Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

Ponad 500-letni męski klasztor w Supraślu, zwany Ławrą Supraską, jest jednym z najważniejszych cerkiewnych ośrodków życia monastycznego w Polsce.

Jego główna świątynia pw. Zwiastowania Najświętszej Marii Panny została wzniesiona w latach 1503-1510 w stylu gotycko-bizantyjskim. Niemal całkowicie zniszczona w czasie II wojny światowej (w 1944 r. wysadzili ją w powietrze wycofujący się hitlerowcy), została odbudowana; kamień węgielny pod odbudowę został wmurowany w 1984 roku.

Przez wiele lat trwały prace wykończeniowe, a od 2016 roku - również projekt odtworzenia XVI-wiecznych fresków zdobiących ściany świątyni, przy wykorzystaniu oryginalnych technik pracy na mokrym tynku, bo tak niegdyś powstały pierwotne polichromie w supraskiej cerkwi. Od kilku lat cerkiew jest wykorzystywana do celów religijnych, ale dotąd nie było uroczystości jej pełnego wyświęcenia.

Ordynariusz prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej abp Jakub odbudowę supraskiej cerkwi Zwiastowania NMP porównał do odbudowy Zamku Królewskiego w Warszawie, który po zniszczeniach wojennych zrekonstruowano i przywrócono do istnienia.

- Nasze wysiłki nie poszły na marne, odtworzyliśmy obiekt, który ma wyjątkowe znaczenie dla Supraśla, regionu, Kościoła prawosławnego i całego kraju. Niech służy następnym pokoleniom i świadczy o bogatej historii tych ziem. Jest bowiem cennym klejnotem w koronie dziedzictwa narodowego naszej ojczyzny - mówił w czasie uroczystości abp Jakub.

Dziękował obecnemu metropolicie, a ówczesnemu ordynariuszowi prawosławnej diecezji białostocko-gdańskiej, za "odważną decyzję o odbudowie", działania związane z odzyskaniem dla Cerkwi tego terenu i późniejszą organizację prac. Przypomniał, że monaster supraski odegrał znaczącą rolę w historii RP, był ośrodkiem duchowości, oświaty i kultury. To tu powstał XI-wieczny rękopis zwany Kodeksem Supraskim, XVI-wieczne supraskie freski i Irmologion Supraski, czyli oryginalny rękopis muzyczny.

Zwierzchnik Cerkwi w Polsce metropolita Sawa przypominał początki odbudowy, czas podejmowania takiej decyzji i wcześniejsze zabiegi o odzyskanie zrujnowanej nieruchomości, trudności z przygotowaniem projektu i późniejszym finansowaniem. Dziękował m.in. władzom państwowym poczynając od 1981 roku do obecnych, ale też wiernym i duchowieństwu, którzy wspierali budowę materialnie.

W liście do uczestników uroczystości prezydent RP Andrzej Duda napisał, że 77 lat temu miał miejsce szczególnie tragiczny epizod w ponad pięćsetletniej historii Supraskiej Ławry; podkreślił, że niedzielna uroczystość na wymiar symboliczny:

Jest świadectwem duchowego odrodzenia i materialnego wzrostu Polskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego, chrześcijańskiej wspólnoty wiary i wartości, której liczni wierni wspaniale służyli i nadal służą RP, budując jej pomyślną przyszłość oraz powiększając jej dobra duchowe.

List prezydenta odczytał sekretarz stanu w Kancelarii Prezydenta Adam Kwiatkowski. W imieniu prezydenta przekazał on klasztorowi łampadę - lampkę oliwną do cerkwi.

Wojewoda podlaski Bohdan Paszkowski gratulował, że mimo trudności i przeciwności udało się inwestycję zakończyć. Wyraził nadzieję, że będzie to miejsce ważne na mapie religijnej nie tylko dla prawosławnych, ale dla "wszystkich osób, które są wrażliwe na głos Boga, które w życiu poszukują takiego uporządkowania, hierarchii wyrastającej z Ewangelii".

Na podst. PAP