania będzie wspierać finansowanie przejścia na zrównoważoną gospodarkę, pomagając zarówno interesariuszom publicznym jak i prywatnym w kierowaniu kapitału na ekologiczną działalność gospodarczą.
Komisja zaproponowała również stworzenie europejskiego standardu obligacji ekologicznych (European Green Bond Standard, EUGBS), który miałby służyć jako wytyczne, w jaki sposób firmy prywatne i władze publiczne mogą wykorzystywać obligacje ekologiczne do pozyskiwania funduszy na rynkach kapitałowych. EUGBS będzie dobrowolny i otwarty dla wszystkich inwestorów, ale zostanie dostosowany do unijnej taksonomii zrównoważonego finansowania.
Według KE istnieje „duży apetyt inwestorów” na zielone obligacje w połączeniu z potencjałem „skalowania i zwiększania ambicji środowiskowych” rynku zielonych obligacji.
Wreszcie, KE opublikowała również akt delegowany uzupełniający taksonomię zrównoważonego finansowania. Koncentruje się on na technicznych aspektach ujawniania informacji przez organizacje finansowe i niefinansowe, dotyczących udziału ekologicznej działalności gospodarczej w ich przedsiębiorstwach i inwestycjach.
KE nie wspomniała o energetyce jądrowej w nowym akcie delegowanym, praktycznie opóźniając decyzję o jej statusie w taksonomii.
Wspólne centrum badawcze JRC, eksperckie ramię naukowe KE, zostało poproszone o ocenę, czy UE powinna uznać energetykę jądrową za inwestycję ekologiczną. Jego eksperci stwierdzili, że jądrowa generacja energii elektrycznej została uznana za zrównoważona i nie szkodzi zdrowiu ludzkiemu ani środowisku bardziej niż inne źródła produkcji energii elektrycznej, uwzględnione już w taksonomii bloku.
KE postanowiła jednak nie włączać energetyki jądrowej do taksonomii, która weszła w życie w ubiegłym roku, i zapowiedziała, że obejmie ją uzupełniający akt delegowany, który ma zostać wydany w 2021 r. Będzie on zawierał techniczne kryteria określające warunki, które energetyka jądrowa musiałaby spełnić, aby mogła zostać zakwalifikowana jako technologia przyczyniająca się do zrównoważonego rozwoju i łagodzenia zmian klimatu.
KE zwróciła się do dwóch kolejnych grup ekspertów – grupy ekspertów ds. ochrony przed promieniowaniem na podstawie art. 31 Euratomu oraz komitetu naukowego ds. zagrożeń dla zdrowia, środowiska i pojawiających się zagrożeń (SCHEER) – o dokonanie przeglądu raportu JRC i wydanie opinii w tej sprawie w odniesieniu do kryterium taksonomii „nieczynienia znaczących szkód” (Do no significant harm, DNSH).
W ubiegłym tygodniu opublikowały one swoje raporty uzupełniające kwietniowy raport centrum JRC.
KE stwierdziła, że teraz będzie musiała wziąć pod uwagę trzy raporty – JRC, grupy art. 31 i SCHEER – aby podjąć decyzję o włączeniu energetyki jądrowej do aktów delegowanych do rozporządzenia w sprawie taksonomii. Ma to nastąpić jeszcze przed końcem 2021 roku.
Na początku tego miesiąca Niemcy, Austria, Dania, Luksemburg i Hiszpania wysłały do Komisji pismo, w którym wyraziły sprzeciw wobec możliwości włączenia energetyki jądrowej do taksonomii, wyrażając krytykę raportu JRC.
Europejski przemysł jądrowy wzywa Komisję do utrzymania w taksonomii zasady neutralności technologicznej przy ocenie kryteriów dla wszystkich technologii wytwarzania energii.
Więcej na: https://www.nucnet.org/news/commission-unveils-measures-to-boost-green-financing-7-3-2021, oraz: https://www.nucnet.org/news/members-of-eu-parliament-call-on-commission-to-include-nuclear-in-green-taxonomy-7-4-2021
2. Wdrożenie i komercjalizacja BWRX-300 w Kanadzie
Cameco Corporation, GE Hitachi Nuclear Energy (GEH) i Global Nuclear Fuel-Americas (GNF-A) ogłosiły podpisanie porozumienia ramowego (MoU) dotyczącego zbadania możliwości współpracy w celu przyspieszenia komercjalizacji i wdrożenia małych reaktorów modułowych BWRX-300 w Kanadzie i na całym świecie.
