Dezinformacja
W ostatnim czasie w mediach pojawia się coraz więcej informacji pełnych dezinformacji, które mogą prowadzić do nieporozumień i niebezpiecznych sytuacji. Dlatego niezwykle ważne jest, aby uczyć, jak rozpoznawać fałszywe informacje i skutecznie się przed nimi bronić. Przypominamy o podjętych działaniach mających na celu kształcenie uczniów i nauczycieli w zakresie krytycznej analizy treści oraz informujemy o szerokim zestawie materiałów dydaktycznych dostępnych dla nauczycieli i uczniów, które wspierają edukację medialną i budowanie odporności na dezinformację.
Zachęcamy do odwiedzenia strony Ministerstwa Cyfryzacji. Dostępne są na niej materiały o walce z dezinformacją, w której znajdują się praktyczne porady pomagające rozpoznawać fałszywe informacje, weryfikować źródła oraz zgłaszać podejrzane treści do odpowiednich instytucji.
Na portalu dostępny jest też formularz Zgłoś dezinformacje, dzięki któremu można przekazać informację o podejrzanych treściach znalezionych na stronach internetowych lub w mediach społecznościowych, aby odpowiednie służby mogły je zweryfikować. Formularz ułatwia szybkie reagowanie na szkodliwe treści w sieci.
Kodeks dobrych praktyk - wspólnie przeciw dezinformacji
Publikacja stanowi zbiór wiedzy na temat dezinformacji w polskiej przestrzeni informacyjnej. To kompendium dla rodziców, młodzieży, nauczycieli. Z kodeksu dowiemy się, czym jest dezinformacja, misinformacja czy malinformacja; jakie są techniki rozpowszechniania dezinformacji, za pośrednictwem jakich grup i narzędzi oraz jakimi kanałami dochodzi do jej rozprzestrzeniania się. Dodatkowo w dokumencie można znaleźć odpowiedzi na pytania: jak odróżnić informację od opinii; jak informować o dezinformacji; jak ją rozpoznać i jak jej przeciwdziałać. Dokument zawiera także niezbędne rekomendacje oraz zalecenia.
Kodeks powstał z inicjatywy NASK, który pracował nad nim z partnerami; wśród nich znaleźli się m.in. Demagog, Fake Hunter, Fundacja Nauka. To Lubię, CyberDefence24, Crazy Nauka, Instytut Kościuszki oraz wielu innych.
Kodeks dobrych praktyk - wspólnie przeciw dezinformacji
Dla rodziców
„W sieci wyzwań. Sztuka wychowania w cyfrowym świecie” – poradnik dla rodziców
Najnowsze wydawnictwo NASK to kompendium wiedzy dla rodziców, opiekunów i wszystkich tych, którzy chcą rozważnie i odpowiedzialnie wprowadzić, a następnie towarzyszyć dziecku w cyfrowym świecie. To przewodnik po kluczowych zagadnieniach związanych z bezpieczeństwem i dobrostanem dziecka w sieci. Każdy z 17 rozdziałów opisuje wybrane zagadnienia i wyzwania związane z obecnością dzieci w internecie i zawiera praktyczne wskazówki, dostosowane do trzech grup wiekowych: dzieci w wieku 0–6 lat, dzieci w wieku 7–12 lat i nastolatków powyżej 13. roku życia.
Został napisany przez osoby, które na co dzień pracują z młodymi ludźmi, badają cyfrową rzeczywistość i walczą o to, aby internet był wolny od szkodliwych i nielegalnych treści.
„W sieci wyzwań. Sztuka wychowania w cyfrowym świecie”
Podcasty „Cyfrowe wieczory dla rodziców"
Seria spotkań online przeznaczona dla rodziców, opiekunów, pedagogów i wszystkich dorosłych, chętnych zaangażować się w rozmowy o bezpieczeństwie dzieci i młodzieży w internecie. Eksperci poruszają w nich takie tematy jak cyfrowa higiena dla najmłodszych, ryzykowne zachowania w internecie czy cyfrowe uzależnienia.
Dla dzieci i młodzieży
Gra planszowa Digital Brainiacs – Make it Clear
Gra planszowa dla nastolatków (14+), dzięki której odkryją świat edukacji medialnej i sprawdzą czy potrafią rozpoznać fałszywe treści w internecie, zauważyć dezinformację i chronić się przed cyberatakami. To doskonała edukacyjna zabawa dla młodzieży, uczniów, nauczycieli i rodziców. Grę można samodzielnie wydrukować ze strony projektu Make It Clear.
Dla nauczycieli
„Era (Dez)informacji”
Publikacja NASK-PIB „Era (Dez)informacji będzie cennym wsparciem dla nauczycieli, których celem jest rozwój u uczniów zdolności krytycznego analizowania treści oraz weryfikowania źródeł, leżących u podstaw edukacji medialnej. W podręczniku można znaleźć takie zagadnienia jak: edukacja medialna; dezinformacja i sposoby jej przeciwdziałania; techniki manipulowania informacjami czy rola mediów społecznościowych, a cennym wkładem pod kątem doskonalenia umiejętności praktycznych są także scenariusze lekcji dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych.
Publikacja dostarcza narzędzi, które w przystępny sposób pomagają wprowadzić temat dezinformacji do codziennej pracy dydaktycznej. Za sprawą ćwiczeń i scenariuszy, które są dostosowane do różnych grup wiekowych, rozwijanie kompetencji medialnych jest możliwe już od najmłodszych klas.
Era (Dez)informacji: Nowy Podręcznik dla Kadry Nauczycielskiej | Cyberprofilaktyka NASK
Moduły lekcji – Make it Clear
Interaktywne moduły lekcji przeznaczone dla dwóch grup wiekowych uczniów – 11-13 i 14-17 lat. Ich celem jest rozwijanie u młodzieży kompetencji informacyjnych, świadomego i krytycznego podejścia do treści udostępnianych w mediach, a także rozwój umiejętności w zakresie weryfikowania prawdziwości informacji zamieszczanych online. Dzięki swojej formule, pozwalają w angażujący sposób przeprowadzić uczniów przez tematy z obszaru edukacji medialnej.
Zjawisko dezinformacji
Materiały przygotowane przez NASK przybliżają najważniejsze pojęcia związane ze zjawiskiem dezinformacji. Zawierają także propozycje praktycznych ćwiczeń oraz pomocy dydaktycznych, które można wykorzystać podczas zajęć z uczniami.
Materiały zostały opracowane, aby zwrócić uwagę młodych ludzi na problem dezinformacji w internecie oraz w mediach społecznościowych, a także nauczyć ich, jak weryfikować informacje oraz bronić się przed negatywnymi skutkami fake newsów.
- Konspekt lekcji dot. dezinformacji dla uczniów szkół ponadpodstawowych
- Konspekt lekcji dot. dezinformacji dla uczniów klas 5-7
- Kurs e-learningowy dla nauczycieli nt. dezinformacji „W co wierzyć w internecie?”
Scenariusz lekcji
- How to spot and stop fake news? Jak rozpoznać i zatrzymać rozpowszechnianie fake newsów - FRSE
- Lekcja o „fake news” - Instytut Obywatelski