Urząd Rejestracji Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych

1.     CMDh outcome on referrals pursuant to Article 31 of Directive 2001/83/EC

Produkty lecznicze zawierające finasteryd i dutasteryd

19 czerwca 2025 r. Grupa koordynacyjna zatwierdziła środki zalecane przez Komitet ds. Nadzoru nad Bezpieczeństwem Farmakoterapii (PRAC) Europejskiej Agencji Leków (EMA), w celu zminimalizowania ryzyka myśli samobójczych w przypadku leków zawierających finasteryd i dutasteryd. Myśli samobójcze zostały potwierdzone przez PRAC jako działanie niepożądane produktów leczniczych zawierających finasteryd w dawce 1 i 5 mg, tabletki, po przeprowadzeniu unijnego przeglądu dostępnych danych na temat tych leków. Częstotliwość występowania działania niepożądanego jest nieznana, co oznacza, że nie można jej oszacować na podstawie dostępnych danych.

Większość przypadków myśli samobójczych zgłoszono u osób stosujących produkty lecznicze zawierające finasteryd, w dawce 1 mg, tabletki, które są stosowane w leczeniu łysienia androgenowego (utrata włosów spowodowana męskimi hormonami). Ostrzeżenia o zmianach nastroju, w tym depresji, nastroju depresyjnym i myślach samobójczych, są już zawarte w drukach informacyjnych leków zawierających finasteryd. Pacjenci, u których występują zmiany nastroju, powinni zasięgnąć porady lekarza, a jeśli przyjmują finasteryd w dawce 1 mg, powinni również przerwać leczenie.

Informacje zawarte w drukach informacyjnych produktów leczniczych zawierających finasteryd w dawce 1 mg, tabletki będą teraz również ostrzegać pacjentów o konieczności zasięgnięcia porady lekarskiej, jeśli wystąpią u nich problemy z funkcjami seksualnymi (takie jak zmniejszony popęd seksualny lub zaburzenia erekcji), które są znanymi skutkami ubocznymi leku i mogą przyczyniać się do zmian nastroju. 

Karta dla pacjenta będzie dołączona do opakowań produktów leczniczych zawierających finasteryd w dawce 1 mg, tabletki aby przypomnieć pacjentom o tych ryzykach i doradzić im w sprawie właściwego sposobu postępowania.

Zalecenia te są następstwem przeglądu ryzyka myśli i zachowań samobójczych w przypadku leków zawierających finasteryd i dutasteryd. PRAC zgodził się, że myśli samobójcze powinny zostać uwzględnione jako skutek uboczny produktów leczniczych zawierających finasteryd w postaci tabletek ale stwierdził, że korzyści ze stosowania leków zawierających finasteryd i dutasteryd nadal przewyższają ryzyko w przypadku wszystkich zatwierdzonych wskazań.

Produkty lecznicze zawierające finasteryd w dawce 1 mg, w postaci tabletek oraz aerozolu na skórę są stosowane w leczeniu wczesnego łysienia androgenowego (utrata włosów spowodowana męskimi hormonami), natomiast produkty lecznicze zawierające finasteryd w dawce 5 mg, tabletki oraz produkty lecznicze zawierające dutasteryd w dawce 0,5 mg, kapsułki są stosowane w leczeniu łagodnego przerostu gruczołu krokowego (powiększenie prostaty, które może powodować problemy z odpływem moczu).

Chociaż nie udało się ustalić związku między myślami samobójczymi a dutasterydem na podstawie przeanalizowanych danych, dutasteryd działa w taki sam sposób jak finasteryd, dlatego informacje o zmianach nastroju obserwowanych w przypadku finasterydu zostaną również dodane do druków informacyjnych produktów leczniczych zawierających dutasteryd jako środek ostrożności.

Przegląd nie wykazał dowodów łączących myśli samobójcze z produktami leczniczymi zawierającymi finasteryd w postaci aerozolu do stosowania na skórę, w związku z tym w drukach informacyjnych tych produktów leczniczych nie uwzględniono żadnych nowych informacji.
W swoich wnioskach PRAC ocenił dostępne informacje na temat skuteczności i bezpieczeństwa leków zawierających finasteryd i dutasteryd, w tym dane z badań klinicznych, EudraVigilance (europejskiej bazy danych zgłoszonych podejrzewanych działań niepożądanych), opisy przypadków z literatury oraz badania naukowe.
Przegląd zidentyfikował 325 istotnych przypadków myśli samobójczych w EudraVigilance, 313 zgłoszonych dla finasterydu i 13 dla dutasterydu (z czego 1 przypadek dla obu). Przypadki te uznano za prawdopodobne lub potencjalnie związane z leczeniem, a większość przypadków dotyczyła pacjentów leczonych z powodu łysienia. Liczby te rozpatrywano w kontekście szacowanego czasu ekspozycji wynoszącego około 270 milionów pacjentolat w przypadku finasterydu i około 82 milionów pacjentolat w przypadku dutasterydu (1 pacjentorok odpowiada jednemu pacjentowi przyjmującemu lek przez rok).

