Tężec
Tężec jest chorobą zakaźną, która występuje na całym świecie. Objawy tężca wynikają z działania neurotoksyny produkowanej przez bakterie Clostridium tetani, której głównym rezerwuarem są zwierzęta roślinożerne. Bakterie bytują w przewodzie pokarmowym tych zwierząt, nie powodując u nich choroby. Bakterie w postaci przetrwalników (forma umożliwiająca bakteriom przetrwanie niekorzystnych warunków) uwalnianie są z kałem do środowiska.
Najwięcej przypadków tężca u ludzi występuje na skutek skażenia rany glebą lub kurzem, zawierającymi spory. Po okresie inkubacji trwającym około 2 tygodni (czasem dłużej), na skutek działania toksyn produkowanych przez bakterie w ranie, pojawiają się objawy niespecyficzne (gorączka, osłabienie) oraz zlokalizowane zaburzenia w funkcjonowaniu mięśni. Następnie nasilają się uogólnione skurcze mięśni, często doprowadzając do zgonu z powodu uszkodzenia serca lub płuc. Charakterystycznym objawem tężca jest szczękościsk, któremu towarzyszy skurcz mięśni karku, grzbietu, brzucha i kończyn. Choroba może mieć przebieg lekki (ze szczękościskiem, słabym, krótkotrwałym porażeniem), bądź też ciężki, charakteryzujący się wystąpieniem uogólnionych prężeń, zaburzeń połykania, duszności, obfitymi potami, bezdechem, sinicą i zamroczeniem.
Zapobieganie zakażeniu opiera się głównie na ograniczeniu możliwości zanieczyszczenia rany glebą, czy też kurzem oraz przestrzeganiu zasad higieny. W przypadku zranienia np. podczas pracy z ziemią, ściekami, przy nawożeniu, ranę należy niezwłocznie oczyścić i jak najszybciej skontaktować się z lekarzem, który podejmie decyzję co do dalszego postępowania.
Śmiertelność w przypadku tej choroby bliska jest 50% i zależy od nasilenia i rodzajów objawów klinicznych, wieku chorego i czasu oraz rodzaju wdrożonej opieki medycznej. Terapia obejmuje m.in. umycie i dezynfekcję zanieczyszczonej rany, ewentualnie jej chirurgiczne opracowanie, podanie antybiotyków i specyficznych immunoglobulin, a także, w razie potrzeby, zastosowanie intensywnej terapii.
Dostępna jest skuteczna inaktywowana szczepionka przeciwko tężcowi.