Podlaski Urząd Wojewódzki w Białymstoku

To już osiemnasta edycja konferencji poświęconej polskim samorządom, a przygotowywanej przez Bank Gospodarstwa Krajowego. W wystąpieniu otwierającym spotkanie prezes Zarządu BGK Mirosław Czekaj podkreślał, że wspieranie Polski lokalnej jest jednym z filarów strategii Banku.

Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej – osiągnięcie, ale i zobowiązanie

W zorganizowanym w Warszawie wydarzeniu wzięli udział wiceminister spraw wewnętrznych i administracji Wiesław Leśniakiewicz, samorządowcy z całego kraju oraz przedstawiciele służb, organizacji pozarządowych oraz struktur zrzeszających jednostki samorządowe.

Wiceminister Leśniakiewicz w swoim wystąpieniu mówił o pracach nad Ustawą o ochronie ludności i obronie cywilnej:

Pełnoskalowa agresja Rosji na Ukrainę w 2022 roku unaoczniła nam skalę problemu, z jakim musimy się zderzyć. Przy konstruowaniu ustawy bardzo ważny był głos samorządu lokalnego. Dużą wagę przywiązywaliśmy do tego, by ustawa była zrozumiana przez całe społeczeństwo, ale i wszystkich graczy systemu, którego podstawowym elementem jest samorząd lokalny.

Jak podkreślał wiceminister, rząd przewiduje finansowe wzmocnienie jednostek samorządu terytorialnego: na budowanie odporności na poziomie samorządów budżet państwa będzie przeznaczał odtąd nie mniej niż 5 mld zł rocznie, a cały proces budowania odporności będzie się opierał o 0,3% PKB.

Wojewoda podlaski o efektywnej współracy

Jacek Brzozowski był jednym z panelistów rozmawiających o odporności państwowej, roli samorządu w systemach bezpieczeństwa państwowego oraz o współpracy władz centralnych i samorządowych. Wśród prelegentów byli też: wiceminister Leśniakiewicz, pełnomocnik wojewody dolnośląskiego ds. ochrony ludności Robert Leszczyński, senator Waldemar Pawlak – prezes Zarządu Głównego Związku Ochotniczych Straży Pożarnych i Alexander Tymczuk z Norweskiego Związku Władz Lokalnych i Regionalnych.

Jako przykład udanej współpracy w sytuacji kryzysowej oraz efektywnej wymiany informacji między rządem, wojewodą i służbami, Jacek Brzozowski przywołał tworzenie strefy buforowej na granicy polsko-białoruskiej w 2024 roku, a także akcję gaszenia pożaru, jaki wybuchł w Niedzielę Wielkanocną 2025 roku na terenie Biebrzańskiego Parku Narodowego.

Czego nauczył nas pożar nad Biebrzą?

Analizując tę sytuację, wojewoda mówił m.in. o wykorzystaniu dronów do precyzyjnego lokalizowania źródeł ognia, sprawnej budowie magistrali wodnej przez strażaków oraz o wyzwaniach, jakie stawia przed wszystkimi koordynacja działań w terenie pozbawionym dostępu do internetu. To wszystko przełożyło się na straty o wiele mniejsze niż w pożarze, który wybuchł nad Biebrzą pięć lat wcześniej i pochłonął 5,3 tys. ha terenu.

Wojewoda podkreślił, jak istotne jest rozważne wykorzystanie alertu Rządowego Centrum Bezpieczeństwa, tak jak stało się to w przypadku wielkanocnego pożaru: komunikat został wysłany do mieszkańców Podlaskiego już kilka godzin po doostrzeżeniu ognia. Przekaz miał za cel podzielenie się z odbiorcami niezbędnymi informacjami i ostrzeżeniami, a nie budowanie atmosfery zagrożenia – zaznaczał Jacek Brzozowski.

Dodał, że szczególny nacisk powinien być położony na edukację, aby już najmłodsi rozumieli sygnały alarmowe i wiedzieli, jak zachować się w sytuacji kryzysowej.

Nasza wspólna odpowiedzialność

Wojewoda podlaski kilkakrotnie podkreślał, jak ważna jest Ustawa o ochronie ludności i obronie cywilnej:

To jest nasza wspólna odpowiedzialność za państwo i nasze małe ojczyzny. W tej ustawie nie chodzi o stworzenie poczucia bezpieczeństwa, ale o to, by w oparciu o zaufanie obywateli do państwa i jednostek samorządu terytorialnego zbudować bezpieczeństwo. Dlatego ta ustawa jest tak istotna, to jeden z najważniejszych aktów prawnych wypracowanych w ostatnich kilkunastu latach.

W kolejnych panelach dyskutowano o odporności infrastrukturalnej (tu w rozmowie wziął udział marszałek województwa podlaskiego Łukasz Prokorym), o zrównoważonym rozwoju i roli społeczeństwa obywatelskiego w budowaniu odporności lokalnej.

Na konferencję przybyli także goście z zagranicy, którzy dzielili się perspektywą i doświadczeniami swoich krajów i regionów. Markku Markkula, wiceprzewodniczący Europejskiego Komitetu Regionów, przedstawił systemowe podejście do planowania oraz budowania odporności. Z kolei zastępca mera ukraińskiego miasta Chmielnicki, Wasyl Nowaczok, mówił o odporności wojennej.