Powiatowa Stacja Sanitarno-
Epidemiologiczna w Garwolinie

Rak szyjki macicy jest obecnie trzecim pod względem częstości zachorowań nowotworem u kobiet na świecie. Ponad 85% nowych zachorowań dotyczy kobiet zamieszkałych w krajach rozwijających się, z czego ponad 54 tysiące zarejestrowano w Europie w 2009 roku. Rak ten był wówczas na 5. miejscu pod względem liczby zachorowań na nowotwory złośliwe u kobiet w Europie.

Długotrwałe narażenie na niektóre typy HPV może być główną przyczyną raka szyjki macicy. Rak szyjki macicy jest uleczalny, jeśli zostanie wcześnie wykryty. Wszystko, co musimy zrobić, to wykonać badania i rozpocząć leczenie, zanim rak się rozwinie.

Nowotwór szyjki macicy jest wywoływany przez onkogenne wirusy brodawczaka ludzkiego (HPV). Związek między wirusem HPV i tym nowotworem jest co najmniej 10 razy silniejszy niż związek palenia papierosów i raka płuca. Infekcja HPV przytrafia się niemal każdemu, kto prowadzi życie seksualne, jednak w większości przypadków układ odpornościowy potrafi ją zwalczyć i do rozwoju procesu nowotworowego nie dochodzi. Szybciej zwykle kończy się zakażenie łagodnymi typami wirusa HPV (krócej niż 12 miesięcy), zakażenie wywołane przez najgroźniejsze onkogenne typy HPV (16 i 18) trwa do dwóch lat. Nawet krótkotrwała infekcja może powodować okresowe zmiany w komórkach szyjki macicy. Jeśli zakażenie HPV przeciąga się, to w końcu zmiany komórkowe przekształcają się w zmiany przednowotworowe. Pewien ich procent, jeśli są nieleczone, rozwija się w inwazyjną formę raka.

Zakażenie HPV:

• przenosi się przez kontakt skórny – pełny stosunek seksualny nie jest konieczny do zakażenia,
• w odróżnieniu od większości zakażeń przenoszonych drogą płciową, użycie prezerwatywy nie chroni przed zakażeniem, a jedynie zmniejsza ryzyko,
• około 50%-75% aktywnych seksualnie kobiet zakazi się wirusem HPV wysokiego ryzyka w okresie całego życia, zazwyczaj wkrótce po rozpoczęciu aktywności seksualnej.

HPV zakaża człowieka i wywołuje „brodawczaka”. HPV najlepiej infekuje komórki skóry i błon śluzowych. Błony śluzowe to tkanki wyściełające wnętrze wielu narządów, takich jak usta, gardło i narządy płciowe.
Zakażenie wirusem HPV nie przenosi się drogą krwi. Wirus ten jest przekazywany podczas bliskich kontaktów i zakaża komórki nabłonka skóry i błon śluzowych.

HPV odpowiada za:

• blisko 100% stanów przedrakowych i raka szyjki macicy,
• 64-100% stanów przedrakowych i nowotworów pochwy,
• 90% nowotworów odbytu,
• 30% nowotworów prącia,
• 5-30% nowotworów sromu,
• 3,7% nowotworów jamy ustnej,
• 11% nowotworów nosogardzieli,
• 20% nowotworów nasady języka, migdałków,
• 25% nowotworów nieokreślonej części gardła,
• zachorowania na nowotwory głowy i szyi (jama ustna - około 3,7%; nosogardziel - około 11%; nasada języka, migdałek - około 19,9%, nieokreślone części gardła - około 25%).

Prawie wszystkie przypadki raka szyjki macicy są wynikiem wcześniejszego zakażenia HPV.
Rak szyjki macicy rozwija się powoli i bezobjawowo, dopiero w zaawansowanych stadiach pojawiają się pierwsze objawy choroby. Czas rozwoju choroby wynosi 5-12 lat, dlatego tak ważne są regularne wizyty u ginekologa i wykonywanie badań cytologicznych.

Szczepienie przeciw HPV typu 16 i 18 jest jedyną formą profilaktyki. Każda kobieta, bez wyjątku, powinna więc robić badania cytologiczne. Ryzyko, że rak szyjki rozwinie się w ciągu kilku lat mimo ujemnego (czyli korzystnego) wyniku badania wynosi około 10 procent. Tyle czasu bowiem trwa przeobrażenie zmiany przedinwazyjnej w agresywną formę raka. 

Źródło grafiki: https://www.facebook.com/wsse.waw