PRAC wziął również pod uwagę informacje otrzymane podczas przeglądu od pacjentów lub ich krewnych, pracowników służby zdrowia, naukowców oraz organizacji pacjentów i konsumentów, którzy podzielili się swoimi doświadczeniami z leczeniem finasterydem i/lub dostarczyli dodatkowych danych na temat stosowania finasterydu.

Ponieważ stanowisko CMDh zostało przyjęte większością głosów, zostanie ono teraz przesłane do Komisji Europejskiej, która podejmie prawnie wiążącą decyzję w całej Unii Europejskiej.

Bezpośredni komunikat dla pracowników służby zdrowia (DHPC), zawierający powyższe zalecenia, zostanie wysłany w odpowiednim czasie do pracowników służby zdrowia przepisujących, wydających lub podających te leki. Komunikat DHPC zostanie również opublikowany na dedykowanej stronie internetowej EMA.
Więcej informacji na temat procedury można znaleźć na stronie internetowej EMA.

Podmioty odpowiedzialne proszone są o złożenie wniosku o zmianę typu IAIN, C.I.1.a w celu aktualizacji informacji w drukach informacyjnych zgodnie z wynikiem decyzji Komisji.

Leki złożone zawierające finasteryd i dutasteryd zostały objęte zakresem ww. procedury oraz znajdują się na liście produktów leczniczych w Aneksie I, w związku z powyższym powinny podlegać tym samym procedurom implementacji zaleceń PRAC.

Tylko finasteryd 1 mg:
Podmioty odpowiedzialne są również proszone o złożenie wniosku o zmianę typu IAIN C.I.11.a w celu aktualizacji warunków pozwolenia na dopuszczenie do obrotu. Zmiany te mogą być zgrupowane ze zmianą dotyczącą zmiany w drukach informacyjnych. Aktualizacje istniejących planów zarządzania ryzykiem (RMP) należy złożyć w ciągu 6 miesięcy od decyzji Komisji jako zmiany typu IB, C.I.11.z, natomiast wprowadzenie planu zarządzania ryzykiem (RMP) należy złożyć jako zmianę typu II, C.I.11.b.

Należy pamiętać, że w przypadku zmian złożonych od 15 stycznia 2026 r. będą miały zastosowanie nowe wytyczne dotyczące zmian (patrz poniżej).

2.     Guidance on the application of the revised variations framework

Po rewizji Rozporządzenia w sprawie zmian porejestracyjnych obowiązującego od 1 stycznia 2025 r. Komisja Europejska opublikowała obecnie projekt nowych wytycznych dotyczących szczegółów różnych kategorii zmian i funkcjonowania procedur. Komisja oczekuje, że zaczną one obowiązywać od 15 stycznia 2026 r. (zgodnie z opublikowaną wersją roboczą wytycznych dotyczących zmian).

Oczekuje się, że zaktualizowane wytyczne zostaną opublikowane do końca miesiąca w odniesieniu do stosowania nowych ram zmian i wpływu na składanie zmian. Zainteresowane strony są proszone o monitorowanie stron internetowych EMA i CMDh oraz o podjęcie niezbędnych środków w celu przygotowania swoich systemów, procesów, procedur i dokumentacji pod kątem zgodności ze zmienionymi zasadami składania zmian porejestracyjnych.

3.     MWP advice to CMDh on bridging requirements for well-established use applications

Grupa koordynacyjna zatwierdziła opinię grupy roboczej CHMP - Methodology Working Party (MWP) dotyczącą wymogów pomostowych dla wniosków zawierających substancję czynną o ugruntowanym zastosowaniu medycznym (WEU; art. 10a dyrektywy 2001/83/WE). Opinia MWP zawiera dokument z pytaniami i odpowiedziami, który zawiera dalsze wyjaśnienia dotyczące wymogów dotyczących danych pomostowych w kontekście wniosków o WEU, tj. gdy substancja czynna produktu leczniczego posiada ugruntowane zastosowanie od co najmniej 10 lat w Unii, charakteryzuje się potwierdzoną skutecznością i akceptowalnym poziomem bezpieczeństwa.
Dokument z pytaniami i odpowiedziami zostanie opublikowany na stronie internetowej EMA i będzie dostępny na stronie CMDh w sekcji „Procedural Guidance > Application for MA”.

