Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

- Problem handlu ludźmi to szerokie zagadnienie, które wymaga kompleksowego podejścia i współpracy pomiędzy różnymi środowiskami: instytucji rządowych, publicznych, jak i organizacji społecznych. Cieszę się, że w naszej konferencji biorą udzial ich przedstawiciele, którzy opowiedzą o tym, jak zapobiegają temu zjawisku i co robić, by samemu nie stać się ofiarą - mówił na wstępie wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski.

Wykorzystywani najczęściej w pracy

W pierwszej części konferencji, system przeciwdziałania handlowi ludźmi w Polsce omówił Maciej Koziarski z Departamentu Spraw Międzynarodowych i Migracji MSWiA, który zwrócił uwagę na to, że problem dotyczy naszego kraju na trzech płaszczyznach: Polska to kraj tranzytowy dla przewozu migrantów, jak i docelowy dla osób, które szukają u nas pracy i godziwych zarobków, a sami Polacy również wyjeżdżają za granicę i mogą zostać ofiarami nielegalnego procederu.

Według danych Prokuratury Krajowej, w Polsce najwięcej osób pokrzywdzonych jest w pracy lub usługach o charakterze przymusowym. W ubiegłym roku służby odnotowały 225 takich przypadków. Asp. Łukasz Rostkowski z Komendy Wojewódzkiej Policji w Białymstoku poinformował, że w roku 2022 podlaska Policja prowadziła tylko jedno postępowanie w kierunku handlu ludźmi, co nie oznacza, że temat należy bagatelizować.

Ofiarą nielegalnego procederu może stać się każdy bez względu na wiek, płeć, wykształcenie lub pochodzenie. Asp. Rostkowski zwrócił uwagę, że zawsze należy zweryfikować pośrednika pracy oraz legalność, sprawdzić o nim opinie, dokładnie przeczytać umowę. Warto też poinformować bliskich o miejscu pobytu i ustalić z nimi hasło bezpieczeństwa, a także mieć rozeznanie w miejscach, gdzie będzie można uzyskać pomoc. Dr Magdalena Perkowska z Uniwersytetu w Białymstoku zaznaczyła, że bardzo ważna jest znajomość języka obcego.

Z kolei przedstawicielka Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku Beata Chrościńska opowiedziała i zachęciła do skorzystania z sieci europejskich ofert pracy EURES, która działa we wszystkich państwach członkowskich UE i ma na celu ułatwianie swobodnego przepływu pracowników oraz sprzyjanie korzystaniu z równych szans, pomimo:

• istnienia barier językowych, 
• różnic kulturowych, 
• zróżnicowanych przepisów prawa pracy.

Wyzwania współczesności

Doświadczenia Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej w identyfikacji małoletnich ofiar handlu ludźmi omówiła kpt. Izabela Bronicz z POSG. W 2021 roku funkcjonariusze zidentyfikowali trzy ofiary handlu ludźmi wśród migrantów, którzy nielegalnie przekroczyli granicę polsko-białoruską, w ubiegłym roku - po przeprowadzeniu szeregu rozmów identyfikacyjnych - również trzy małoletnie migrantki, które doświadczyły wcześniej tego procederu. Kpt. zwróciła uwagę, że często ofiary były kuszone obietnicą lepszego życia i spełnienia marzeń, ale również nie były świadome tego, co je czeka.

Wyzwaniem w kontekście handlu ludźmi okazał się także konflikt zbrojny na Ukrainie i duża liczba uchodźców, którzy uciekali przed rosyjską agresją. Polski rząd zaostrzył przepisy dotyczące wykorzystania obywateli Ukrainy do pracy przymusowej.

Nie bój się prosić o pomoc

Każdy, kto może być ofiarą przestępstwa handlu ludźmi, powinien zawsze szukać pomocy. Jedną z instytucji jest Krajowe Centrum Interwencyjno-Konsultacyjne dla Ofiar Handlu Ludźmi (KCiK), które jest finansowane ze środków MSWiA.

Do głównych zadań KCIK należy przede wszystkim identyfikacja ofiar handlu ludźmi, podejmowanie działań interwencyjnych, prowadzenie schronisk dla ofiar, kompleksowe wsparcie ofiar handlu ludźmi (zakwaterowanie, opieka medyczna i psychologiczna, konsultacje prawne), poradnictwo prewencyjne oraz udzielanie konsultacji dla instytucji i organizacji. Centrum prowadzi również całodobowy telefon zaufania dla ofiar i świadków handlu ludźmi.

Kontakt do KCIK
telefon: 22 628 01 20
www.kcik.pl

Inną instytucją jest La Strada Fundacja Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu, którą podczas konferencji w PUW reprezentowała prezes Irena Dawid-Olczyk. Prowadzi ona m.in. całodobowy telefon zaufania, zarówno dla pokrzywdzonych i ich rodzin, jak i dla ludzi zainteresowanych emigracją - wyjazdem za granicę do pracy lub w innym celu nieturystycznym. Więcej informacji tutaj. Ważnym działaniem są również kampanie społeczne. O jednej z nich - galerii "AntyModern slavery" - opowiedziedziała prezes Fundacji, a uczestnicy konferencji mogli ją podziwiać w holu PUW.

Pomocy można szukać również u psychologów i psychoterapeutów, do czego zachęcała Mirosława Niewińska - psycholog ze specjalizacją z zakresu seksuologii, która przedstawiła zagadnienie "O traumie, relacjach i strategiach przetrwania młodzieży".