BWRX-300 to SMR o mocy 300 MWe chłodzony naturalną cyrkulacją wody i z pasywnymi systemami bezpieczeństwa, wykorzystujący konstrukcję i podstawę licencyjną reaktora z wrzącą wodą ESBWR firmy GEH, który został certyfikowany przez amerykański urząd regulacji jądrowych NRC. GEH twierdzi, że BWRX-300 będzie wymagał znacznie niższych kosztów kapitałowych na 1 MWe w porównaniu z innymi projektami SMR chłodzonymi wodą lub istniejącymi projektami dużych reaktorów jądrowych.
Obecnie jest on poddawany wstępnemu przeglądowy licencyjnemu (Vendor Design Review, VDR) przez Kanadyjską Komisję Bezpieczeństwa Jądrowego.
Dyrektor generalny i prezes GEH, Jay Wileman powiedział: „Pracując nad wprowadzeniem pierwszego na świecie SMR w skali sieciowej do systemu energetycznego Kanady, będziemy nadal identyfikować strategicznych partnerów, których możliwości będą wspierać wdrażanie tej przełomowej technologii w Kanadzie i na całym świecie”.
Cameco, kanadyjski koncern wydobywczy uranu oraz dostarczający usługi jego rafinacji i konwersji na całym świecie jest wiodącym producentem zestawów paliwowych i komponentów do reaktorów CANDU. Zamierza on być dostawcą paliwa także do reaktorów BWRX-300, poinformował jego prezes i dyrektor generalny, Tim Gitzel. „Z zainteresowaniem oczekujemy na współpracę z GEH i GNF, aby zobaczyć, jakie możliwości mogą pojawić się przy wdrażaniu ich nowatorskiego projektu SMR” – stwierdził.
„Paliwa do reaktorów BWR i CANDU są ściśle powiązane, ponieważ oba wykorzystują podobne materiały okładzinowe, a także ceramiczne pastylki paliwa z dwutlenku uranu, więc ten rodzaj współpracy oferuje potencjał do wydobycia znaczących synergii między dwoma projektami paliw i procesami produkcyjnymi, umożliwiając rozwój lokalnych możliwości łańcucha dostaw paliwa w Kanadzie” – powiedziała Lisa McBride, krajowa liderka GEH ds. SMR.
Przedsiębiorstwo energetyczne Ontario Power Generation (OPG) w ubiegłym roku ogłosiło plany budowy SMR na terenie elektrowni jądrowej Darlington już w 2028 roku. GEH w lutym ogłosiło utworzenie GEH SMR Technologies Canada, Ltd w celu wsparcia wdrożenia BWRX-300. Stwierdzono również, że jeśli BWRX-300 zostanie wybrany do rozmieszczenia w Darlington, to firma we współpracy z OPG doprowadzi reaktor do gotowości komercyjnej i że będzie on produkowany i budowany w Ontario. Planowany pierwszy w swoim rodzaju SMR będzie punktem wyjścia dla przyszłej instalacji SMR w Ontario i innych miejscach w Kanadzie. Od kwietnia 2021 r. cztery kanadyjskie prowincje – Alberta, Ontario, Nowy Brunszwik i Saskatchewan – podpisały protokół ustaleń potwierdzający ich zaangażowanie we wdrażanie SMR w tych prowincjach. Nie zobowiązano się do wdrożenia konkretnej technologii reaktora.
Niezależny raport opracowany przez PwC Canada, zlecony przez GEH i opublikowany w czerwcu, szacuje, że budowa pierwszego BWRX-300 w Ontario wygeneruje około 2,3 mld CAD (1,9 mld USD) PKB, 1,9 mld CAD dochodów z pracy oraz ponad 750 milionów CAD w federalnych, prowincjonalnych i gminnych dochodach podatkowych.
GEH podpisał również odrębne umowy z estońską firmą Fermi Energia i Synthos SA w Polsce w celu zbadania ekonomicznej wykonalności budowy pojedynczego reaktora BWRX-300 w tych krajach.
Najnowszy protokół ustaleń nie ma charakteru wyłącznego i nie wyklucza możliwości zawarcia przez GEH lub Cameco podobnych porozumień z innymi firmami z sektora energetyki jądrowej.
Global Nuclear Fuel-Americas jest częścią Global Nuclear Fuel, dostawcy paliwa do reaktorów z wodą wrzącą (BWR), kierowanej przez GE spółki joint venture z Hitachi, Ltd.
