Gorączka krwotoczna krymsko - kongijska (CCHF)
Krymsko-kongijska gorączka krwotoczna (CCHF) jest chorobą wirusową przenoszoną przez kleszcze.
Wywołuje ją arbowirus z rodziny Buynaviridae. Wektorem wirusa są kleszcze z gatunku Hyaloma sp., które występują w Afryce, na Bliskim Wschodzie, w zachodniej i południowo-środkowej Azji oraz w południowej Europie. W Europie przypadki choroby u ludzi zostały potwierdzone w Albanii, Armenii, Bułgarii, Grecji, Kazachstanie, Kosowie, Rosji, Serbii, Tadżykistanie, Turcji, Turkmenistanie, Ukrainie i Uzbekistanie. W Polsce przypadki rodzime CCHF nie występują.
Główną drogą zakażenia człowieka jest ukąszenie kleszcza zarażonego wirusem. Choroba może szerzyć się także poprzez bezpośredni kontakt z krwią i płynami ustrojowymi/tkankami zakażonych ludzi. Możliwe są także zakażenia szpitalne - poprzez kontakt z płynami ustrojowymi, wydzielinami i wydalinami chorego przy braku zastosowania odpowiednich procedur. Do zakażenia może dojść także podczas kontaktu z zakażonymi zwierzętami lub skażonym mięsem, krwią czy skórą.
W związku z tym najbardziej narażone na zakażenie są osoby pracujące ze zwierzętami, szczególnie rolnicy, obsługa zwierząt w gospodarstwach rolnych, pracownicy rzeźni, lekarze weterynarii oraz wszystkie osoby narażone na kontakt z kleszczami z gatunku Hyaloma w związku z przebywaniem w ich środowisku naturalnym (np. myśliwi, leśnicy, turyści). W związku z możliwością przenoszenia się wirusa w szczególnych warunkach z człowieka na człowieka narażony jest także personel medyczny sprawujący opiekę nad pacjentami zakażonych wirusem CCHF.
Okres wykluwania choroby trwa od 1 do 13 dni i może ulegać zmianom w zależności od typu transmisji i ilości wirusa:
- w przypadku transmisji przez ukąszenia kleszcza - okres inkubacji wynosi 1-3 dni
- po ekspozycji na krew lub płyny ustrojowe 3-7 dni
Objawy CCHF to wysoka gorączka, dreszcze, bóle i sztywność mięśni (głównie mięśni grzbietu i kończyn dolnych), ból i zawroty głowy, bóle gałek ocznych, przekrwienie spojówek i światłowstręt, bóle brzucha, biegunka, nudności/wymioty i ból gardła, zaburzenia orientacji i agresja, a następnie obniżenie nastroju, osłabienie, senność. W ciężkich przypadkach ok. 5-6 dnia pojawiają się objawy krwotoczne tj. wybroczyny na śluzówkach i skórze tułowia oraz kończyn, może wystąpić krwotok. Nasilenie objawów krwotocznych przy CCHF jest zwykle mniejsze niż w przypadku innych gorączek krwotocznych takich jak Ebola, Marburg czy Lassa. CCHF może powodować ciężką chorobę u ludzi, śmiertelność wynosi od 5% do 30% .
Nie ma specyficznego leczenia przeciwwirusowego. Terapia kliniczna polega na leczeniu podtrzymującym. Nie istnieje także skuteczna szczepionka.
Aby uniknąć zakażenia podróżując do krajów występowania wirusa CCHF należy przede wszystkim zadbać o to, aby unikać ukąszeń przez kleszcze – w tym m.in. stosować repelenty (środki odstraszające owady) i zaopatrzyć się w odzież osłaniającą części ciała narażone na ukąszenia (koszule z długimi rękawami, długie spodnie, etc.).