Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Olsztynie

Podczas oględzin przeprowadzonych 8 sierpnia br. w rejonie miejscowości Działdowo, Kurki oraz Zakrzewo stwierdzono obecność pojedynczych martwych ryb (głównie jaź, szczupak, płoć). U żywych ryb obserwowano tzw. „dziubkowanie”, czyli chwytanie powietrza atmosferycznego z powierzchni wody, co świadczyło o niedotlenieniu cieku. Stwierdzono wysoki stan wód, miejscowe potopienia. Na  polach uprawnych oraz gruntach przyległych widać pozostałości wody po wystąpieniu wody z koryta rzeki oraz miejscowe rozlewiska wody.

Woda w rzece była mętna, posiadała barwę brunatną, zapach gnilny roślinny. Ponadto widoczne było osadzanie się na roślinności zawiesiny, niesionej w nurcie wody o barwie ciemno-brązowej charakterystycznej dla substancji humusowej.  Na powierzchni występowały biofilmy o niebieskiej poświacie, jednak bez charakterystycznego zapachu dla zanieczyszczeń komunalnych czy ropopochodnych.

Pracownicy Centralnego Laboratorium Badawczego GIOŚ Oddział w Olsztynie pobrali w tym dniu próbki wody do badań fizyko-chemicznych. Terenowe pomiary wykazały bardzo niską zawartość tlenu rozpuszczonego w wodzie (1,2 mgO₂/l), przy pozostałych parametrach mieszczących się w normach (pH – 7,4, przewodność właściwa – 490 μS/cm, temperatura – 17,1°C).

W tym samym dniu dokonano oględzin rzeki Szkotówki przed jej ujściem do Wkry. Stwierdzono wysoki stan wód oraz zalania pobliskich pól, jednak woda była klarowna i nie obserwowano śnięcia ryb.

Uzyskane wyniki badań nie wskazują na zanieczyszczanie rzeki Wkry ściekami.  Ustalono, że zaistniała sytuacja była konsekwencją długotrwałych opadów deszczu w lipcu br., które doprowadziły do nasycenia wodą gruntów przyległych do rzek (łąk i terenów podmokłych) oraz wystąpienia wody z koryta. Spływ wód zastoiskowych, ubogich w tlen i bogatych w materię organiczną, wpłynął negatywnie na warunki tlenowe w cieku.

Podczas ponownych oględzin w dniu 18 sierpnia br. stwierdzono poprawę sytuacji:

• Wkra (Kurki, most drogowy Działdowo – Kisiny): brak martwych ryb, woda klarowna o naturalnej barwie słomkowej, brak rozlewisk, zawartość tlenu w wodzie 5,1–5,6 mgO₂/l.
• Szkotówka (przed ujściem do Wkry): woda klarowna, bez oznak niedotlenienia, ryby zachowują się naturalnie.

Ustalenia wskazują na stabilizację warunków tlenowych w rzece Wkra oraz normalizację poziomu wód w cieku i na terenach przyległych w stosunku do sytuacji z 8 sierpnia br. WIOŚ w Olsztynie pozostaje w stałym kontakcie z właściwymi jednostkami PGW Wody Polskie i monitoruje sytuację w terenie.

15 sierpnia 2025 r. inspektorzy WIOŚ w Olsztynie Delegatury w Elblągu otrzymali zgłoszenie dotyczące podejrzenia zanieczyszczenia rzeki Orzyc, w związku z czym niezwłocznie podjęli działania w terenie.

Przeprowadzono oględziny rzeki na wysokości mostów w miejscowości Janowo przy ul. Mławskiej i ul. 19 Stycznia, gdzie stwierdzono ciemnobrunatne zabarwienie wody oraz charakterystyczny zagniwający zapach. Na odcinku rzeki w okolicach mostu przy ul. 19 Stycznia w Janowie stwierdzono również występowanie „dzióbkowania” ryb. Kontynuując czynności kontrolne w dalszej kolejności przeprowadzono oględziny rzeki Orzyc w okolicy miejscowości Szemplino Wielkie, gdzie również potwierdzono występowanie ciemnobrunatnego zabarwienia wody i gnilnego zapachu.  Na zlecenie WIOŚ w Olsztynie, próbobiorca Centralnego Laboratorium Badawczego Głównego Inspektoratu Ochrony Środowiska pobrał próbkę wody do badań.

W dniu 18 sierpnia 2025 r. inspektorzy WIOŚ w Olsztynie ponownie przeprowadzili czynności kontrolne na rzece Orzyc w okolicach miejscowości Janowo oraz Szemplino Wielkie. Podczas oględzin rzeki Orzyc w miejscowości Janowo oraz Szemplino Wielkie (pow. nidzicki), stwierdzono wysoki stan wód, ciemno-brunatne zabarwienie, bagienny zapach oraz zjawisko niedotlenienia ryb.