Więcej na: https://www.world-nuclear-news.org/Articles/Companies-sign-MoU-on-deployment-and-commercialisa
3. Projekt USA-Ukraina zwiększy moce jądrowe Ukrainy o jeden reaktor WWER-1000
Według Departamentu Energii USA (DOE) prace optymalizacyjne w bloku nr 2 elektrowni jądrowej Zaporoże na Ukrainie mogą doprowadzić do zwiększenia mocy wytwórczych o 1000 MW, jeśli zostaną przeprowadzone również w innych reaktorach w tym kraju. DOE współpracuje z Argonne National Laboratory i ukraińskim NT-Engineering, aby pomóc operatorowi elektrowni jądrowej Energoatom poprawić sposób prowadzenia prac konserwacyjnych i remontowych.
Zespół ocenił konfigurację systemów reaktora i procedury konserwacji, aby określić, które czynności można bezpiecznie wykonywać podczas pracy reaktora, zamiast czekać na jego wyłączenie w celu przeładunku paliwa. Projekt obejmował również szkolenie dla ukraińskich urzędników i jego organów regulacyjnych na temat nowego podejścia do zarządzania opartego na analizie ryzyka oraz tego, jak ten proces optymalizacji można powtórzyć w 12 innych jednostkach WWER-1000 działających w całym kraju.
15 reaktorów na Ukrainie, w tym dwa bloki WWER-440, wytwarza ponad połowę energii elektrycznej w kraju i uważa się je za kluczowe dla zapewnienia większej niezależności energetycznej kraju.
„Optymalizując działanie i procedury konserwacji ukraińskich reaktorów, kraj może znacznie zwiększyć liczbę dni, w których reaktory produkują energię” – stwierdził DOE. „Stany Zjednoczone od dziesięcioleci wykorzystują podejścia optymalizacyjne, aby mogły one pracować przez ponad 92% czasu w ciągu roku. Przekazując tę wiedzę Ukrainie, kraj ten może potencjalnie zwiększyć roczną produkcję energetyki jądrowej o 10%” – dodał.
Ukraińskie organy regulacyjne zatwierdziły w drodze wyjątku nową procedurę konserwacji bloku nr 2 w Zaporożu i umożliwiły Energoatomowi wykonanie eksperymentalnej aplikacji z zaleceniem dostosowania wyników projektu do innych bloków WWER-1000.
Projekt był finansowany ze środków pomocy zagranicznej Departamentu Stanu USA i kierowany przez Biuro Międzynarodowej Polityki i Współpracy w dziedzinie Energii Jądrowej DOE, które współpracuje z międzynarodowymi partnerami w celu wspierania bezpiecznego i pokojowego wykorzystania energii jądrowej. Urząd zaleca oddzielne podejście do optymalizacji wyłączeń dla dwóch ukraińskich reaktorów VVER-440.
Vitalii Demianiuk, prezes NT-Engineering LLC, stwierdził, że wyniki projektu optymalizacji bloku Zaporoże-2 uzyskały wszystkie niezbędne zgody ukraińskiego dozoru jądrowego i że projekt jest w fazie próbnej eksploatacji. Ma zakończyć się do końca tego roku, po czym może zostać przeniesiony do etapu eksploatacji komercyjnej. Oczekuje się, że Energoatom zdecyduje, czy technologię i metodologię NT-Engineering można zastosować w innych działających jednostkach.
„Wyniki projektu mają bardzo istotny efekt ekonomiczny” – powiedział WNN Demianiuk. „W przypadku jego wdrożenia w pozostałych 12 z 13 bloków WWER-1000 pracujących obecnie na Ukrainie, efekt zwiększenia produkcji energii elektrycznej przewyższy efekt budowy jednego nowego bloku o mocy 1000 MW i będzie 200 razy tańszy".
W projekcie Zaporoże wykorzystano zestaw analiz deterministycznych i probabilistycznych urządzeń, które – zgodnie ze Specyfikacją Techniczną Bezpiecznej Eksploatacji (TSSO) – „mają ograniczenia dotyczące czasu niedostępności”. TSSO to ukraiński dokument regulacyjny, który określa warunki bezpiecznej eksploatacji instalacji jądrowej.
Analiza wyselekcjonowała 2000 z 16000 elementów wyposażenia jednostki Zaporoskiej, pochodzące z jej 11 różnych systemów. Ich naprawę można „bezpiecznie przeprowadzić przy pełnej mocy reaktora”, powiedział. Na przykład możliwa jest naprawa w trakcie eksploatacji następujących urządzeń: awaryjnych generatorów diesla, niskociśnieniowych pomp wtryskowych, wysokociśnieniowych pomp wtryskowych, awaryjnych pomp wody zasilającej oraz niezbędnej obsługi pomp wody użytkowej.
