Poliomyelitis / Ostre Porażenie Wiotkie

Nagminne porażenie dziecięce, choroba Heinego-Medina, zapalenie przednich rogów rdzenia to synonimy ostrej wirusowej choroby zakaźnej wywołanej przez trzy typy poliowirusów - 1, 2 oraz 3. Zakażenia poliowirusami wywołują różnorodne obrazy kliniczne, od zakażeń bezobjawowych, poronnych, postaci oponowych do ciężkich zachorowań porażennych.

Źródłem zakażenia jest zakażony bezobjawowo człowiek, rzadziej osoba chora (kał, wydzielina z dróg oddechowych i gardła). Zakażenie utrzymuje się głównie wśród dzieci i szerzy się głównie drogą pokarmową i kropelkową przez bliską styczność z zakażonym człowiekiem, a także przez przedmioty zanieczyszczone wydzieliną z gardła lub kałem. Pewną rolę jako mechaniczni przenosiciele mogą odegrać muchy, ale również woda pitna zanieczyszczona ściekami komunalnymi i woda w basenach kąpielowych.

Okres wylęgania trwa zazwyczaj ok. 7-14 dni, ale może wahać się od 3 do 21 dni, a nawet dłużej w zachorowaniach skojarzonych ze szczepieniami u osób z niedoborem odporności.

Ostre Porażenie Wiotkie (OPW)

Ostre porażenie wiotkie jest jednym z objawów zakażenia poliowirusem. Obejmuje ono poszczególne grupy mięśni kończyn lub tułowia. Porażenia te są przeważnie niesymetryczne, ale występują również porażenia obu kończyn górnych lub dolnych, czasami obejmują cztery kończyny i niektóre mięśnie tułowia. Porażenia narastają w ciągu pierwszych kilku dni i towarzyszy im gorączka. Niedowłady mają charakter trwały, chociaż po kilku tygodniach lub miesiącach mogą cofać się w różnym stopniu.

Światowy program eradykacji poliomyelitis

Szczepienia przeciwko poliomyelitis doprowadziły w krótkim czasie do radykalnego spadku zachorowań, szczególnie w Europie, Ameryce Północnej, Japonii, i Australii.

Od roku 1988 do dnia dzisiejszego prowadzony jest światowy program eradykacji poliomyelitis koordynowany przez Światową Organizację Zdrowia (WHO).

Nadzór nad OPW

W Polsce poliomyelitis jest podejrzewane w każdorazowym przypadku wystąpienia ostrych porażeń wiotkich w obrębie jednej lub więcej kończyn z obniżeniem lub zanikiem odruchów ścięgnistych w zajętych kończynach bez innej znanej przyczyny, bez zaburzeń czucia i bez zaburzeń myślenia.

Liczba zgłoszonych przypadków ostrych porażeń wiotkich w Polsce i Wielkopolsce w latach 2002 - 2022

Liczba zgłoszonych przypadków ostrych porażeń wiotkich w Polsce i Wielkopolsce w latach 2002 – 2022
Lata	Liczba zachorowań w Wielkopolsce	Zapadalność w Wielkopolsce	Liczba zachorowań w Polsce	Zapadalność w Polsce
2002	8	1,28	73	1,06
2003	6	0,99	47	0,7
2004	3	0,51	49	0,74
2005	3	0,52	32	0,52
2006	3	0,53	65	1,06
2007	3	0,54	39	0,66
2008	3	0,55	34	0,59
2009	4	0,73	40	0,69
2010	0	0	45	0,78
2011	7	1,26	37	0,63
2012	2	0,36	34	0,58
2013	4	0,72	39	0,67
2014	4	0,72	58	1,01
2015	1	0,18	39	0,68
2016	6	1,07	62	1,08
2017	6	1,05	51	0,89
2018	2	0,35	48	0,82
2019	5	0,87	41	0,70
2020	1	0,17	17	0,29
2021	8	1,38	37	0,63
2022	6	1,04	49	0,84

Źródło: Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka, Z. Jarząbek.