Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

- 770 mld zł może trafić do Polski w najbliższych latach, zarówno w ramach unijnego budżetu, ale także Krajowego Planu Odbudowy. (…) Dzisiaj mówimy o ogromnych środkach, które możemy wykorzystać na rozwój naszego państwa. Będą one zagospodarowane w wielu różnych dziedzinach - mówił podczas konferencji prasowej wiceminister edukacji i nauki Dariusz Piontkowski.

770 mld zł zostanie zainwestowane m.in. w rozwój, infrastrukturę, cyfryzację, środowisko, edukację, rolnictwo, zdrowie oraz tworzenie nowych miejsc pracy. Chodzi np. o termomodernizację szkół, nowe autobusy i tramwaje, obwodnice i ścieżki rowerowe, place zabaw, zapewnienie więcej miejsc w żłobkach, działania na rzecz czystego powietrza, dopłaty bezpośrednie dla rolników czy rozwój sektora przetwórczego.

- Wszyscy mamy świadomość, że jesteśmy w trudnym okresie epidemii, który trwa już ponad rok. Stąd ta historyczna decyzja (również w skali UE), aby ogromne środki przeznaczyć na dynamizację życia społeczno – gospodarczego, które zostało zahamowane przez epidemię - podkreślał wojewoda podlaski.

Unijny budżet na lata 2021-2027 – dla Polski ok. 770 mld zł

Porozumienie osiągnięte podczas szczytu UE w 2020 r. zakłada bezprecedensowy poziom wydatków z unijnego budżetu. Składają się na niego wydatki w ramach Wieloletnich Ram Finansowych (WRF) 2021-2027 oraz tymczasowe i nadzwyczajne środki w ramach Funduszu Odbudowy – w sumie ponad 1,8 biliona euro.

W ramach unijnego budżetu, nasz kraj może liczyć na niemal 137 mld euro (w cenach bieżących) bezzwrotnych środków, z czego 107,9 mld euro z WRF oraz 28,6 mld euro z instrumentów Funduszu Odbudowy. Polska uzyska środki m.in. z polityki spójności, Wspólnej Polityki Rolnej, Instrumentu na rzecz Odbudowy i Wzmacniania Odporności oraz Funduszu Sprawiedliwej Transformacji.

W ostatnich latach w Podlaskiem zrealizowano inwestycje o łącznej wartości ponad 40 mld zł, z czego ponad połowa to dofinansowanie z UE.

- Fundusze unijne to konkretne projekty. To rewitalizacja linii kolejowej z Kuźnicy do Sokółki, Centrum Psychiatrii Dzieci i Młodzieży w Białymstoku, to budowa Węzła Porosły, na który zostało zwiększone dofinansowanie z programu Polska Wschodnia - wyliczał na konferencji prasowej marszałek województwa podlaskiego Artur Kosicki.

Krajowy Plan Odbudowy

Rząd kończy pracę nad Krajowym Planem Odbudowy, który stanowić będzie podstawę wdrażania środków Instrumentu na rzecz Odbudowy i Wzmacniania Odporności (największa część Funduszu Odbudowy). Dzięki temu, Polska będzie mogła w pełni skorzystać z 28,6 mld euro w formie bezzwrotnych dotacji oraz 34,2 mld euro w postaci niskooprocentowanych pożyczek ze wszystkich instrumentów Funduszu Odbudowy, w tym 23,9 mld euro z ww. Instrumentu.

W wyniku konsultacji, Krajowy Plan Odbudowy ma zostać jeszcze poszerzony o postulaty zgłoszone w ostatnich tygodniach. Marszałek województwa podlaskiego poinformował, że samorząd regionu zgłosił do KPO projekty o łącznej wartości blisko 5,5 mld zł.

Ratyfikacja ustawy o zasobach własnych – bez solidarnej odpowiedzialności za długi innych

Aby skorzystać z unijnego budżetu, wszystkie państwa UE muszą zaakceptować decyzję w sprawie zasobów własnych, zgodnie ze swoimi konstytucyjnymi wymogami. W przypadku Polski oznacza to – tak jak do tej pory – ratyfikację decyzji na podstawie ustawy. Co ważne, decyzja ta nie przenosi żadnych nowych kompetencji na poziom UE. Wynikają one z obecnych regulacji traktatowych.

Co także istotne, decyzja o zasobach własnych nie zakłada solidarnej odpowiedzialności państw za długi innych unijnych krajów. Nie ma także mowy o uwspólnotowieniu długów państw. Oznacza to, że odpowiedzialność finansowa każdego państwa, w ramach decyzji o zasobach własnych, jest indywidualna i ściśle określona wielkością gospodarki. Decyzja ta jest tym samym bezpieczna dla polskich finansów, nawet w przypadku bankructwa innego państwa UE, co jest scenariuszem skrajnie mało prawdopodobnym.

Natomiast brak ratyfikacji ustawy o zasobach własnych, to zaburzenie działania całego systemu finansowego UE, a przede wszystkim brak możliwości uruchomienia całego budżetu oraz Funduszu Odbudowy. Oznaczałoby to wstrzymanie tysięcy inwestycji w infrastrukturę, środowisko, edukację, służbę zdrowia czy tworzenie nowych miejsc pracy.

Dotychczasowy konsensus dotyczący ustawy o zasobach własnych

Do tej pory uchwalanie przez polski parlament ustaw dotyczących zasobów własnych odbywało się w drodze konsensusu. Przyjęcie środków europejskich było wyjęte ze sporów politycznych – liczyła się solidarność i odpowiedzialność związana z wykorzystaniem pieniędzy z UE.

W 2015 r. ustawa została poparta przez 433 posłów na 438 głosujących, a jedynie 5 posłów wstrzymało się od głosu. 7 lat wcześniej sytuacja była jeszcze bardziej jasna. W 2008 r. na 415 posłów wszyscy poparli ustawę o zasobach własnych.