Całkowite finansowanie 18-miesięcznego projektu pilotażowego wyniosło 1,9 miliona USD.
Więcej na: https://www.world-nuclear-news.org/Articles/USA-Ukraine-project-could-add-a-VVER-1000
4. Kanada przedłuża eksploatację elektrowni jądrowych
Kanadyjski operator jądrowy Bruce Power osiągnął porozumienie z konsorcjum SGRT w sprawie wymiany generatorów pary w blokach 3 i 4 elektrowni jądrowej Bruce w ramach programu firmy przedłużania okresu eksploatacji bloków jądrowych.
O SGRT jest spółką joint venture pomiędzy Aecon i Steam Generating Team (SGT) oraz partnerstwem pomiędzy Framatome i United Engineers & Constructors.
SGRT wykona prace inżynieryjne i planistyczne, usunie istniejące wytwornice pary i zainstaluje nowe na blokach 3 i 4.
Bruce Power zlecił już wcześniej SGRT w 2017 r. wymianę generatorów pary w Bruce-6, który jako pierwszy został poddany remontowi modernizacji.
Dyrektor generalny EJ Bruce, Mike Rencheck, powiedział, że wysiłki remontowe koncentrują się obecnie na bloku Bruce-6 i są na dobrej drodze do ich ukończenia, a firma planuje dalsze remonty większej liczby jednostek w tym obiekcie. Oczekuje się, że większość prac przy remoncie Bruce-6 zostanie ukończona w tym roku.
Bruce Power stwierdził, że wydłużenie okresu eksploatacji elektrowni jądrowej Bruce do 2064 roku ma przynieść gospodarce Ontario 4 miliardy CAD (2,7 miliarda euro).
Elektrownia Bruce w Ontario posiada osiem ciśnieniowych reaktorów ciężkowodnych (PHWR) typu Candu o sumarycznej mocy zainstalowanej 6358 MWe i jest drugą co do wielkości elektrownią jądrową na świecie. Rozpoczęły one działalność komercyjną między wrześniem 1977 a majem 1987.
Ogólny program wydłużenia eksploatacji elektrowni, realizowany przez koncern Bruce Power wystartował w styczniu 2016 r. i będzie kontynuowany do 2053 r. W latach 2016–2020 firma zainwestowała w projekt około 2,3 mld CAD (1,5 mld EUR), a całkowity koszt modernizacji elektrowni wyniesie około 13 mld CAD (8,8 mld EUR).
W tym samym czasie przedsiębiorstwo energetyczne Ontario Power Generation (OPG) podpisało umowę z GE Steam Power na instalację i uruchomienie turbiny parowej, aktualizację systemu sterowania wzbudzeniem oraz remont generatora w trzech blokach w elektrowni jądrowej Darlington.
GE poinformowało w oświadczeniu, że kontrakt jest wart 120 milionów dolarów i firma będzie wspierać dziesięcioletni projekt modernizacji czteroblokowej elektrowni Darlington w Ontario.
W oświadczeniu stwierdzono, że GE wspiera Darlington w swojej długoterminowej strategii remontowej, która rozpoczęła się w 2013 roku. Poprzednie projekty obejmowały dostawę w 2019 r. 400-tonowego stojana generatora wyprodukowanego w Polsce w zakładach GE we Wrocławiu, bieżące wsparcie przy przestojach konserwacyjnych turbin parowych i generatorów oraz usługi inżynierskie od momentu rozpoczęcia eksploatacji zakładu.
W Darlington znajdują się cztery ciśnieniowe reaktory ciężkowodne (PHWR) typu Candu 850 o mocy 878 MWe. Rozpoczęły działalność komercyjną w latach 1990-1993.
OPG zamierza w dalszym ciągu eksploatować elektrownię Darlington aż do 2055 roku po przeprowadzeniu ambitnego programu modernizacyjnego, którego zakończenie zaplanowano na 2026 rok. Każda z czterech jednostek będzie wyłączana z eksploatacji na trzy lata w celu wykonania prac remontowych.
Czy wiesz, że...
Infografika - "Uran na Ziemi" - w załączeniu
Materiał DEJ opracowany na podstawie: WNN, NucNet, WNA, NEInt
