Ptasia grypa

Ostra choroba zakaźna występująca powszechnie u ptaków, wywołana przez typ A wirusa grypy. Wirusy grypy typu A dzielą się na 16 podtypów H (hemaglutynina) i 9 podtypów N (neuramindaza). Ptasia grypa występuje na całym świecie i wszystkie gatunki ptaków są podatne na zarażenie się wirusem, choć niektóre gatunki są bardziej odporne od innych. Do tej pory zidentyfikowano ponad 140 szczepów wirusa. Większość z nich to odmiany łagodne o niskiej patogenności. Mimo tego znane są dwa szczepy (H5 i H7), które mogą przyczyniać się do dużej śmiertelności wśród drobiu.

Patogenność (czyli zdolność do wywoływania choroby) wirusów grypy ptaków jest bardzo zróżnicowana, na tej podstawie dzieli się je zasadniczo na 2 grupy:

wysoce patogenne wirusy powodują grypę ptaków o ciężkim przebiegu, która jest ostrą chorobą ogólnoustrojową ze śmiertelnością dochodzącą do 100%
u ptaków grzebiących. Do tej grupy należą niektóre podtypy H5 (np. H5N1) i H7 (nie wszystkie wirusy tych podtypów są jednak wysoce zjadliwe).
nisko patogenne wirusy – do tej grupy należą wszystkie podtypy wirusów grypy, w tym również H5 i H7. Wywołują zwykle łagodną postać grypy ptaków

Naturalnym gospodarzem wirusów grypy ptaków jest drób i dzikie ptactwo, ale zdarzają się przypadki przekroczenia bariery gatunkowej i może dochodzić do zakażeń u ssaków. Odnotowano występowanie wirusa także u łaskunów, tygrysów, świń, kotów, psów i ludzi.
Z 16 podtypów H wykrytych u ptaków (H1-H16) zaledwie o trzech (H1,H2,H3) wiadomo, że wywołują pandemie u człowieka. Wirus nie stanowi dużego zagrożenia dla ludzi pod warunkiem przestrzegania zasad higieny. Człowiek może zakazić się wirusem grypy ptaków poprzez bardzo bliski bezpośredni kontakt z zakażonym drobiem, bądź z powierzchniami i przedmiotami zanieczyszczonymi jego odchodami. Bezpośredni kontakt oznacza przenoszenie lub przebywanie w odległości do 1 metra od ptaków, bądź też ich odchodów (ptaki wydalają wirusa z kałem). Jak dotąd najwięcej przypadków zakażenia u ludzi odnotowano na obszarach wiejskich i podmiejskich, gdzie w wielu gospodarstwach utrzymuje się małe stada drobiu, który wędrują swobodnie, czasem wchodząc do domów lub pojawiając się w miejscach, w których bawią się dzieci. Brak jest dowodów na to, że właściwie przyrządzony drób lub jaja mogą być przyczyną zarażenia.

Przypadki infekcji u ludzi notowano głównie przy podtypach H5N1 oraz H7N9 (człowiek może tymi podtypami wirusa zakazić się od zwierząt, nie notowano natomiast infekcji człowiek-człowiek). Naturalnym nosicielem tych wirusów jest migrujące ptactwo wodne, zwłaszcza dzikie kaczki. Naukowcy podejrzewają, że przenosi się on z dzikiego ptactwa na drób domowy, a potem na człowieka. Wszyscy hodowcy drobiu, zwłaszcza posiadający gospodarstwa położone w pobliżu zbiorników wodnych, powinni zachowywać ostrożność i stosować odpowiednie środki ograniczające do minimum kontakt między drobiem a dzikim ptactwem, w szczególności poprzez:

zabezpieczenie paszy przed dostępem zwierząt dzikich,
niekarmienie drobiu na zewnątrz budynków, w których drób jest utrzymywany,
stosowanie w gospodarstwie odzieży i obuwia ochronnego.

Wirus ginie w temperaturze 70°C. W zbiornikach wodnych, często zakażonych przez ptaki wodne, wirus zachowuje zakaźność przez 4 dni w 22°C i ponad 30 dni w 0°C.

Ptasia grypa u ludzi wywołuje objawy podobne do tych powodowanych zwykłą grypą:

gorączka,
kaszel,
ból gardła,
bóle mięśni, stawów,
zapalenie spojówek,
ataksja.

Źródło:
http://gis.gov.pl/zdrowie/choroby-zakazne/292-grypa-ptakow
http://gis.gov.pl/images/ep/grypa_ptak%C3%B3w/faq_grypy_ptakow.pdf
https://www.wetgiw.gov.pl/694---kategoria_komunikaty-prasowe-i-aktualnosci---komunikat-glownego-lekarza-weterynarii-w-sprawie-wystapienia-wysoce-zjadliwej-grypy-ptakow-hpai-podtypu-h5n8-u
http://www.piw.poznan.pl/pliki/WYSOCE%20ZJADLIWA%20GRYPA%20PTAK%C3%93W_0.pdf

Brydak L.B. : Grypa- pandemia grypy mit czy realne zagrożenie?, 2008.