4.    CMDh guidance documents on national requirements for submissions of variations, renewals and new MAAs in MRP/DCP

Grupa koordynacyjna uzgodniła aktualizację czterech wytycznych CMDh dotyczących krajowych wymogów dotyczących składania wniosków o zmiany porejestracyjne, przedłużenie ważności pozwolenia na dopuszczenie do obrotu oraz wydanie nowego pozwolenia na dopuszczenie do obrotu w ramach MRP/DCP:

• Requirements on submissions for variations and renewals within MRP and national procedures 
• Requirements on submissions for new marketing authorisation applications within MRP, DCP and national procedures 
• Data requested for variations and/or renewal applications in the MRP/DCP which are not stated in the current EU legislation and/or in Volume 2B, presentation and format of the dossier common technical document (CTD) and/or in the EEA approved guidelines/ recommendation papers 
• Data requested for new applications in the MRP/DCP which are not stated in the current EU legislation and/or in Volume 2B, presentation and format of the dossier common technical document (CTD) and/or in the EEA approved guidelines/ recommendation papers 

Wytyczne zostały zmienione po wprowadzeniu funkcji PLM Portal eAF Integrity stamp. Istniejące wymogi krajowe zostały przejrzane i uproszczone przez Państwa Członkowskie, w miarę możliwości.

Zaktualizowane dokumenty zostaną opublikowane na stronie internetowej CMDh odpowiednio w sekcjach „Procedural Guidance > Variation” oraz „Procedural Guidance > Application for Marketing Authorisation”.

5.    CMDh SOP on the processing of PSUSA procedures for nationally authorised products

Grupa koordynacyjna uzgodniła aktualizację dokumentu Standard Operating Procedure on the processing of PSUR single assessment procedures for nationally authorised products. Wytyczna została zaktualizowana tak, aby uwzględnić fakt, że bycie wiodącym państwem członkowskim w poprzedniej nieformalnej ocenie PSUR w ramach podziału pracy (Informal WS PSUR procedure) nie powinno już stanowić kryterium automatycznego wyznaczania danego kraju na PSUSA LMS.

Zaktualizowany dokument zostanie opublikowany na stronie internetowej CMDh w sekcji „Pharmacovigilance > PSUR > PSUR Single Assessment”.

6.    Meeting with representatives of Interested Parties

19 czerwca 2025 r. grupa koordynacyjna odbyła spotkanie z przedstawicielami stowarzyszeń podmiotów odpowiedzialnych. Poruszane tematy obejmowały między innymi wdrożenie rozporządzenia w sprawie zmian/wytycznych dotyczących zmian, projekt publikacji wyników zmian w zakresie bezpieczeństwa, rewizję CMDh MAWP, digitalizację, druki informacyjne oraz przewidywalność zgłoszeń, zasoby i obciążenie pracą.
Wszystkie prezentacje zostaną opublikowane na stronie internetowej CMDh w sekcji „About CMDh > Contact with Representative Organisations”.

7.    CMDh positions following PSUSA procedures for nationally authorised products only

Grupa koordynacyjna, po rozpatrzeniu zaleceń i raportów oceniających PRAC, zatwierdziła przez konsensus zmiany w pozwoleniach na dopuszczenie do obrotu produktów leczniczych zawierających następujące substancje czynne:

• Benzydamina
• Deksketoprofen
• Izoniazyd
• Chlorowodorek metylofenidatu
• Mikonazol, hydrokortyzon/azotan mikonazolu, azotan mikonazolu/tlenek cynku
• Tymolol (stosowanie ogólnoustrojowe) 

Dalsze informacje dotyczące wyżej wymienionych procedur PSUSA, w tym informacje dotyczące wdrożenia, zostaną opublikowane na stronie internetowej EMA.

8.    Change in the Presidency of the Council of the European Union

Spotkanie CMDh w czerwcu 2025 r. było ostatnim spotkaniem pod przewodnictwem Polski w Radzie Unii Europejskiej. W lipcu 2025 r. Dania obejmie prezydencję. Katrine Damkjær Madsen zostanie wyznaczona na wiceprzewodniczącą CMDh podczas duńskiego przewodnictwa w Radzie Unii Europejskiej.

Sporządzone na podstawie raportu dostępnego pod adresem: www.hma.eu/249.html.

Prezes Urzędu Rejestracji 
Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych
i Produktów Biobójczych
/-/ Grzegorz Cessak