Generalna Dyrekcja Dróg Krajowych i Autostrad

Intercor

• A2 km 580+190 - Łukowisko
• A2 Łukowisko - km 610+722
• S6 Skórowo - Leśnice
• S10 Bydgoszcz Południe - Bydgoszcz Emilianowo wraz z rozbudową DK25
• S19 Babica - Jawornik
• S61 Łomża Zachód - w. Kolno wraz z odcinkiem DK64
• DK9 obwodnica Iłży
• DK50 obwodnica Kołbieli

Mostostal Warszawa

• S19 Nisko Południe - Podgórze

Mota Engil

• S19 Niedrzwica Duża - Kraśnik Północ

Polaqua

• S19 Radzyń - Kock
• S19 Dukla - Barwinek

Porr

• A18 Olszyna  do km 11+860
• S61 Szczuczyn - Ełk Południe

Rubau

• S19 Kock - Lubartów Północ

Strabag Infrastruktura Południe

• DK40 obwodnica Kędzierzyna - Koźla

Webuild

• S7 Naprawa - Skomielna Biała

Przy okazji podpisywania umów na realizację odcinka S19 Międzyrzec Podlaski-Radzyń Podlaski i S10 Bydgoszcz Emilianowo – Solec jednocześnie zawarliśmy z wykonawcami aneksy waloryzacyjne. Odpowiednio były to firmy Stecol i Polaqua

Podpisywane aneksy dotyczą inwestycji realizowanych w ramach rządowych programów: Budowy Dróg Krajowych na lata 2014-2023 (z perspektywą do 2025 r.) oraz Budowy 100 Obwodnic na lata 2020-2030. Aneksy obejmują wynagrodzenie za prace wykonane po 24 lutego br., czyli po agresji Rosji na Ukrainę i związanych z tym skutków ekonomicznych i gospodarczych.

Podniesienie limitu waloryzacji będzie miało zastosowanie także w odniesieniu do tych wykonawców, którzy podpisali umowy w ostatnim czasie jak również składali oferty w 2021 roku lub w 2022 roku (przed wybuchem wojny) i oczekują na wybór oferty najkorzystniejszej lub podpisanie umowy. W przetargach ogłaszanych od tego roku, również zapisano zwiększony do 10 proc. limit waloryzacji.

Znając potrzeby rynku, rozpoczęliśmy proces polegający na podwyższeniu limitu waloryzacyjnego bądź wprowadzenia klauzuli waloryzacyjnej do już zawartych umów na bieżące utrzymanie dróg oraz na mniejsze zadania inwestycyjne (poza PBDK oraz PB100). W wyniku tych prac określiliśmy założenia do planowanego procesu aneksowania już zawartych umów na utrzymanie dróg. 

Na początku września br. spotkaliśmy się z przedstawicielami firm utrzymaniowych i zaprezentowaliśmy wypracowane (główne) założenia dotyczące waloryzacji. Pierwsze aneksy planujemy podpisać w tym miesiącu.

Waloryzacja dotyczyć będzie umów, które:

• pierwotnie zostały zawarte na okres dłuższy niż 12 miesięcy, lub termin ich realizacji został przedłużony umownie na okres dłuższy niż 12 miesięcy (przedłużenie nie wynikało z winy wykonawcy),
• zostały zawarte przed 24 lutego br. lub po 24 lutego br., ale oferty w przetargu złożone zostały przed tym terminem.

W skład „koszyka”, składającego się z głównych elementów cenotwórczych wpływających na ostateczny bilans kosztowy kontraktu, wchodzą ceny produkcyjne: paliwa, cementu, asfaltu, stali, kruszywa oraz średnie wynagrodzenia pracowników branży (wszystkie z ustalonymi stałymi wagami).

Dodatkowo pod uwagę brany jest indeks zmiany cen towarów i usług konsumpcyjnych - wskaźnik inflacyjny (CPI), który odzwierciedla pozostałe elementy cenotwórcze, które nie zostały wyodrębnione w „koszyku” (np. produkty spożywcze, usługi edukacyjne, usługi hotelowe).

Mechanizm waloryzacyjny oparty o „koszyk” na bieżąco reaguje na zmiany poszczególnych cen głównych elementów cenotwórczych. Tym samym wzrosty czy spadki cen jednego rodzaju asortymentu w danym okresie często bilansowane są spadkami czy wzrostami innych elementów. W przypadku projektów realizowanych w systemie Projektuj i Buduj, waloryzacja następuje od wystawienia pierwszego Przejściowego Świadectwa Płatności (PŚP), wystawionego po upływie 12 miesięcy od daty rozpoczęcia prac, czyli jeszcze na etapie projektowania. W przypadku systemu Buduj, waloryzacja rozpoczyna się od pierwszego PŚP za roboty, czyli de facto od razu.

W zależności od aktualnej sytuacji gospodarczej i rynkowej, wskaźnik waloryzacyjny może przyjmować wartości dodatnie, co powoduje zwiększenie wynagrodzenia wykonawcy. Zdarzały się jednak również sytuacje, kiedy wskaźniki waloryzacyjne przyjmowały wartości ujemne. Tym samym następowało zmniejszenie należnego wynagrodzenia wykonawcy.

Jednym z głównych założeń mechanizmu waloryzacyjnego jest solidarny (50/50) podział ryzyka związanego ze wzrostem kosztów realizacji kontraktów pomiędzy wykonawcę a zamawiającego (GDDKiA). Przyjęto, że 50 proc. wartości kontraktu podlega waloryzacji. Takie podejście ma zapobiec sytuacji niekontrolowanego i nieograniczonego wzrostu kosztów inwestycji drogowych.

Należy podkreślić, że żadne rozwiązania, w tym mechanizm waloryzacji, nie zwalniają wykonawców z analizy ryzyka i rzetelnej wyceny ofert. Tylko należyta wycena usług, kalkulacja ceny na etapie składania oferty gwarantuje stabilną realizację danego kontraktu. Dzięki niej wszystkie prace prowadzone przy inwestycjach zostaną wykonane terminowo i z zachowaniem odpowiedniej jakości, a zasady waloryzacyjne zbilansują wahania rynkowe cen.

Warto też zwrócić uwagę, że dostępnym zabezpieczeniem przed wzrostem np. kosztów paliw, jest również hedging. Są to średnio- i długoterminowe kontrakty (nawet czteroletnie) zawierane w formule stałych cen. Wiele przedsiębiorstw, również tych realizujących relatywnie niewielkie kontrakty na drogach krajowych, korzysta obecnie z tego typu zabezpieczeń.